آتش‌بس در بازارهای جهانی طلا، نفت و رمزارزها

آغاز جنگ اسراییل علیه ایران و تداوم ۱۲روزه آن، همراه با اعلام آتش‌بس غیرمنتظره، بازارهای جهانی را با موجی از نوسانات روبه‌رو می‌کند؛ طلا و نفت بیشترین واکنش را نشان می‌دهند و شاخص‌های بورس، ارزهای دیجیتال و فلزات اساسی نیز هرکدام واکنشی متفاوت به تحولات سیاسی و نظامی اخیر دارند.

به گزارش اعتماد، فرهنگ حسینی، کارشناس بازار سرمایه، با اشاره به تحولات اخیر در منطقه، می‌گوید: با آغاز جنگ اسراییل علیه ایران و تداوم دوازده‌روزه این درگیری، و همچنین اعلام آتش‌بس غیرمنتظره از سوی ترامپ و مقامات ایرانی، بازارهای جهانی با نوسانات شدیدی مواجه می‌شوند. او تأکید می‌کند: قیمت هر اونس طلا هم‌زمان با آغاز جنگ از محدوده ۳۳۰۰ دلار به ۳۴۸۰ دلار در میانه‌های درگیری می‌رسد.

سپس روندی نزولی در پیش می‌گیرد و به ۳۴۰۰ دلار کاهش می‌یابد. با اعلام آتش‌بس نیز، طلا با افت مجدد، در محدوده ۳۳۲۰ دلار معامله می‌شود. به گفته حسینی، نفت خام نیز که از تحولات نظامی خلیج فارس تأثیر مستقیم می‌پذیرد، پیش از شروع حمله در سطح ۶۶ دلار قرار دارد، اما در میانه جنگ تا ۷۷ دلار بالا می‌رود.

پس از آتش‌بس، قیمت نفت مجددا به سطح ۶۶ دلار بازمی‌گردد. او با اشاره به وضعیت فلزات رنگی، توضیح می‌دهد: در بازه مورد بررسی، این گروه از بازار کم‌نوسان ظاهر می‌شود. قیمت مس در محدوده ۹۶۰۰ دلار، روی در ۲۶۵۰ دلار، سرب در ۱۹۹۰ دلار و آلومینیوم در ۲۵۰۰ دلار نوسان دارد و تغییرات آن‌ها محدود به دامنه‌ای جزئی در دو هفته گذشته است. 

حسینی می‌گوید: شاخص‌های بورسی امریکا نیز از این تحولات تأثیر می‌گیرند. داوجونز و نزدک با افت ۴درصدی آغاز می‌کنند، اما با انتشار خبر آتش‌بس، ۲درصد رشد را تجربه می‌کنند. شاخص S&P500 نیز پس از افت ۲ درصدی، یک درصد افزایش می‌یابد. 

به گفته این کارشناس، در میان بازارهای منطقه‌ای، بورس‌های خاورمیانه بیشترین نوسان را از خود نشان می‌دهند. شاخص بورس عربستان پس از کاهش بیش از ۵درصدی، با اعلام آتش‌بس تا ۳درصد رشد می‌کند. بورس ابوظبی نیز بخشی از افت ۴درصدی دو هفته اخیر را با رشد ۱ درصدی جبران می‌کند. حسینی اضافه می‌کند: بورس قطر نیز ابتدا با افت ۵ درصدی هم‌زمان با آغاز تهاجم مواجه می‌شود و پس از حمله به پایگاه امریکا در قطر، یک درصد دیگر افت می‌کند.

در نهایت، با اعلام آتش‌بس، این شاخص نیز ۳ درصد رشد را تجربه می‌کند. در اروپا، به گفته حسینی، نوسانات کمتری دیده می‌شود. بورس لندن با افت ۲درصدی مواجه می‌شود و پس از توافق، یک‌درصد رشد می‌کند. بورس فرانکفورت نیز با افت ۴درصدی همراه است و سپس با ۲درصد رشد به بخشی از کاهش‌ها پاسخ می‌دهد.

شاخص بورس فرانسه هم با الگوی مشابه، پس از افت ۴ درصدی، یک درصد افزایش می‌یابد. حسینی در خصوص بازار رمزارزها می‌گوید: بیت‌کوین از محدوده ۱۰۹ هزار دلار به زیر ۹۹هزار سقوط می‌کند اما پس از اعلام توافق، دوباره به بالای ۱۰۵ هزار دلار می‌رسد. اتریوم نیز نوسان شدیدی را تجربه می‌کند؛ پس از افت ۳۵ درصدی، با رشد ۱۰ درصدی همراه می‌شود. در پایان، این کارشناس بازار سرمایه تأکید می‌کند: علی‌رغم شدت درگیری‌ها، بازارهای جهانی با شوک گسترده‌ای مواجه نمی‌شوند و اختلالی در زنجیره تأمین کالا شکل نمی‌گیرد.

واکنش سریع و قوی طلا و نفت به اعلام آتش‌بس نیز نشانه‌ای از خوش‌بینی فعالان بازار به تداوم آرامش در منطقه محسوب می‌شود. محمدسعید حیدری کارشناس بازارهای جهانی نیز می‌گوید: از ده‌ها سال پیش بر مبنای ساختار بازار کامودیتی‌ها و واقعیت‌های اقتصادی و… هر بحرانی در خاورمیانه قیمت نفت را تحت تاثیر قرارداده و می‌دهد، و همچنین هر جنگی که یک سر آن ایالات متحده امریکا یا اسراییل باشد (به خاطر نقش فعال بانکدارهای امریکایی و یهودی اسراییلی در بازار طلا) بر قیمت‌های طلا به‌شدت اثرگذار است، همان‌گونه که شاهد هستیم از ابتدای ماجرای ۷ اکتبر تاکنون بازار طلا وارد یکی از بزرگ‌ترین موج‌های صعودی خود طی قرن۲۱ شده و قیمت از محدوده نزدیک به ۱۸۰۰دلار تا ۳۵۰۰ دلار و حدود صددرصد رشد داشته است. 

بررسی رفتار بازار و پیش‌بینی اوضاع سیاسی

حیدری گفت: مهم‌ترین بازارهای کامودیتی در جهان متعلق به نفت و طلاست و سرمایه‌گذاران بسیار ثروتمند و قدرتمندی در این بازارها فعال هستند، شرکت‌ها و اشخاصی که نه‌تنها با دولت‌مردان و سیاست‌مداران در ارتباط بوده و اخبار دقیق را زودتر دریافت می‌کنند، بلکه بعضا بر تصمیمات نیز می‌توانند اثرگذار باشند، لذا بررسی دقیق رفتار کوتاه‌مدت به همراه مشاهده ساختار حرکتی بلندمدت قیمت‌ها در این بازارها می‌تواند چشم‌انداز مطلوب و موثری در مورد رخ‌دادهای سیاسی و ژئوپولیتیک فراهم آورد. 

در اینجا دو مورد مرتبط با همین جنگ اخیر ذکر می‌شود، ریزش بازار نفت که از دقایقی پس از عملیات موشکی ایران ضد پایگاه‌های ایالات متحده امریکا آغاز شد و همچنان به نوعی ادامه دارد و حداقل شاهد حرکت معکوس در آن نبوده‌ایم نشان‌دهنده جدی بودن آتش‌بس و تعهد نسبی طرفین (فارغ از موارد معدود نقض آتش‌بس که در ساعات و روزهای آتی شاهدش خواهیم بود) به آن است، مورد بعدی ساختار بلندمدتی حرکت قیمت نفت است، در ابتدای هفته پیش که با برخی دوستان تکنیکالیست متخصص در تحلیل نموداری صحبت می‌کردیم اذعان داشتند که ساختار حرکتی قیمتی نفت در یک الگوی کاهش بزرگ قرار دارد و طبق این ساختار به نظر می‌رسد این جنگ خیلی زود متوقف خواهد شد، که تا امروز تحلیل مربوطه درست از آب درآمده و ریزش شدید قیمت نفت عملا باعث افزایش اعتبار هر چه بیشتر الگوی قیمتی مزبور شده است. 

چارت قیمتی نفت

این کارشناس ادامه می‌دهد: این جنگ که در روزهای پایانی عملا به جای دوطرف سه طرف (ایران و ایالات متحده آمریکا و اسراییل) درگیر آن بود، دوطرف از این سه‌طرف کشورهایی هستند که به‌شدت بر بازار طلا تاثیرگذارند، اما به خاطر اینکه از ابتدای واقعه ۷ اکتیر تا امروز طلا رشد زیادی داشته، لذا طی این درگیری مشابه نفت رشد سنگینی را تجربه نکرد، البته طلا با نفت بسیار متفاوت است و هیچگاه حرکت‌های شدید مانند نفت ندارد، و در مقابل پس از آتش‌بس نیز نباید انتظار ریزش‌های سنگین و البته سریع از این فلز استراتژیک داشت.

طلا برخلاف نفت درون یک ساختار بلندمدتی افزایشی قراردارد، یکی از معدود شرایطی که باعث می‌شود طلا و نفت ساختار قیمتی بلندمدتی متضاد یکدیگر پیدا کنند، ریسک رکود اقتصادی است، رکود باعث کاهش تقاضا و مهم‌تر از آن کاهش قدرت خرید نفت توسط کشورها می‌شود، در مقابل رکود و کاهش بازده دارایی‌ها که ناشی از آن است باعث افزایش میل به سرمایه‌گذاری در طلا می‌شود، با این تحلیل به نظر می‌رسد طی سال جاری و سال‌های آتی خطر رکود بیش از جنگ جهان را تهدید می‌کند.

سایر انواع کامودیتی‌ها به ویژه فلزات اساسی و در وهله بعد مواد غذایی به‌صورت مستقیم از این جنگ و جنگ‌های مشابه اثر نمی‌پذیرند (البته به جز جنگ اوکراین و روسیه که هر دو جزو بزرگ‌ترین صادرکنندگان غلات جهان هستند) و به‌صورت غیرمستقیم و به ویژه به خاطر نوسانات قیمت نفت و همچنین نوسان ارزش دلار دچار تغییر قیمت می‌شوند.

او در پایان بیان می‌کند: در مورد بازار بورس ایران نیز چون از ابتدای بحران تا امروز بسته بود هیچ داده قیمتی جهت تحلیل و بررسی وجود ندارد لکن پس از بازگشایی بازارها طی روزهای آتی احتمالا در کوتاه‌مدت شاهد جهش بازار به خاطر ابعاد روانی ناشی از کاهش تنش‌ها باشیم اما در میان مدت با توجه به صعود شدید فاکتورهای ریسک کشور، امکان حفظ مسیر صعودی بازار با دست‌اندازهای بسیاری مواجه است به ویژه تا زمانی که تکلیف مکانیسم ماشه و مذاکرات هسته‌ای و البته موشکی روشن نشود.