صنایع بورسی چقدر سود کردند؟

انتشار صورت‌های مالی سالانه شرکت‌ها، به‌رغم تاخیرهای فراوان رو به پایان است. از میان ۴۰۰نماد بورسی مورد بررسی در این گزارش، تنها ۱۹نماد هنوز صورت‌های مالی، راهی کدال نکرده‌اند. با وجود آن که انتظار می‌رفت، سودآوری شرکت‌های بورسی در زمستان سال قبل بهبود یابد، اما علاوه برعدم تحقق این امر، رشد سودآوری سال۱۴۰۳نیز در مقایسه با سال قبل از آن ناچیز به نظر می‌رسد.

به گزارش دنیای اقتصاد، سیاست‌های نادرست دولت در بازار ارز، رشد شدید نرخ بهره و ناترازی انرژی و سرایت محدودیت‌های آن به فصول مختلف سال، منشأ اصلی نابسامانی عملکرد مالی شرکت‌ها است. بررسی‌ها از صورت‌های مالی سالانه شرکت‌ها نشان می‌دهد که برآیند سود خالص صنایع در زمستان حدود ۲۲۸هزار میلیارد تومان بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، رشد ۲۰درصدی داشته و نسبت به پاییز ۳۵درصد بهبود را نمایش می‌دهد. 

رقم سود خالص طی سال ۱۴۰۳ در مقایسه با سال ۱۴۰۲ نیز افزایش ۸درصدی را تجربه کرده است. همه این موارد در حالی بیان می‌شود که نرخ دلار توافقی طی سال قبل، به‌طور میانگین ۳۵درصد تقویت شده است. حاشیه سود خالص سالانه نیز از ۱۶درصد در دو سال گذشته به ۱۳درصد طی سال۱۴۰۳ کاهش یافته است. با این حال، روند حاشیه سود زمستان در مقایسه با پاییز قدری بیش‌تر گزارش می‌شود.

به نظر می‌رسد با توجه به تداوم محدودیت‌های انرژی به خصوص در مورد مصرف برق در فصل بهار که در گزارش‌های ماهانه نیز لحاظ شده است، حاشیه سود نخستین فصل سال جاری نیز تغییر چندانی نداشته باشد. چشم‌انداز مبهم سیاست‌های اقتصادی و مسائل خارجی، ریسک عملیاتی بزرگی را به صنایع تحمیل خواهد کرد. 

نجات فولادی‌ها در زمستان؟ 

صنعت فولاد، در سال گذشته به دلیل مواجهه با ریسک‌های خارجی که عمدتا از جانب چین تحمیل شد، با رکود عمیقی همراه بود. به‌طوری که طی درگیری‌های تجاری میان آمریکا و کشورهای دنیا، قیمت هر تن شمش فولاد به کف ۴۰۰دلاری خود نزدیک شد. علاوه بر این، محدودیت مصرف برق و گاز در کنار سرکوب نرخ دلار نیمایی در نیمه اول سال گذشته، ریسک عملیاتی و مالی بزرگی را به یکی از بزرگ‌ترین صنایع بورسی تحمیل کرد.

این صنعت، در زمستان موفق شد بر خلاف ۳فصل قبل‌تر از آن، رشد سودآوری بالایی را تجربه کند. سود خالص زمستان در مقایسه با پاییز رشد ۴۳درصدی را تجربه کرده است. با این حال، همچنان عملکرد درخشان فولادی‌ها در زمستان، مهر قبولی را بر کارنامه سالانه این صنعت نزد. صنعت فولاد، طی سال گذشته با افت ۱۴درصدی سودآوری همراه شده که حاشیه سود این صنعت را از ۲۵ تا ۱۹درصد کاهش داده است. این درحالی است که فخوز، فسازان و فخاس، ضمن ارائه عملکرد عالی در زمستان، نسبت قیمت به سود آینده‌نگر پایینی داشته و با بهبود حاشیه سود همراه بوده‌اند. 

سال خوب فلزات گرانبها

بر خلاف فولادی‌ها عملکرد خوب قیمت فلزات گرابنها، نظیر طلا، مس، آلومینیوم و روی در بازارهای جهانی بر درآمد و سودآوری شرکت‌های این صنعت اثرگذار بود. هرچند که هنوز صورت‌های مالی شرکت‌های بزرگ این گروه منتشر نشده، اما عملکرد سایر نمادها، قابل قبول است. فگستر، فرآور، فنوال و فایرا کارنامه درخشان‌تری نسبت به سایر نمادها ارائه دادند. این درحالی است که حاشیه سود خالص صنعت فلزات نیز عمدتا کاهشی بوده است. 

توقف پتروشیمی‌ها در زمستان

رشد قیمت جهانی محصولات زنجیره پتروشیمی، به خصوص قیمت اوره و متانول در میانه سال گذشته، خبر خوبی برای پتروشیمی‌ها بود. این درحالی است که صنعت مذکور، بیش‌ترین رشد سودآوری را از محل نوسانات قیمت دلار نشان می‌دهد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که با وجود آن که سودآوری شرکت‌ها تا پاییز سال قبل، بهبود چشم‌گیری را نشان می‌داد، اما در زمستان علاوه بر محدودیت‌های انرژی، افزایش نرخ گاز خوراک نیز برای پتروشیمی‌ها مانع‌تراشی کرد.

نرخ خوراک گاز با افزایش نرخ ارز، به صورت ریالی بالای ۲۰هزار تومان خواهد بود. برخی از شرکت‌های بالادست پتروشیمی، عملکرد ضعیفی را از خود نشان دادند. صنعت پتروشیمی طی زمستان، با ثبت سود خالص ۳۹همتی، رشد ۲۱درصدی سود خالص را نسبت به زمستان سال قبل از آن به نمایش گذاشت. درحالی که رقم مذکور در مقایسه با پاییز بدون تغییر بوده است.

حاشیه سود صنعت نیز در مقیاس سالانه از ۲۰ تا ۱۷درصد کاهش یافته است. از میان نمادهای پایین دست، کلر، شتوکا، شفارس، شبصیر، از بالادستی‌های تولیدکننده، متانول، نماد شخارک و از گروه دوده، شصدف بهترین عملکرد را داشت. تولیدکنندگان اوره نیز همانند گروه متانول، شرایطی سخت را در زمستان تجربه کردند. تنها شاروم و کرماشا حاشیه سود بهتری داشتند. 

درخشش پالایشی‌ها

صنعت فراورده‌های نفتی، به عنوان یکی از مهم‌ترین و پرحاشیه‌ترین صنایع بورسی، طی سال گذشته با فراز و نشیب‌هایی همراه بود. به‌طوری که به‌رغم کاهش کرک اسپرد پالایشی‌ها-که از آن به عنوان اختلاف قیمت فراورده‌های نفتی و نفت‌خام یاد می‌شود-در ابتدای سال، روند صعودی این شاخص قیمتی طی نیمه دوم۱۴۰۳ موجب بهبود حاشیه سود شرکت‌های پالایشی شد.

در حال حاضر شرکت‌های پالایشی و روانکار روی هم، ۴۸همت سود خالص را طی زمستان گذشته، گزارش دادند که در مقایسه با زمستان سال۱۴۰۲، افزایش ۶۶درصدی و نسبت به پاییز، بهبود ۸۸درصدی داشته است. با وجود افت حاشیه سود سالانه پالایشی‌ها، این شاخص در مقیاس فصلی از ۶درصد در پاییز تا ۸درصد در زمستان افزایش یافته است. شپنا، شبندر و شرانل سه نماد در این گروه است که قابلیت بررسی بیش‌تر توسط تحلیلگران بنیادی را دارد. 

تب معاملات سیمان در سرما

در زمستان سال گذشته، همزمان با قطعی گاز و برق در صنعت سیمان، تالار نقره‌ای بورس کالا شاهد آن بود که رقابت قیمتی در دادوستدهای سیمان به شکل قابل توجهی افزایش یافته است. این موضوع در بهار نیز ادامه داشت. همین امر، در کاهش عرضه سیمان در بازار و رشد دوبرابری قیمت سیمان اثر ویژه‌ای داشته است. از این‌رو صنعت سیمان به خصوص شرکت‌هایی که مدیریت بهتری در تولید سیمان داشتند، کارنامه خوبی را از خود برجای گذاشتند.

مطابق با صورت‌های مالی، صنعت سیمان طی زمستان سال قبل، ۸همت سود خالص گزارش داده که در مقایسه با زمستان سال قبل‌تر از آن، رشد ۱۱۹درصدی را تجربه کرده است. حاشیه سود زمستان نیز در مقایسه با زمستان سال ۱۴۰۲ از ۴۵ تا ۴۷درصد افزایش یافته است. این درحالی است که حاشیه سود سالانه نیز به ۴۵درصد رسیده که در مقایسه با سال۱۴۰۲، رشد ۵واحد درصدی را نمایش می‌دهد. در این صنعت، سصوفی، ساروم و سغرب موفق شدند تا در لیست تحلیلگران برای بررسی بیش‌تر قرار گیرند. 

از زیان تا سودآوری در خودروسازان

نمادهای گروه خودرویی بازار سهام در سال ۱۴۰۳ بازدهی ۱۶.۶درصد را نصیب سهامداران خود کردند که در مقایسه با بازدهی شاخص کل عملکرد ضعیف‌تری را رقم زده‌اند. ماهیت گروه خودرو همواره به همین منوال بوده و عمدتا شرکت‌های خودروساز در بازه کوتاه مدت عملکرد خوبی به ارمغان رساندند اما در بلندمدت ضعیف‌تر از متوسط بازار بوده‌اند.

عامل اصلی این موضوع به بحث زیان‌دهی این صنعت برمی‌گردد. در سال گذشته خودروسازان به‌میزان ۲۵هزار و ۹۴۰میلیارد تومان زیان خالص تجربه کردند. طی سال ۱۴۰۳ حاشیه سود خودروسازان به میزان منفی ۵درصد به ثبت رسید که نسبت به سال ماقبل با رشد ۴درصدی همراه شده است. با وجود زیان‌دهی این صنعت در مقیاس سالانه، طی زمستان ۱۴۰۳ خودروسازان توانستند به سودآوری برسند.

در این فصل شرکت‌های خودروساز بورسی هزار و ۲۵۳میلیارد تومان سود به ثبت رساندند. این در حالی است که طی زمستان ۱۴۰۲ شرکت‌های خودروساز بورسی زیان‌ده بوده‌اند. بر این اساس حاشیه سود این صنعت در چهارمین فصل سال گذشته به میزان یک درصد به ثبت رسید. این در حالی است که در پاییز سال گذشته خودروسازان با حاشیه سود منفی ۷درصدی مواجه بوده‌اند.

از میان شش تولیدکننده خودرو بورسی، شرکت «ناما» از منظر سودآوری بهترین عملکرد را به ارمغان رسانده است. این شرکت در سال ۱۴۰۳ توانسته است سود دلاری خود را ۷۱درصد و سود ریالی خود را ۲۲۱درصد نسبت به سال ماقبل افزایش دهد. 

نزول سودآوری دارویی‌ها

نمادهای دارویی در سال ۱۴۰۳ وضعیت خوبی را پشت سر نگذاشتند. عدم افزایش نرخ مطلوب این صنعت موجب شد تا دارویی‌ها در سال گذشته با کاهش حاشیه سود همراه شوند. از منظر بازدهی نیز نمادهای داروساز عقب ماندگی بالایی را نسبت به کلیت بازار تجربه کردند.

باتوجه به وضعیت مطالبات و همینطور قیمت دستوری عمده داروهای تولیدی کشور، این صنعت مورد توجه فعالان قرار نگرفت و بازدهی ناچیزی را به ثبت رساند. بازدهی سالانه نمادهای دارویی به میزان ۷.۴درصد به ثبت رسید که در مقایسه با شاخص کل بورس تهران ۱۶درصد بازدهی کمتری را برای سهامداران رقم زده است. سود خالص دارویی‌ها در سال گذشته به میزان ۱۶هزار میلیارد تومان به ثبت رسید که نسبت به سال ماقبل افزایش ۱۲درصد تجربه کرده است. با این حال حاشیه سود صنعت دارو در مقیاس سالانه نزولی شده است. 

در سال ۱۴۰۳ حاشیه سود دارویی‌ها با کاهش ۲درصدی نسبت به سال ماقبل به میزان ۱۳درصد به ثبت رسیده است. در زمستان باتوجه به افزایش تقاضای محصولات گروه دارو، حاشیه سود این صنعت با رشد همراه شده است. در زمستان ۱۴۰۳ حاشیه سود دارویی‌ها با رشد ۳درصد نسبت به فصل مشابه به میزان ۱۷درصد به ثبت رسیده است. از منظر دلاری نیز سودآوری گروه دارو با رشد همراه بوده است.

در زمستان ۱۴۰۳ سود خالص دلاری این صنعت با بهبود ۶درصدی در قیاس با فصل مشابه به میزان ۷۷میلیون دلار به ثبت رسیده است. از میان ۳۷ نماد دارویی بازار سرمایه، شرکت «دجابر» در سال گذشته عملکرد بهتری را به ارمغان رسانده است. هرچند که نماد مذکور در زمستان نتوانسته سودآوری خوبی را تجربه کند، اما در بازه سالانه «دجابر» سود خالص دلاری خود را ۱۹۱درصد در مقایسه با ۱۴۰۲ افزایش داده است. 

زمستان سخت تایرسازان

شرکت‌های تایرساز بازار سهام در عمده فصل‌های ۱۴۰۳ خوش درخشیدند. همین موضوع موجب شد تا بازدهی نمادهای این صنعت در سال گذشته به بیش از ۴۱درصد برسد و ۱۷درصد بهتر از شاخص کل بورس عمل کنند. سود خالص ۱۴۰۳ نمادهای خودرویی به‌میزان ۷هزار و ۳۱۳میلیارد تومان به ثبت رسید که در مقایسه با سال ماقبل بهبود ۱۹درصدی را تجربه کرده است.

با این حال حاشیه سود تایرسازان در این سال با افت ۳درصد نسبت به ۱۴۰۲ به میزان ۱۶درصد به ثبت رسیده است. در زمستان سال گذشته، نمادهای صنعت لاستیک و پلاستیک نتوانستند عملکرد خوب سایر فصول خود را تکرار کنند و همین موضوع عاملی شد تا سودآوری این صنعت تنزیل یابد. در زمستان ۱۴۰۳ حاشیه سود این صنعت با افت ۸درصدی نسبت به فصل مشابه به میزان ۲۰درصد به ثبت رسید. این تنزیل سودآوری از منظر دلاری نیز رقم خورده است.

در زمستان سال گذشته سود دلاری شرکت‌های تایرساز با کاهش ۳۵درصد نسبت به فصل مشابه همراه شده است و به میزان ۴۱میلیون دلار به ثبت رسید. از میان ۹تولیدکننده لاستیک و پلاستیک بازار سرمایه، ۸شرکت در سال گذشته با افت سود دلاری مواجه شدند. «پکویر» تنها شرکتی بوده است که ظرف ۱۲ماه ۱۴۰۳ توانسته است سود دلاری خود را ۱۷درصد افزایش دهد. 

سال طلایی شوینده‌ها

شرکت‌های تولیدکننده محصولات شوینده در سال ۱۴۰۳ با بهبود سودآوری همراه شده‌اند. هرچند که همچنان قیمت‌گذاری دستوری مانع توسعه این صنعت شده است، اما در سال قبل افزایش نرخ‌های خوبی برای محصولات شوینده صادر شد که همین امر افزایش سودآوری آن‌ها را بدنبال داشته است.

نمادهای گروه شوینده بازار سرمایه در سال گذشته بازدهی ۱۵درصد تجربه کردند که در مقایسه با بازدهی ۲۳.۵درصدی شاخص کل ۸.۵درصد عملکرد ضعیف‌تری داشته‌اند. سود خالص ۱۴۰۳ صنعت شوینده مجموعا به میزان ۷هزار و ۶۷۳میلیارد تومان به ثبت رسید که نسبت به سال ۱۴۰۲ با جهش ۴۸درصدی همراه بوده است. این موضوع موجب شده تا متغیرهای سودآوری صنعت شوینده نیز در سال گذشته بهبود یابد.

در این سال حاشیه سود گروه شوینده با بهبود ۳ واحد درصدی به میزان ۲۳درصد به ثبت رسید. چنین وضعیت مطلوب سودآوری برای این صنعت در زمستان نیز رقم خورده است. طی چهارمین فصل سال گذشته حاشیه سود نمادهای شوینده بازار سهام با بهبود ۷ واحد درصدی نسبت به فصل مشابه، به میزان ۳۹درصد به ثبت رسید. 

همچنین در همین مقیاس سود دلاری شوینده‌ها با ۲درصد بهبود به ۶۱هزار و ۳۰۰میلیارد تومان افزایش یافت. از میان هفت نماد تولیدکننده محصولات شوینده بازار سهام، «شپاکسا» بهترین عملکرد را در سال گذشته از آن خود کرده است. سود دلاری و ریالی این شرکت در سال ۱۴۰۳ به ترتیب افزایش ۱۰۵ و ۹۰درصدی را به ارمغان رسانده است. 

رکود توسعه‌ای کاشی‌سازان

نمادهای گروه کاشی‌سرامیک بورس تهران سال خوبی را پشت سر نگذاشتند. عملکرد این گروه از منظر سودآوری ضعیف بوده و در هردو بازه سالانه و فصلی با افت متغیرهای سودآوری همراه شدند. بازدهی ثبت شده توسط کاشی‌سازان طی سال ۱۴۰۳ به میزان ۵.۸درصد بوده است که در مقایسه با شاخص کل نزدیک به ۱۸درصد ضعیف‌تر عمل کرده‌اند. سود خالص ۱۴۰۳ این صنعت بدون تغییر همچون سال ماقبل در سطح هزار و ۶۶۸میلیارد تومان باقی ماند. عدم رشد سودآوری موجب شد تا متغیرهای سودآوری صنعت کاشی‌سرامیک با نزول همراه شوند.

در سال گذشته حاشیه سود این صنعت با افت ۵درصد به ۲۱درصد تقلیل یافت. این نزول سودآوری در مقیاس فصلی نیز تکرار شده است. در چهارمین فصل سال حاشیه سود گروه کاشی‌سرامیک بورس تهران با کاهش ۶درصدی نسبت به زمستان ۱۴۰۲ همراه شد و به ۲۰درصد رسید. سود خالص دلاری این صنعت نیز در زمستان سال گذشته با افت ۳۷درصدی همراه شد و به میزان ۶میلیون و ۷۳۹هزار دلار تقلیل یافت. از میان شش شرکت فعال بورسی صنعت کاشی‌سرامیک، ۵شرکت با نزول سود دلاری همراه شده‌اند. شرکت «کلوند» تنها کاشی‌ساز بورسی بوده که طی سال ۱۴۰۳ توانست سود دلاری خود را ۶درصد افزایش دهد. 

جاماندگی قندوشکری‌ها از رالی بازار

نمادهای قندوشکری بازار سهام در سال ۱۴۰۳ عملکرد خوبی از خود به نمایش نگذاشتند. عمده نمادهای این گروه با افت حاشیه سود همراه بودند. بازدهی نمادهای قندوشکری بورس تهران طی ۱۲ماه ۱۴۰۳ به میزان ۳.۲درصد بوده است که در مقایسه با شاخص کل ۲۰درصد ضعیف‌تر عمل کرده‌اند. میزان سود خالص گروه قندوشکر بازار سهام در سال ۱۴۰۳ به میزان ۳هزار و ۲۳۵میلیارد تومان بوده که نسبت به سال قبل از آن، ۲۷درصد افزایش یافته است.

با این حال حاشیه سود سالانه این صنعت در ۱۴۰۳ با کاهش اندک به ۱۶درصد نزول یافته است. این تقلیل متغیرهای سودآوری در مقیاس فصلی نیز رقم خورده است. طی زمستان ۱۴۰۳ حاشیه سود صنعت قندوشکر با کاهش یک درصد نسبت به فصل مشابه به میزان ۱۶درصد به ثبت رسید. با این حال سود دلاری زمستان این صنعت جهش بسیار خوبی را تجربه کرده است.

در چهارمین فصل سال سود دلاری گروه قندوشکر بازار سهام با جهش ۴۷درصدی به میزان ۱۸میلیون و ۲۶۵هزار دلار به ثبت رسید. از میان ۱۲شرکت فعال در صنعت قندوشکر بازار سهام، «قزوین» بهترین عملکرد را از منظر سودآوری تجربه کرده است. طی سال ۱۴۰۳ سود دلاری شرکت مذکور با جهش ۵۲درصدی نسبت به سال ماقبل همراه شده است.