نگرانی واشینگتن از گرم شدن تنور رابطه تهران- بغداد
امضای قراردادی امنیتی میان تهران و بغداد و واکنش متقابل آمریکا به آن، بار دیگر مسأله رابطه ایران و عراق را برجسته‌تر کرده است.
فرارو- محمد حسن خلیلی؛ به تازگی سفر علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران به عراق و امضای یک تفاهم امنیتی مشترک با مقامات این کشور، واکنش آمریکا را در پی داشته است.
به گزارش فرارو، در حالی که تنها چند روز از انتخاب علی لاریجانی به سمت «دبیری شورای عالی امنیت ملی» گذشته است، وی در سفری مهم به عراق و لبنان سفر کرد.
سفر لاریجانی به عراق و لبنان
علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران در چارچوب نخستین سفر خارجی خود پس از تصدی این سمت در هفته گذشته، روز دوشنبه به بغداد سفر کرد و روز چهارشنبه نیز وارد بیروت شد.
لاریجانی در نخستین ایستگاه سفر خود در عراق با مقامهای ارشد عراق از جمله رئیس جمهور و نخست وزیر عراق دیدار کرد.
در دیدار دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران با رئیس‌جمهور عراق، «عبد اللطیف جمال رشید»، رئیس جمهور این کشور بر ادامه سیاست رویکرد مثبت با همه کشورهای همسایه و توسعه همکاری‌های دوطرفه تاکید کرد و اهمیت امنیت و ثبات منطقه را یادآور شد.
همچنین در دیدار لاریجانی با نخست وزیر عراق، محمد شیاع السودانی بر تلاش‌های بی‌وقفه عراق برای توسعه روابط با ایران و تقویت مشارکت‌های ثمربخش در زمینه‌ها و حوزه‌های مختلف، به شیوه‌ای که منافع هر دو ملت عراق و ایران را تأمین کند، تأکید کرد.
توافقنامه امنیتی با عراق
شاید یکی از مهمترین دستاوردهای سفر لاریجانی به عراق را بتوان امضای توافقنامه‌ای امنیتی با این کشور خواند.
علی لاریجانی پیش از آغاز اولین سفر خارجی خود پس از انتصاب به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی به کشورهای عراق و لبنان گفته بود: «این سفر که شامل دو بخش اصلی است، به منظور تقویت روابط دوجانبه و بررسی مسائل امنیتی و اقتصادی انجام می‌شود. بخش اول این سفر به عراق اختصاص دارد. عراق یک کشور دوست و همسایه ماست و روابط نزدیک و همکاری‌های دو ملت در سطح بسیار خوبی قرار دارد.»
وی همچنین از دولت عراق برای همکاری‌های مؤثر در زمینه اربعین قدردانی کرد و افزود که یک توافقنامه امنیتی با عراق در حال تدوین است و در این سفر به امضا خواهد رسید.
امضای توافقنامه امنیتی
اما لاریجانی روز دوشنبه در دیدار با قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق و با حضور «محمد شیاع السودانی»، نخست وزیر عراق یک یادداشت تفاهم مشترک در زمینه هماهنگی امنیتی در مرزهای دوکشور را به امضا رساند؛ اقدامی که به نوشته هفته نامه «عرب ویکلی» پیامی برجسته به دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا به حساب می‌آمد که به دنبال تضعیف تهران و روابط امنیتی و اقتصادی میان تهران و بغداد است.
تلاش واشینگتن برای جلوگیری از قانونی شدن الحشد الشعبی
در همین ارتباط، هفته نامه «عرب ویکلی» در ادامه گزارش خود به نقل از تحلیلگران اعلام می‌کند امضای این توافقنامه امنیتی میان ایران و عراق در حالی انجام شده است که واشینگتن تلاش‌ها برای جلوگیری از تصویب قانونی که «نیروهای بسیج مردمی» (الحشد الشعبی) را قانونی می‌سازد، شدت بخشیده است و بجای آن در حال فشار آوردن برای خلع سلاح این گروه و ادغام آن‌ها در مؤسسات امنیتی دولتی است. به ادعای این نشریه، آمریکایی‌ها این زمان را به عنوان نشانه‌ای از جانبداری دولت شیاع السودانی، نخست وزیر عراق با ایران و شبه نظامیان متحد ایران به بهای [تضعیف رابطه] راهبردی با ایالات متحده می‌دانند.
ابراز نگرانی واشینگتن از توافقنامه امنیتی میان تهران و بغداد
اما بازتاب خبر امضای توافقنامه امنیتی میان تهران و بغداد به کنفرانس مطبوعاتی «تمی بروس» (Tammy Bruce)، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا رسید و واکنش او را در پی داشت. در کنفرانس مطبوعاتی تمی بروس که روز سه‌شنبه ۱۲ اوت (۲۱ مرداد) برگزار شد، یکی از خبرنگاران از او پرسید: «من با مسأله عراق و سوریه [پرسشم] را شروع می‌کنم. پس از آنکه شما از نگرانی‌ها در خصوص لایحه نیروهای بسیج مردمی (الحشد الشعبی) در پارلمان [عراق] سخن گفتید و اینکه فکر می‌کنید ممکن است این لایحه نفوذ ایران را در عراق افزایش دهد، ما روز گذشته مشاهده کردیم علی لاریجانی، چهره امنیتی ارشد ایران به بغداد رفت و یک توافقنامه امنیتی را با عراق به امضا رساند. آیا شما نگرانی در خصوص این توافق ندارید؟ و آیا بغداد را تشویق می‌کنید تا لایحه نیروهای بسیج مردمی را تصویب نکند؟ و اگر تصویب شد، این لایحه چه پیامدهایی برای عراق خواهد داشت؟
تمی بروس در پاسخ گفت: خب ما همانطوری که پیش از این نیز بیان کردیم، مخالف هرگونه قانونی هستیم که در تضاد با اهداف کمک‌ها و مشارکت‌های امنیتی دوجانبه [میان عراق و آمریکا] است و در جهت مخالف با تقویت نهادهای امنیتی موجود در عراق فعالیت می‌کند. ما از حاکمیت خاص عراق حمایت می‌کنیم؛ نه قانونی که عراق را به یک کشور اقماری ایران بدل کند. من فکر می‌کنم ما در این مسأله شفاف بوده‌ایم که آینده ملت‌ها بایستی در دستان مردمان خودشان باشند.»
واکنش عراق به اظهارات تمی بروس
اما اظهارات تمی بروس در کنفرانس مطبوعاتی روز سه‌شنبه با واکنش تند دولت عراق مواجه شد. سفارت عراق در واشینگتن روز چهارشنبه در پاسخ به اظهارات تمی بروس، سخنگوی وزارت خارجه و ابراز نگرانی وی در خصوص امضای توافقنامه امنیتی میان تهران و بغداد، با تأکید مجدد بر حاکمیت کشورش، اذعان کرد که عراق فرمانبردار هیچ دولت دیگری نیست و تصمیمهایش را خود به تنهایی با ارائه ملی مستقل خود می‌گیرد.
سفارت عراق همچنین اعلام کرد بغداد روابط دوستانه و همکاری خود را با شماری از کشورها از جمله همسایگان خود و نیز آمریکا بر اساس احترام متقابل و منافع مشترک حفظ خواهد کرد.
واکنش سفارت ایران
در همین حال، سفارت ایران در بغداد نیز در بیانیه‌ای موضع‌گیری آمریکا در مورد روابط دوجانبه ایران-عراق را محکوم کرد.
در بیانیه سفارت ایران در بغداد آمده بود: سفارت جمهوری اسلامی ایران بر اراده مشترک ایران و عراق برای تقویت روابط دو ملت همسایه و مسلمان بر مبنای حسن همجواری و احترام متقابل تاکید دارد و آن را ضامن صلح و ثبات و امنیت در مرزهای مشترک و منطقه می‌داند.
