اولین تصویر تقریباً واضح از بمب‌افکن مرموز چینی جی-۳۶؛ تحلیل کابین، موتور و محفظه تسلیحات

مدتی پیش چند فیلم کوتاه و البته نه چندان باکیفیت از پرواز جنگنده‌های جدید چینی در آسمان این کشور منتشر شد که با توجه به اهمیت موضوع، تبدیل به تیتر نخست رسانه‌ها شد. 

به گزارش عصرایران، اکنون یک تصویر جدید و به نسبت واضح‌تر از فیلم‌های مورد اشاره از جنگنده جی-۳۶ روی خط رسانه‌های چینی قرار گرفته که امکان تحلیل پروفایل بدنه یا پیکربندی جی-۳۶ را به میزان بیشتری برای کارشناسان فراهم می‌کند. 

هواپیمای جی-۳۶

عکس جدید نمای جلویی هواپیما، آرایش صندلی‌ها به صورت کنار هم و محفظه اصلی بزرگ تسلیحات با دو محفظه کوچکتر در طرفین را به وضوح نشان می‌دهد. 

این هواپیما که توسط شرکت هواپیماسازی چنگدو (Chengdu Aircraft Corporation - CAC) ساخته شده، یکی از دو جت نسل جدید چین است؛ دیگری تحت عنوان J-XDS شناخته می‌شود. 

تحلیل کابین

عکس جدید به وضوح جانمایی صندلی‌ها به صورت کنار هم (side-by-side) را در کابین نشان می‌دهد، به همراه یک محفظه بزرگ تسلیحات در مرکز و دو محفظه کوچکتر در طرفین بدنه. 

در حال حاضر تایید شده که این هواپیمای سه موتوره دارای کابینی با چینش صندلی‌های کنار هم برای دو خلبان است. در تصویر، می‌توان دو نمایشگر هدآپ با زاویه دید عریض را مشاهده کرد که برای هر یک از خلبانان نصب شده است. این موضوع، همراه با نمای جلویی دو قسمتی شیشه کابین، قوی‌ترین نشانه از طراحی دو سرنشینه کابین خلبان است. 

این طراحی مشابه بمب افکن‌های راهبردی مانند B-2 Spirit و B-21 Raider است، اما در عین حال شباهت‌هایی به هواپیماهای تهاجمی تاکتیکی مانند F-111 Aardvark بازنشسته یا Su-34 Fullback دارد که همگی دارای کابین‌هایی با دو خلبان کنار هم هستند. 

هنوز مشخص نیست که آیا فضای کافی برای یک خدمه دیگر مانند مهندس پرواز، نیز وجود دارد یا خیر تا وظایف سنگین مربوط به مدیریت سه موتور و سیستم‌های مکانیکی و الکترونیکی هواپیما را بر عهده بگیرد. 

اگرچه این امر بعید به نظر می‌رسد، اما با توجه به بار کاری بسیار بالای جی-۳۶ که شامل هدایت هواپیما، کنترل تسلیحات، مدیریت حسگرها، جنگ الکترونیک و احتمالاً حتی کنترل پهپادهای همراه می‌شود، نمی‌توان آن را کاملا رد کرد. به عنوان مثال در طراحی B-2، امکان افزودن نفر سوم وجود داشت، هرچند هرگز اجرایی نشد. 

تحلیل موتور

نمای جلو در این تصویر ورودی هوای پشتی نشان می‌دهد که احتمالا از نوع ورودی بدون جداکننده مافوق صوت (Diverterless Supersonic Intake - DSI) استفاده شده است. خطوط بیرونی برآمدگی مربوط به این ورودی، که قبلا در ویدیو منتشرشده در تاریخ ۷ آوریل از نمای جانبی دیده شده بود، اکنون در سایه به طور ضعیف قابل مشاهده است. 

از ویدیو مربوط به ۷ آوریل

در کلیپ ۶ ثانیه‌ای کوتاهی که هواپیمای جی-۳۶ را هنگام فرود بر فراز ترافیک شهری در کارخانه چنگدو نشان می‌داد، برآمدگی ستون فقرات هواپیما که به سمت ورودی هوا امتداد می‌یافت، نشان دهنده وجود سیستم DSI بود. 

در تصویر اخیر، سطحی برجسته در پشت ورودی هوا نیز دیده می‌شود؛ اما هنوز مشخص نیست که این بخش نقش ترمز هوایی دارد یا عملکرد دیگری را فراهم می‌کند. همچنین لوله پیتو (لوله اندازه‌گیری داده‌های پروازی) نیز در تصویر قابل مشاهده است. 

سطوح کنترلی لبه عقبی بال ها، که در ویدیوی ۷ آوریل در هر دو وضعیت باز و بسته به عنوان ترمز هوایی مشاهده شده بودند، در تصویر جدید دیده نمی‌شوند؛ احتمالاً به دلیل اینکه تصویر کامل بال‌ها را در بر نمی‌گیرد و بخشی از آن بریده شده است. 

با توجه به سه موتوره بودن این هواپیما می‌توان به ناتوانی چین از ارائه یک ساختار دو موتوره قدرتمند برای آن پی برد. حضور ۳ موتور یعنی وزن بیشتر و نیاز به سوخت بیشتر برای دوام پرواز که همین مساله چالش‌های زیادی را برای یک بمب افکن تمام عیار ایجاد می‌کند. پس نتیجه می‌گیرم که چین در زمینه توسعه موتور هواپیما هنوز فاصله زیادی با نمونه‌های پیشرفته تولید آمریکا دارد. 

تحلیل محفظه‌های تسلیحات

همانطور که در گزارش‌ها درباره دومین پرواز آزمایشی جی-۳۶ در ویدیویی مربوط به ۱۷ مارس ۲۰۲۵ ذکر شده بود، این بمب افکن دارای ارابه فرود جلویی با دو چرخ و ارابه‌های فرود اصلی به صورت دوتایی پشت سر هم است. نمای زیرین هواپیما در حال پرواز نشان می‌داد که چرخ‌های اصلی در داخل درهایی بزرگ جای گرفته اند (هر مجموعه چرخ در یک درب بزرگ قرار دارد.) 

نمای زیر بدنه جی-۳۶ هنگام پرواز

در تصویر جدید، درب‌های محفظه چرخ‌ها باز هستند و به خوبی دیده می‌شود که چرخ‌های اصلی به سمت داخل باز می‌شوند. ویدیوی ۱۷ مارس همچنین فضای وسیع بین دو چرخ اصلی را نشان می‌داد که مشخصاً باید محل قرارگیری محفظه‌های داخلی تسلیحات باشد. در آن زمان، شکل دقیق درب‌ها مشخص نبود و اطلاعاتی از نوع تسلیحات قابل حمل در دست نبود. 

در عکس جدید، نمای جلویی محفظه‌های تسلیحات در وضعیت باز دیده می‌شود. با توجه به محل و اندازه‌های مختلف درب ها، مشخص است که این هواپیما دارای یک محفظه اصلی بزرگ در مرکز بدنه و دو محفظه کوچکتر در طرفین است. 

با این حال، هنوز تصویری از نمای پایین با درب‌های کاملاً باز منتشر نشده تا بتوان ساختار داخلی، عمق و اندازه تسلیحات قابل حمل را مشاهده کرد (مشابه آنچه که در نمایشگاه هوایی ژوهای ۲۰۱۸ برای J-20 مشاهده شد) 

چین هنوز در مرحله‌ای نیست که بتواند به طور کامل برای نبرد به این هواپیماهای نسل بعدی تکیه کند و همچنان به ناوگان گسترده جنگنده‌های نسل ۴.۵ و ۵ خود متکی است. 

افشاگری‌های بعدی احتمالاً فقط در قالب تصاویر خواهد بود، مانند عکس‌های واضح‌تر از نماهای بالا، پایین، کنار، تصاویر محفظ ه‌های باز مهمات، نمای بارگذاری و شلیک تسلیحات و مدل‌های مفهومی که احتمالاً از طریق داخلی و رسمی چین منتشر می‌شوند. 

چنین روندی قبلا نیز برای جی-۲۰ مشاهده شده بود؛ اطلاعات رسمی منتشرشده بیشتر محدود به عکس‌ها و ویدیوها بود، مگر در موارد معدودی مانند عکس‌های نزدیک که در نمایشگاه هوایی ژوهای ۲۰۲۴ ثبت شد.