قطره ای که کور می‌کند ولی شفا نمیدهد
«اخیراً برخی سایت‌ها و صفحات مجازی با عنوان‌هایی نظیر «درمان معجزه‌آسای پیرچشمی» اقدام به ترویج استفاده از فرآورده‌هایی کرده‌اند که حاوی پیلوکارپین ۱.۲۵ درصد است. مصرف هر گونه قطره چشمی باید صرفاً تحت نظر پزشک متخصص چشم و پس از معاینه دقیق انجام شود.»
«پیلوکارپین بزنید، بدون عینک به مدرسه بروید. پیلوکارپین راهی برای خلاصی دائمی از پیرچشمی و آستیگماتیک، آن هم با یک دوره مصرف یک‌ماهه.» مدتی است تبلیغات مختلفی در صفحات مجازی منتشر می‌شود با این ادعا که با چکاندن قطره چشمی که حاوی پیلوکارپین است، به شکل معجزه‌آسایی مشکلات چشمیتان برطرف می‌شود.
به گزارش ایران، یعنی اگر چشمتان ضعیف است، نزدیک‌بین یا دوربین و حتی آستیگمات هستید، با این قطره از شر عینک خلاص می‌شوید. اما واقعیت چیست؟ چیزی که علم می‌گوید این است که قطره‌های چشمی که حاوی ماده فعال پیلوکارپین هستند، با کاهش اندازه مردمک چشم، به بهبود دید در افراد مبتلا به پیرچشمی کمک می‌کنند، اما مقطعی است و درمان دائمی محسوب نمی‌شود. در واقع این قطره فقط برای این منظور ساخته شده و هیچ کار دیگری که از دستش برنمی‌آید هیچ، حتی ممکن است خودش دردسرهای جدیدی برای مصرف‌کننده درست کند.
به همین دلیل سازمان غذا و دارو با هشدار درباره تبلیغات غیرمجاز برخی قطره‌های چشمی در فضای مجازی اعلام کرده است: «اخیراً برخی سایت‌ها و صفحات مجازی با عنوان‌هایی نظیر «درمان معجزه‌آسای پیرچشمی» اقدام به ترویج استفاده از فرآورده‌هایی کرده‌اند که حاوی پیلوکارپین ۱.۲۵ درصد است. مصرف هر گونه قطره چشمی باید صرفاً تحت نظر پزشک متخصص چشم و پس از معاینه دقیق انجام شود. مردم باید از خرید اینترنتی دارو بدون مشورت با پزشک پرهیز و صرفاً از داروخانه‌های معتبر اقدام به تهیه دارو کنند. »
پیرچشمی با قطره درمان نمی‌شود
قطره پیلوکارپین سالهاست در بازار دارویی وجود دارد و برای درمان بیماری گلوکوم یا همان آب سیاه تجویز می‌شود. دکتر قاسم فخرایی، رئیس بیمارستان فارابی تهران نسبت به عوارض مصرف این نوع قطره‌های چشمی هشدار میدهد و می‌گوید: «افرادی که به دهه چهارم زندگیشان نزدیک میشوند، کمکم دید نزدیکشان افت می‌کند و به اصطلاح دچار پیرچشمی میشوند.
اخیراً مطالعاتی انجام شده که رقیق شده این قطره، برای افرادی که دچار صرفاً پیرچشمی هستند مؤثر بوده و باعث بهبود کیفیت دید می‌شود، اما این قطره فقط تا زمان مصرف مؤثر است. مثلاً فردی که دچار پیرچشمی خفیف است و نمیخواهد از عینک مخصوص استفاده کند، باید روزی ۴ بار این قطره را در چشمش بریزد تا دید خوبی داشته باشد، چرا که بیشتر از ۶ ساعت اثر ندارد و بعد از گذشت اثربخشی، دوباره چشم به حالت عادی برمیگردد.»
او با اشاره به اینکه قطره‌های چشمی حاوی پیلوکارپین، هیچ تأثیری در درمان آستیگماتیک ندارد، توضیح میدهد: «تمام تبلیغهایی که برای این قطره چشمی در سایت‌ها و شبکههای مجازی منتشر می‌شود، جز شیادی چیز دیگری نیست. قطره‌های پیلوکارپین نه تنها تأثیری در بهبود مشکلات آستیگماتیک ندارد، حتی نزدیکبینی را هم بدتر می‌کند، یعنی افرادی که نزدیک‌بین هستند اگر از این نوع قطرهها استفاده کنند، مشکل‌شان بدتر می‌شود.»
به گفته دکتر فخرایی، استفاده مکرر از این قطره می‌تواند سبب عوارضی مانند افزایش خطر جداشدگی شبکیه، تاری دید، سردرد شدید، چسبندگی داخل چشم، تشدید ابتلا به آب مروارید و احتمال پارگی پرده چشم شود. حتی در مواردی هم استفاده مداوم می‌تواند باعث اسپاسم پلک، التهاب و حساسیت‌های چشمی شود.
قطره‌های پیلوکارپین برای کودکان خطرناک است
در فضای مجازی این قطره را با قیمت بالا می‌فروشند چون به قول خودشان وارداتی است و قیمت آن با دلار حساب می‌شود و جزو داروهایی است که به شکل قاچاق و غیرقانونی وارد کشور میشوند. رئیس بیمارستان فارابی تهران می‌گوید: «این قطره‌های قاچاق معمولاً با قیمتهای چند میلیونی برای برطرف کردن همه مشکلات بینایی به بیماران فروخته می‌شود که همان طور که گفتم شیادی است، در صورتی که قیمت تولید داخل این قطره بسیار پایینتر است.
افرادی که دچار پیرچشمی هستند تا زمانی که از این قطره استفاده کنند، مشکلی ندارند اما به محض اینکه از آن استفاده نکنند، دوباره پیرچشمی خودش را نمایان می‌کند، به همین دلیل درمان قطعی نیست. البته به عنوان متخصص چشم حتی به افرادی که دچار پیرچشمی هستند، توصیه نمیکنم از این قطره حتی برای درمان موقت استفاده کنند و عینک بهترین گزینه است.»
بخشی از تبلیغات اغراق‌آمیز این قطره‌های چشمی به کودکان هم ربط دارد. در تبلیغاتی که در فضای مجازی منتشر شده، عکس کودکی را نشان میدهد که با استفاده از این قطره مشکل بیناییاش درمان شده و دیگر نیاز نیست با عینک به مدرسه برود؛ موضوعی که با هشدار این چشم‌پزشک همراه می‌شود و می‌گوید: «چنین تبلیغاتی کذب محض و استفاده این قطره برای کودکان بسیار خطرناک و فاجعه‌بار است. قطره‌های پیلوکارپین فقط برای افرادی است که پیرچشمی دارند و معمولاً از ۴۰ سالگی به بالا این عارضه شروع می‌شود.»
