ماههای ابتدایی جنگ، داوطلبانی که به جبههها اعزام میشدند، پیش از عزیمت به مناطق جنگی در شهرها آموزش میدیدند، اما آنها آنچنان که باید آمادگی رزم و جنگ نداشتند، از همین رو استراتژی نیروهای نظامی ایران تغییر کرد. حسن باقری که دی ماه ۱۳۹۵ به عنوان یکی از معاونین ستاد عملیات جنوب منصوب شد، طرح جدیدی برای نیروهای مردمی در دستور کار قرار داد.
به گزارش اعتماد؛ سردار فتحالله جعفری از فرماندهان سپاه در طول جنگ میگوید، حسن باقری «از بهمن سال ۱۳۵۹ شروع به طراحی و برنامهریزی طرحی کرد تا ۱۴ عملیات انجام دهیم و نیروها را برای آزادسازی مناطق اشغالی آماده کنیم.»
به گفته سردار جعفری، وقتی حسن باقری متوجه میشود نیروهایی که در شهرها آموزش میبینند و به صحنه جنگ میآیند با مساله جنگ آشنا نیستند، «مربیهای آموزشی سراسر کشور را به مدت سه ماه در جنگ فراخواند تا میدان را از نزدیک ببینند و براساس این نیازمندی، به نیروها آموزش دهند. یکی از مربیهای آموزشی که آمد، قاسم سلیمانی بود.»
اینجاست که لشکر ۴۱ ثارالله کرمان پیریزی شد. البته این لشکر از ابتدا با این عنوان وارد سازمان رزم سپاه نشد. رزمندگانی که از کرمان بودند، ابتدا در قالب گروه ثارالله گردهم آمدند و بعد از مدتی تیپ شدند و نهایتا در چارچوب لشکر ۴۱ ثارالله در جبههها اقدام میکردند. روایت تشکیل لشکر ۴۱ ثارالله به این شکل که از قاسم سلیمانی به عنوان مربی آموزشی رزمی، به خوزستان میرود و در «کرخهکور» زیرنظر علی هاشمی از فرماندهان اطلاعاتی سپاه کار خود را آغاز میکند.
حسن باقری از سلیمانی میخواهد که مسوولیت نیروهای کرمان در همان جبهه کرخهکور را برعهده بگیرد که او هم این خواسته باقری را اجابت میکند. عملیات «طریقالقدس» نخستین عملیاتی بود که نیروهای کرمانی در یک قالب و شکل مخصوص خود در آن حضور داشتند. در آن عملیات، عنوان قاسم سلیمانی، «فرمانده نیروهای کرمان» در تیپ «۲۵ کربلا» بود.
فرمانده تیپ ۲۵ کربلا هم «مرتضی قربانی» بود. عملیات طریقالقدس آذر ماه ۱۳۶۰ و پس از عملیات موفقیتآمیز «ثامنالائمه» که به شکست حصر آبادان انجامید، آغاز شد. میدان عملیات «طریقالقدس» غرب خوزستان و منطقه عمومی سوسنگرد بود که هدف از آن، آزادسازی شهر «بستان» و سهولت دسترسی نیروهای ایرانی به «هور الهویزه» بود.
این عملیات در سلسله عملیاتهای موفقیتآمیزی بود که از اواخر ۱۳۵۹ و اوایل ۱۳۶۰ آغاز شده بود که عملیات «الی بیتالمقدس» و آزادسازی «خرمشهر» در خرداد ۱۳۶۱ بزرگترین دستاورد نظامی ایران در آن سالها محسوب میشود. پس از آزادسازی خرمشهر، عملیات «رمضان» صورت گرفت که نوار عملیاتهای موفق در جبهه ایران را قطع کرد. در «طریقالقدس» سلیمانی با برخورد تیر دوشکا به دستش، مجروح شد و از همین بابت در این عملیات حضور کامل نداشت.
جعفری روند پلکانی تشکیل لشکر ۴۱ ثارالله را اینگونه روایت میکند که حسن باقری از فرماندهان ارشد جبهههای جنوب، قاسم سلیمانی را انتخاب کرد و به او دستور داد تا «گروه ثارالله» را به استعداد «چهار گردان» تشکیل دهد تا «در جبهه شوش خط دفاعی بگیرد.»
او میگوید کمتر از دو هفته از این موضوع که گذشت، قاسم سلیمانی به پادگان گلف میرود و با حسن باقری جلسهای برگزار میکند. خروجی جلسه میشود دستور حسن باقری به سلیمانی برای تشکیل «تیپ ثارالله با استعداد ۶ گردان».
پررنگترین نقش لشکر ۴۱ ثارالله در عملیاتهای کربلای ۴ و ۵ و پیش از آن، والفجر ۸ بود. غواصان این لشکر در آن سه عملیات به عنوان خطشکن وارد صحنه میشدند. قاسم سلیمانی با پایان جنگ، در همان فرماندهی لشکر ۴۱ ثارالله باقی ماند و به مقابله با قاچاقچیان مواد مخدر در منطقه استحفاظی این لشکر پرداخت تا اینکه سال ۱۳۷۶، فرماندهی لشکری که خود، موسس آن بود را واگذار کرد تا در قامت فرماندهی نیروی قدس سپاه پاسداران، راهی ماموریتهایی خارج از مرزهای ایران شود.