دغدغه‌های پنهان اروپایی‌ها در مذاکرات استانبول

فرارو- مدت زمان زیادی از برگزاری مذاکرات استانبول میان ایران و سه کشور اروپایی آلمان، انگلستان و فرانسه با محوریت پرونده هسته ای ایران نمی گذرد. نشستی که پس از جنگ 12 روزه اخیر علیه ایران برگزار شد و با بازتاب های مختلفی در محیط بین المللی رو به رو شده است.

به گزارش فرارو؛ در این رابطه، برخی منابع آگاه به مذاکرات اعلام کرده اند که ایران و تروئیکای اروپایی در مورد تداوم یافتن این مذاکرات توافق کرده اند. عده ای نیز بر فضای پُرتنش در قالب مذاکرات استانبول تاکید داشته و به طور خاص «لارنس نورمن» خبرنگار غربی گفته که مذاکرات مذکور نه شکست خورد و نه به دستاورد ملموسی رسید. با این همه، آنچه واضح است، اروپایی ها در قالب این مذاکرات، 2 دغدغه محوری داشتند.

1. معمای ذخیره اورانیوم 60 درصدی 

یکی از نکاتی که در مدت اخیر و به طور خاص در فضای پس از جنگ 12 روزه بارها از سوی محافل سیاسی و رسانه ای غربی مطرح شده و همچنان نیز می شود، نگرانی های فزاینده آن ها در مورد 400 کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده 60 درصدی ایران است.

البته که آن ها تئوری های مختلفی را نیز در این رابطه مطرح کرده اند با این حال، گذشت زمان نشان داده که کشورهای غربی و دستگاه‌های اطلاعاتی آن ها هیچ تصور دقیقی از محل دقیق ذخیره اورانیوم غنی‌شده 60 درصدی ایران ندارند. موضوعی که آن ها بدان به چشم یک تهدید جدی می نگرند و اساسا به همین دلیل هم است که افراد سرشناس در غرب نظیر جو بایدن رئیس جمهور سابق آمریکا یا جیک سالیوان مشاور امنیت ملی اسبق آمریکا، حملات اخیر آمریکا و اسرائیل به ایران را اشتباهی راهبردی و یک عقبگرد جدی ارزیابی کرده اند.

جدای از نگرانی های جدی غربی ها در مورد اورانیوم 60 درصدی ایران، آن ها هیچ تصور روشنی در مورد ماهیت کنونی برنامه هسته ای ایران و یا وجود سایت های دیگر هسته ای در این کشور هم ندارند. درست به همین دلیل، از رهگذر باز نگه‌داشتن پنجره دیپلماسی بر آن هستند تا در این رابطه، در صورت لزوم کسب اطلاعات و نظارت داشته باشند.

2: کوریِ اطلاعاتی در پرونده هسته ای ایران

رویکردهای مغرضانه آژانس و شخص مدیر کل آن «رافائل گروسی» سبب شده تا افکار عمومی در ایران نگرش منفی را نسبت به آن ها پیدا کنند و حتی آن ها را زمینه‌ساز تجاوز به خاک کشورمان ارزیابی کنند. حال در شرایطی که بازرسان آژانس از ایران خارج شده اند، قدرت های غربی عملا عناصر میدانی نظارت بر برنامه هسته ای ایران را از دست داده اند. در این راستا، پیش از مذاکرات استانبول نیز گفته می شد که آنها به هر شکل ممکن سعی دارند تا زمینه را برای بازگشت بازرسان آژانس به ایران فراهم کنند.

دلیل اصلی آن ها نیز این است که آن ها می خواهند بفهمند حملات به سایت های هسته ای ایران به ویژه در فردو و نطنز، تا چه اندازه ایجاد خسارت کرده است. موضوعی که نهادهای اطلاعاتی غربی با تردید در مورد آن حرف می زنند و حتی آژانس اطلاعات دفاعی آمریکا تصریح کرده که حملات مذکور آن طور که ترامپ و متحدانش می گویند، سایت های هسته ای ایران را تخریب نکرده است.

در این رابطه، ایران اگرچه به تازگی با حضور تیمی فنی از آژانس در خاک خود موافقت کرده با این حال، خط قرمز عدم حضور آن ها در سایت های هسته ای این کشور را مورد تاکید قرار داده است. موضوعی که ظاهرا به یک اهرم فشار موثر برای ایران در مذاکرات با غرب تبدیل شده است.

منابع غربی در بحبوحه مذاکرات استانبول گزارش دادند که اروپایی ها پیشنهاد تمدید شش ماهه مکانیسم ماشه در پرونده هسته ای ایران را داده اند به این شرط که ایران با آژانس همکاری کنند و بازرسان آژانس وارد ایران شوند. موضوعی که ظاهرا از سوی ایران رد شده و گفته شده که این پیشنهاد معطوف به اهداف خاصی است.