هیروشیما یا ناکازاکی؛ کدام بمب ژاپن را تسلیم کرد؟

فرارو- مصطفی جرفی، در تابستان 1945 ژاپن تنها قدرت درحال جنگ با متفقین بود و تنها استفاده از دو بمب اتمی در هیروشیما و سپس ناکازاکی بود که این کشور را وادار به تسلیم کرد.

به گزارش فرارو، در 6 اوت 1945 (15 مرداد 1324) هیروشیما و سه روز بعد (9 اوت یا 18 مرداد) ناکازاکی هدف  بمب‌های اتمی آمریکا قرار گرفتند تا تسلیم شدن ژاپن پیش از آنکه شوروی وارد جنگ شود، تحقق پیدا کند.

وقتی شکست آلمان آشکار شد تنها چیزی که متفقین و مشخصا آمریکا را نگران کرده بود جبهه اقیانوس آرام و مشخصا ژاپن بود که سرسختانه به جنگ ادامه می‌داد. در سال ۱۹۴۱، شوروی و ژاپن پیمان بی‌طرفی امضا کرده بودند که تا آوریل ۱۹۴۵ معتبر بود. اما در کنفرانس یالتا (فوریه ۱۹۴۵)، استالین به متفقین (ایالات متحده و بریتانیا) قول داد که سه ماه پس از شکست آلمان نازی، به ژاپن حمله کند.

آلمان در ۸ مه ۱۹۴۵ تسلیم شد، بنابراین شوروی موظف بود تا اوایل اوت ۱۹۴۵ وارد جنگ با ژاپن شود. ایالات متحده از مشارکت شوروی در جنگ علیه ژاپن استقبال کرد، زیرا معتقد بود این امر فشار نظامی بر ژاپن را افزایش می‌دهد اما در این میان یک مشکل بزرگ وجود داشت.

ایالات متحده به دنبال تسلیم بی‌قیدوشرط ژاپن بر اساس اعلامیه پوتسدام (۲۶ ژوئیه ۱۹۴۵) بود که خواستار خلع سلاح ژاپن، اشغال این کشور توسط متفقین، و حذف نظامی‌گری از ساختار سیاسی ژاپن بود. با این هدف اگر شوروی موفق به وادار کردن ژاپن به تسلیم می‌شد احتمالا سهم بالایی از این اشغال را از آن خود می‌دانست.

آمریکا به هیچ وجه خواهان تقسیم ژاپن با شوروی بر اساس مدل آلمان نبود برای همین شدیدا به دنبال راه‌حلی سریع برای به تسلیم واداشتن ژاپن بود. امری که با آزمایش موفق اولین بمب اتمی در ژوئیه 1945 محقق شد.

لیتل بوی؛ بمب کوچکتر اما ویرانگرتر

آمریکایی‌ها حتی قبل از اینکه آزمایش اولین بمب اتمی انجام شود به دنبال مکان استفاده از آن در ژاپن بودند. پس از حذف گزینه‌هایی مانند توکیو و یوکوهاما سرانجام اتفاق نظر میان سران نظامی ایالات متحده حاصل شد تا هیروشیما هدف این حمله باشد.

هیروشیما شهری متوسط اما صنعتی بود که چندین مرکز نظامی مهم را نیز در خود جای داده بود. یک شهر بندری که تاثیر بسزای در تقویت نیروهای مسلح ژاپن داشت.

پسر کوچک یا لیتل بوی در تاریخ دوشنبه، ساعت ۸ و ۱۵ دقیقه روز ۶ اوت ۱۹۴۵ به وقت محلی با استفاده از یک بمب‌افکن بی 29 روی هیروشیما انداخته شد. این بمب از نوع اورانیومی بود که قدرت تخریب معادل حدود 16 هزار تن تی ان تی داشت. فعل و انفعالات اتمی در مرکز این بمب باعث گرمایی حدود چندین میلیون درجه سانتیگراد شد. این گرمای عظیم هر چیزی را تا شعاع یک و نیم کیلومتری مرکز اصابت بمب به‌طور کلی ذوب کرد. دو سوم ساختمان‌های هیروشیما از جمله کارخانه‌های فولادسازی و صنعتی چون میتسوبیشی در اثر این بمباران نابود شدند.

هیروشیما در زمان انفجار جمعیتی حدود ۳۵۰۰۰۰ نفر داشت و تخمین زده می‌شود که حدود ۹۰۰۰۰ تا ۱۴۶۰۰۰ نفر در اثر انفجار اولیه، گرما، و اثرات بعدی (مانند تشعشعات) جان خود را از دست دادند.

فت من؛ بمبی بزرگ با کشتار کم اما اثر سیاسی بالا

دو روز پس از بمباران هیروشیما و برخلاف انتظار و میل آمریکا، دولت شوروی به امپراتوری ژاپن اعلان جنگ داد و نیروهای ارتش سرخ شوروی به مواضع ژاپن در منچوری یورش بردند. ورود شوروی به جبهه جنگ اقیانوس آرام باعث شد که دولت آمریکا مصمم شود هرچه سریعتر جنگ را به نفع خود و بدون مشارکت شوروی خاتمه دهد.

ارتش به سرعت بهترین وضعیت آب و هوا برای این عملیات را در 9 اوت شناسایی و هدف دوم شهر کوکورا تعیین شد. با این همه وقتی بمب‌افکن به منطقه رسید امکان دیده شدن هدف وجود نداشت و هواپیما مجبور به بازگشت شد اما فرمانده عملیات دستور داد تا بمب را بر روی شهر ناکازاکی که در مسیر بازگشت هواپیما بود رها کنند.

بدین ترتیب مرد چاق یا فت من در تاریخ پنجشنبه ساعت ۲ و ۴۷ دقیقه صبح ۹ اوت ۱۹۴۵ میلادی، روی شهر ناکازاکی انداخته شد.

بمب فت من از نوع پلوتونیومی بود و قدرت تخریبی آن معادل 21 هزار تن تی ان تی بود و بمب پیشرفته‌تر و مخرب‌تر از لیتل بوی محسوب می‌شد اما در نهایت حدود ۳۹۰۰۰ تا ۸۰۰۰۰ نفر در اثر انفجار و عوارض بعدی آن کشته شدند. شهر ناکازاکی به علت دره‌ای بودن بسیار کمتر از هیروشیما آسیب دید و تلفات انسانی کمتری هم داد.

هیروشیما یا ناکازاکی؛ کدام باعث تسلیم ژاپن شد؟

بی‌شک بمبی که روی هیروشیما افتاد با اینکه بمب کوچکتری بود، هم تلفات سنگین‌تری برجای گذاشت و هم اهداف مهمتری را نابود کرد. هیروشیما یک پایگاه نظامی مهم بود و مقر چندین واحد ارتش ژاپن، از جمله ارتش دوم ژاپن، در این شهر قرار داشت. این شهر همچنین یک مرکز مهم صنعتی و لجستیکی بود. انفجار هیروشیما شوک روانی عظیمی به ژاپن وارد کرد اما این کشور هنوز در تسلیم شدن مردد بود.

وقتی 3 روز بعد آمریکا بمب دوم را بر فراز ناکازاکی رها کرد، همه چیز تغییر کرد. انفجار ناکازاکی نشان داد که ایالات متحده توانایی استفاده مکرر از بمب‌های اتمی را دارد. این امر فشار سیاسی و نظامی بر ژاپن را افزایش داد و در نهایت منجر به تسلیم رسمی ژاپن در ۱۵ اوت ۱۹۴۵ شد.

به عبارت دیگر اگرچه هیروشیما از نظر سیاسی و روانی مهم‌تر بود، اما ناکازاکی نقش کلیدی در تسریع تسلیم ژاپن داشت. این موضوع خیال آمریکا را از بابت شوروی را نیز راحت کرد زیرا این آمریکا بود که توانست با یک سلاح ویرانگر و نمایش تکنولوژی نابودگر ژاپن را به زانو دربیاورد.