خاتمی رئیس فدراسیون فوتبال را انتخاب کرد؟

‌سجاد فیروزی در روزنامه شرق نوشت: فوتبال در ایران نیز مانند بسیاری از کشور‌های توسعه‌یافته و توسعه نیافته، با سیاست عجین است. رشته‌ای که سال‌هاست ماهیت ورزشی‌اش را پشت جنبه‌های اقتصادی، صنعتی، اجتماعی و البته سیاسی جا گذاشته و تأثیر زیادی بر رخداد‌های خرد و کلان در جامعه دارد. طبیعی است که با چنین کارکردی، نمی‌توان فقط با شعار، ورزش را به‌طور کلی و فوتبال را به‌طور ویژه از سیاست جدا دانست.

این موضوع مقدمه‌ای کوتاه برای ورود به شایعاتی است که درباره نفوذ رؤسای جمهور در انتخاب رؤسای فدراسیون به صورت جسته‌و‌گریخته مطرح می‌شود. تازه‌ترین اتفاقی که رخ داده، مربوط به سال‌های گذشته است و به روایتی از مصطفی هاشمی‌طبا، رئیس سابق سازمان تربیت‌بدنی برمی‌گردد که گفته در زمان او، محمد خاتمی، رئیس‌جمهور وقت، خواسته برای انتخاب رئیس فدراسیون فوتبال با او مشورت شود. این موردی است که هاشمی‌طبا در گفتگو با «ایسنا» مطرح کرده و اشاره مستقیمی به روی‌کارآمدن صفایی‌فرهانی به‌عنوان رئیس فدراسیون فوتبال داشته است. قبل از بحث درباره چرایی این موضوع و علاقه محمد خاتمی به فوتبال، باید به روایتی که هاشمی‌طبا از انتخاب صفایی‌فراهانی به‌عنوان رئیس فدراسیون در زمان محمد خاتمی دارد، رجوع شود: «خاتمی به بنده گفت اگر می‌خواهید رئیس فدراسیون فوتبال را انتخاب کنید، با من مشورت کنید. ما نیز پس از یک هفته شش نفر را تعیین و به رئیس‌جمهور اعلام کردیم. گفتیم نظرتان کدام‌یک از این افراد است؟ اما خاتمی گفت هر‌کدام را که خودتان صلاح می‌دانید انتخاب کنید. هرچند در مورد صفایی‌فراهانی عنوان کرد که نیروی خوبی است. نظر ما نیز از همان ابتدا روی صفایی‌فراهانی بود».

از همین جملات کوتاه می‌شود به تأثیر نظر محمد خاتمی در انتخاب صفایی‌فراهانی پی برد. اما این تمام ماجرا نیست؛ محمد خاتمی به‌جز اعمال نظر برای انتخاب رئیس فدراسیون فوتبال، اشراف کاملی هم بر فوتبال داشته و شاید بتوان گفت یکی از فوتبالی‌ترین رؤسای جمهور تاریخ ایران است. هاشمی‌طبا در گفت‌وگوی اخیرش به این مورد نیز اشاره کرده و گفته است که خاتمی بیشتر روی فوتبال تمرکز داشت و به این رشته ورزشی نسبت به سایر رشته‌ها علاقه نشان می‌داد و حتی فوتبالیست‌ها را هم به اسم می‌شناخت.

با مرور اتفاقات فوتبالی که ردپای سیدمحمد خاتمی در آن دیده می‌شود، می‌توان گفت ادعای اخیر هاشمی‌طبا منطبق بر واقعیت است. محمد خاتمی علاوه بر اینکه پیگیر اتفاقات فوتبالی بود، رابطه بسیار حسنه‌ای با بازیکنان وقت تیم ملی ایران به‌ویژه علی دایی داشت. البته این مورد یعنی ارتباط حسنه علی دایی با محمدخاتمی موضوع چندان جدیدی نیست و پیش‌تر مطالبی در همین روزنامه در‌این‌باره به رشته تحریر درآمده است؛ با‌این‌حال، شاید بشود به صورت کلی، ارتباط محمد خاتمی و علی دایی را نشانه‌ای برای علاقه رئیس‌جمهور وقت ایران به فوتبال دانست.

شکستن رکورد گل‌های زده ملی توسط علی دایی باعث شد تا سال ۱۳۸۳، سیدمحمد خاتمی نشان درجه سوم لیاقت و شجاعت را بر سینه ستاره وقت تیم ملی ایران بچسباند؛ نشانی که دایی می‌گوید مهم‌ترین افتخار زندگی ورزشی‌اش است. «من از رئیس‌جمهور و هیئت وزیران تشکر می‌کنم که از این نقطه‌نظر به من توجه داشته‌اند. اگرچه در دوران بازیگری‌ام در سطح تیم‌های باشگاهی و ملی به موفقیت‌های بزرگی دست یافته‌ام، اما اینکه بخواهم از دست رئیس‌جمهور نشان لیاقت کسب کنم، بزرگ‌ترین افتخار زندگی‌ام است». علی دایی که همواره حتی همین روز‌ها هم اصرار زیادی دارد که بگوید ارتباط و علاقه‌ای به دنیای سیاست ندارد، بعد‌ها گفت اگر بخواهد مشورت سیاسی بگیرد، سراغ محمد خاتمی می‌رود. اتفاقی که اسفند ۱۳۹۰ برای علی دایی رخ داد و او دچار سانحه شد، نشان دیگری از ارتباط خوب رئیس‌جمهور و کاپیتان سابق تیم ملی بود، چون سیدمحمد خاتمی، تلفنی حال آقای گل جهان را جویا شد و بعد هم متنی منتشر و برای دایی آرزوی سلامتی کرد. او حتی گفت دوست داشته شخصا برای ملاقات دایی می‌رفت؛ «بسیار علاقه‌مند بودم که شخصا به عیادت شما بیایم، اما متأسفانه سفری در پیش دارم و این امکان فراهم نیست. شما برای ما عزیز هستید، ان‌شاءالله هرچه سریع‌تر بهبودی کامل حاصل شود و سال خوبی را برای شما و خانواده محترمتان آرزو می‌کنم». دایی در آن زمان با پاسخی کوتاه به محمد خاتمی گفت: «شما در قلب ما جا دارید».

یکی، دو سال بعد، اما علی دایی با وضوح بیشتری درباره علاقه‌اش به محمد خاتمی و البته تأثیر رئیس‌جمهور وقت بر ورزش گفت: «از آقای خاتمی آدم هرچه بگوید کم گفته است. ایشان کسی بود که خیلی به ورزش و تیم ملی علاقه داشت. فکر کنم دوران خوبی هم در مدیریت مملکت ما داشت. من الان هم یکی از کسانی هستم که اگر وقت کنم می‌روم دیدنشان. از صحبت‌هایشان استفاده می‌کنم. با اینکه اصلا آدم سیاسی‌ای نیستم، اما ایشان را یک طور دیگر دوست دارم. همیشه دوست دارم از صحبت‌های ایشان استفاده کنم. خیلی‌وقت‌ها صحبت‌هایش خیلی به من کمک کرده. از کسانی هستم که جدای از مسائل سیاسی ایشان را خیلی دوست دارم».

‌البته توجه ویژه خاتمی به فوتبال را بعد‌ها محمد دادکان، رئیس اسبق فدراسیون فوتبال ایران تأیید کرد. او گفت که خاتمی بیشترین حمایت را از فوتبال داشته است. «بیشترین حمایت را از فوتبال آقای خاتمی انجام می‌دادند. بار‌ها آقای خاتمی مرا خواستند و از فوتبال می‌پرسیدند، چراکه می‌گفتند این ورزش برای من اهمیت زیادی دارد. آقای خاتمی به من گفتند در آلمان صدراعظم این کشور برای من دست زد و گفت فوتبال ایران در رده پانزدهم جهان است، اما آلمان هفدهم است! آقای خاتمی به من گفت اگر بدانید در آن لحظه چه حس خوبی داشتم...».

‌رئیس دولت اصلاحات همچنین در صفحه اینستاگرامش به مرور خاطرات خوب گذشته با تیم ملی فوتبال ایران پرداخته و با انتشار تصویری از حضورش در بین بازیکنان ملی‌پوش نوشته است: «روزهاى نه‌چندان دور. همراه با تیم ملى فوتبال. به بهانه جام ملت‌هاى آسیا و به امید پیروزى و قهرمانى تیم ملى کشورمان».

روایتِ منجر به ثبت آن تصویر هم یکی دیگر از دلایلی است که علاقه خاتمی به فوتبال را نشان می‌دهد؛ خرداد ۱۳۸۴ و پیش از بازی تیم ملی با کره‌شمالی بود که محمد خاتمی برای اولین‌بار سر تمرین بازیکنان تیم ملی حاضر شد تا به آن‌ها روحیه دهد. اگرچه پیش از آن شایعه شده بود محمد خاتمی قرار است یکی از بازی‌های تیم ملی را در ورزشگاه آزادی از نزدیک ببیند، اما بحث حضورش در تمرین تیم ملی فوتبال ایران چندان نهایی نبود؛ نهایتا ۱۱ خرداد خاتمی با حضورش در تمرین تیم ملی فوتبال ایران جو خاصی را به وجود آورد. او عکسی هم به یادگار با بازیکنان تیم ملی گرفت که بعد‌ها بازتاب زیادی داشت. خاتمی علاوه بر حضور در آن تمرین، برای بازی ایران و بحرین به ورزشگاه آزادی رفت و بازی را از نزدیک تماشا کرد.

حال با مرور بخشی از اتفاقات فوتبالی که ردپایی از محمد خاتمی در آن به جا مانده، طبیعی است که فوتبال برای او جایگاه قابلی داشته باشد. با این نگاه، انتخاب رئیس فدراسیون فوتبال توسط او، حتی با علم به این موضوع که هاشمی‌طبا گفته باشد در حد مشاوره است، چندان دور از ذهن نیست. درست است که دخالت خاتمی در این مورد می‌توانسته مشکلاتی برای استقلال فدراسیون فوتبال ایران به بار بیاورد و چندان حرفه‌ای نبوده، اما کار‌هایی که صفایی‌فراهانی به‌عنوان رئیس فدراسیون فوتبال برای ایران انجام داده، ثابت کرده انتخاب خاتمی، چه با نظر مستقیم و چه در حد مشاوره، برای فوتبال ایران درست و پسندیده بوده است.