پشت پرده ماموریت ویتکاف در غزه

پس از بیش از یک دهه، یک مقام آمریکایی برای دومین بار به غزه سفر میکند؛ ویتکاف روز پنجشنبه در شرق بیتالمقدس با بنیامین نتانیاهو، دیدار کرد؛ این دیدار یک هفته پس از آن صورت گرفت که امریکا از مذاکرات آتشبس در غزه عقبنشینی کرد مدعی شد که حماس به فرآیند رایزنیها متعهد نیست.
استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رییسجمهور امریکا در امور خاورمیانه، وارد یکی از محلهای توزیع کمکهای بشردوستانه در رفح واقع در جنوب نوار غزه شد. این درحالی است که روز پنجشنبه کاخ سفید اعلام کرد که ویتکاف به همراه مایک هاکبی، سفیر امریکا در اسراییل، به نوار غزه سفر خواهند کرد.
به گزارش «اعتماد»، کارولین لویت، دبیر مطبوعاتی کاخ سفید، در نشست خبری روز پنجشنبه گفت: «فردا، فرستاده ویژه ویتکاف و سفیر هاکبی به غزه خواهند رفت تا از محلهای فعلی توزیع کمک بازدید کرده و طرحی برای ارسال مواد غذایی بیشتر تدوین کنند و با مردم محلی غزه دیدار کنند تا مستقیما از وضعیت وخیم میدانی مطلع شوند.»
او افزود: «ویتکاف و هاکبی بلافاصله پس از سفر خود، رییسجمهور را در جریان قرار خواهند داد تا طرح نهایی برای توزیع غذا و کمکها در منطقه تصویب شود.»
این دومین سفر ویتکاف به غزه است. او اندکی پس از روی کار آمدن ترامپ، به این منطقه سفر کرده بود و اولین مقام امریکایی است پس از بیش از یک دهه وارد غزه شد. ویتکاف روز پنجشنبه در شرق بیتالمقدس با بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسراییل، دیدار کرد؛ این دیدار یک هفته پس از آن صورت گرفت که امریکا از مذاکرات آتشبس در غزه عقبنشینی کرد مدعی شد که حماس به فرآیند رایزنیها متعهد نیست.
پیشتر ترامپ با اشاره به شرایط فاجعهبار در نوار غزه گفته بود که «ما قرار است مراکز توزیع غذا ایجاد کنیم که مردم بتوانند بدون هیچ مرز یا مانعی وارد آن شوند. هیچ حصاری وجود نخواهد داشت.»
او همچنین ادعا کرد که انتظار دارد کشورهای اروپایی نیز در این طرح با امریکا همکاری کنند و اجرای آن «خیلی زود» آغاز شود. با این حال، تاکنون نه کاخ سفید و نه وزارت خارجه امریکا جزییاتی درباره اظهارات رییسجمهور ارائه نکردهاند و هیچ چارچوب روشنی برای طرح جدید اعلام نشده است.
دولت ترامپ و اسراییل مدعی حمایت از «بنیاد بشردوستانه غزه» (GHF) هستند؛ نهاد غیرانتفاعی امریکایی بحثبرانگیز که اکنون مسوولیت عمده توزیع کمکهای ورودی به غزه را برعهده دارد. این بنیاد - با تایید اسراییل و بهرغم مخالفت سازمان ملل- از تاریخ ۲۷ مه، پس از ۱۱ هفته محاصره کامل نوار غزه از سوی اسراییل، کنترل سیستم توزیع کمک را در دست گرفت.
اوایل همین ماه، بیش از ۱۶۰ سازمان خیریه و غیردولتی خواستار تعطیلی این نهاد شدند و اعلام کردند بیش از ۵۰۰ فلسطینی در جریان تلاش برای دریافت کمک از این بنیاد کشته شدهاند و مراکز توزیع این سازمان به «محل کشتارهای مکرر» تبدیل شدهاند که آشکارا قوانین بینالمللی بشردوستانه را نادیده میگیرد. با این حال، دولت امریکا فعلا حمایت از این نهاد را متوقف نکرده و بنیاد بشردوستانه غزه را تنها سازمان فعال در غزه میداند.
همزمان واشنگتن ۳۰ میلیون دلار برای فعالیتهای این موسسه در غزه اختصاص داده و یکی از مقامات امریکایی به شبکه ایبیسینیوز گفته این مبلغ طی روزهای آینده دراختیار این بنیاد قرار خواهد گرفت. پیش از سفر استیو ویتکاف به غزه بعد از شکست رایزنیهای اسراییل و حماس، کشورهای عرب در اقدامی بیسابقه و برای نخستینبار به طور یکپارچه خواستار آن شدند که حماس سلاحهای خود را زمین گذاشته، تمامی گروگانها را آزاد و به حاکمیت خود بر نوار غزه پایان بدهد؛ شروطی که به ادعاهای آنها میتواند راه را برای تشکیل دولت مستقل فلسطینی هموار کند.
این بیانیه ادعایی روز سهشنبه با حمایت ۲۲ کشور عضو اتحادیه عرب صادر شد و در جریان کنفرانس سازمان ملل در نیویورک راهحل دو کشوری برای پایان دادن به مناقشه چند دههای اسراییل و فلسطین به عنوان تنها راه خروج از بنبست قلمداد گشت.
با این همه حماس هنوز به این بیانیه ادعایی واکنش نشان نداده است.