تیم برتون، خالق سریال «ونزدی»: سال‌ها کوشیدم از دست شیاطین درونم رها شوم!
تیم برتون گفت: «سال‌ها کوشیدم خودم را جن‌گیری کنم و از دست این شیاطین برهانم. اما هم‌زمان متوجه شدم که این‌گونه احساسات هرگز شما را رها نخواهند کرد. شما می‌توانید همه چیز داشته باشید؛ موفقیت، خانواده، سگ و… اما اهمیتی ندارد؛ دی. ان. ای شما همانی است که بود.»
فصل دوم سریال «ونزدی» پس از مدت‌ها انتظار بالاخره آماده و عرضه شد. این کمدی-درام گوتیک - که بر اساس شخصیت‌های سیاه و هجوآمیز کارتونیست آمریکایی چارلز آدامز خلق شده - بلافاصله پس از نمایش فصل اولش در سال ۲۰۲۲ به سومین سریال پربیننده نتفلیکس بدل شد.
به گزارش ایران به نقل از ایندیپندنت، جنا اورتگا بازیگر نقش اصلی هم که حالا ۲۲ساله است، تقریباً یک‌شبه ستاره شد. تیم برتون هم که یکی از تهیه‌کنندگان سریال است و نیمی از قسمت‌های هر فصل هشت‌قسمتی سریال ونزدی را کارگردانی کرده است، درباره کلیت این سریال گفت: «هر اثری که می‌سازم چه موفق شود و چه شکست بخورد همیشه برای من یک غافلگیری است.»
در ادامه بخشی از حرف‌های تیم برتون را درباره شکل‌گیری و ساخت سریال ونزدی می‌خوانید که از دل مقاله لوئیس چیلتن برای نشریه ایندیپندنت استخراج شده است.
وقتی خالقان سریال ونزدی آلفرد گاف و مایلز میلر به سراغ تیم برتون رفتند، او اعتراف می‌کند که در شرایط خوبی نبود. فیلم‌های استودیویی اخیرش مثل خانه دوشیزه پرگرین برای بچه‌های عجیب (۲۰۱۶) و دامبو (۲۰۱۹) بعضی از بدترین نقدهای کارنامه برتون را گرفته بودند و شیوع جهانی کووید هم نزدیک بود صنعت فیلمسازی را از بین ببرد.
برتون می‌گوید: «لزوماً این‌طور نبود که طرفدار دوآتشه خانواده آدامز باشم یا رویای زندگی‌ام ساختن اثری بر اساس آن باشد؛ اما وقتی سناریوی گاف و میلر را درباره شخصیت ونزدی (در چنین بستری) خواندم به‌راحتی ارتباط گرفتم و جوری به من انرژی داد که مدتی بود تجربه‌اش نکرده بودم.»
اقتباس کردن برای تلویزیون مجازی هیچ‌وقت برای برتون کار راحتی نبود به‌خصوص که خودش اعتراف می‌کند: «زیاد تلویزیون تماشا نمی‌کنم.»
او یکی از اولین دیدارهایش با نتفلیکسی‌ها را این‌گونه به یاد می‌آورد: «آن‌ها گفتند در ده دقیقه ابتدایی چنین اتفاقی می‌افتد و در هشت دقیقه بعدش چنین می‌شود و… مغزم داشت منفجر می‌شد.» با خودم گفتم: «من روی کدام سیاره هستم؟»
سریال ونزدی این فرصت را به تیم برتون داد که دوباره به بهترین سطح شوخ‌طبعی‌اش برگردد؛ مؤلفه‌ای که در آثار شاخص او مانند بیتل‌جوس (۱۹۸۸) و اد وود (۱۹۹۴) حضوری مقتدرانه دارد اما در فیلم‌های اخیرش یافت نمی‌شود یا دست‌کم قدرت کافی را ندارد: «من همیشه در مورد کمدی می‌گویم که توأمان باید برایم خنده‌دار باشد و نباشد.»
انگار نوعی گربه شرودینگر کمدی است که پیوند عجیب شوخ‌طبعی و بیمارگونگی در سریال ونزدی را کامل می‌کند؛ چیزی که برتون آن را «تلوتلو خوردن از درام خانوادگی به سوی کمدی هراسناک و نوعی ماجراجویی اسکوبی-دو» توصیف می‌کند.
جنا اورتگا زمان پخش فصل اول در مصاحبه‌ای گفته بود که در مواردی سر صحنه دیالوگ‌هایش را تغییر می‌داد «چون برای شخصیتم اصلاً منطقی نبودند.»
این رفتار در فضای اینترنت تا حدی جنجال به‌پا کرد اما سازندگان سریال آن را به عنوان اعتمادبه‌نفس و تعهد این بازیگر جوان تعبیر کردند. برتون درباره اورتگا می‌گوید: «شما نمی‌توانید از هر کسی بخواهید که نقش شخصیت‌های خانواده آدامز را بازی کند. این ویژگی باید در خون شما باشد. جنا تا حدی مرا به یاد وینونا (رایدر) انداخت که اولین بار زمان ساخت بیتل‌جوس او را دیدم؛ وی آن ویژگی بازیگر فیلم‌های صامت را داشت که لازم نیست چیزی بگویند و با نگاه و چهره‌شان حرف می‌زنند. در مورد جنا هم کافی بود او به شما خیره شود تا به‌سرعت متوجه شوید که با شخصیت ونزدی طرف هستید.»
یکی از ستارگان جدید فصل دوم، کریستوفر لوید (پیرمرد ۸۶ ساله‌ای که بیشتر با فیلم‌های بازگشت به آینده شناخته می‌شود) است که خودش به سراغ سازندگان سریال ونزدی رفت و آن‌ها هم نقش پروفسور اورلاف - سر بریده سخن‌گویی در محفظه شیشه‌ای - را برایش در نظر گرفتند! فیلمبرداری از این شخصیت شامل به‌کارگیری فناوری جدید پیشرفته‌ای شد که در آن شخصیت لوید با دوربین‌های مختلفی احاطه شد و هم‌زمان از همه زوایا تصویرش ثبت شد.
برتون در این باره به شوخی می‌گوید: «من با تمام کریستوفر لوید کار نکردم و فقط سرش را هدایت کردم. برایم ترسناک بود. احساس کردم وارد دنیای یک فیلم علمی-خیالی شدم. استفاده از فناوری تا حدودی جالب است با اینکه نوعی انرژی منفی به من می‌دهد. شوخی نمی‌کنم!»
در حالی که اضافه شدن بازیگران مطرحی چون لوید و استیو بوشمی از جذابیت‌های فصل دوم سریال ونزدی به شمار می‌رود، اما نکته جالب‌تر درباره‌اش این است که نوجوان‌ها ارتباط خوبی با آن می‌گیرند.
مایلز میلر می‌گوید: «ونزدی به‌راحتی شخصیتی بلندپرواز دیده می‌شود با کیفیت نسل زد… او آنالوگ است! تلفن همراهی ندارد و از بند رسانه‌های اجتماعی آزاد است. همه با خودشان می‌گویند: اگر می‌توانستم مثل او باشم عالی نمی‌شد؟ و او بی‌باک است. ما در عصری زندگی می‌کنیم که آدم‌ها نمی‌توانند افکارشان را به زبان بیاورند؛ اما او هر چه در ذهن دارد به زبان می‌آورد.»
دیگر جذابیت ونزدی و سریال ونزدی در امری جهانی است؛ پذیرش بی‌تعارف بیگانه بودن. آلفرد گاف در این مورد چنین توضیح داده است: «همه احساس بیگانگی دارند. این احساس همه ماست؛ اینکه جامعه طردمان کرده است. برای همین این پروژه کاملاً مناسب تیم برتون است؛ فیلمسازی که تمام کارنامه‌اش به کاوش پیرامون احساسات خودش درباره جور نشدن با دیگران و جمع اختصاص یافته است: چه پای موجود فرانکنشتاینی انگشت‌تیز جانی دپ در فیلم ادوارد دست‌قیچی در میان باشد و چه پای بروس وین با بازی مایکل کیتن در فیلم بتمن.»
«تیم برتون» با وجود تمام موفقیت‌هایش همچنان یک بیگانه است: «سال‌ها کوشیدم خودم را جن‌گیری کنم و از دست این شیاطین برهانم. اما هم‌زمان متوجه شدم که این‌گونه احساسات هرگز شما را رها نخواهند کرد. شما می‌توانید همه چیز داشته باشید؛ موفقیت، خانواده، سگ و… اما اهمیتی ندارد؛ دی. ان. ای شما همانی است که بود.»
حواشی خواندنی فصل دوم سریال ونزدی
سریال ونزدی با مجموع ۳۴۱ میلیون ساعت، رکورد «بیش‌ترین زمان تماشا شدن در هفته اول پخش» را در میان سریال‌های انگلیسی‌زبان نتفلیکس به خود اختصاص داده است.
لیموزین خانواده آدامز مختص این سریال طراحی و ساخته شد.
در پی عرضه سریال «ونزدی» رقص ونزدی آدامز مورد توجه طرفداران قرار گرفت و با ترانه «مری خونین» از لیدی گاگا در سرویس اشتراک‌گذاری ویدیویی تیک‌تاک پربیننده (وایرال) شد؛ و جالب اینکه خود گاگا، کیم کارداشیان، مدونا، مارینا دیامندیس و آملیا دیمولدنبرگ هم مشارکت کردند.
• کالین اَتوود طراح لباس سریال ونزدی می‌گوید، برای لباس‌های شخصیت مدیر، لاریسا ویمز، از اثر کلاسیک آلفرد هیچکاک الهام گرفت: «یکی از پوسترهای تیپی هدرن برای فیلم پرنده‌ها (۱۹۶۳) را خریدم و آن را به بازیگرمان گوئندولین کریستی نشان دادم و گفتم: فکر می‌کنم تو چنین شخصیتی هستی؛ و او هم عاشق ایده‌ام شد.»
• علاقه تیم برتون به داستان زندگی و شخصیت‌های خانواده آدامز به دهه‌ها قبل برمی‌گردد. او در جریان پیش‌تولید خانواده آدامز (۱۹۹۱) می‌خواست فیلم را کارگردانی کند اما چون با کارگردانی فیلم‌های بتمن (۱۹۸۹) و بتمن برمی‌گردد (۱۹۹۲) تداخل پیدا کرد در نهایت بری سانِنفِلد عهده‌دار این مسئولیت شد.
در ماه مارس ۲۰۱۰ اعلام شد که کمپانی ایلومینِیشِن انترتینمنت حقوق بهره‌برداری از طراحی‌ها و نقاشی‌های خانواده آدامز را کسب کرده است. آن زمان قرار شد تیم برتون نویسنده و تهیه‌کننده مشترک و کارگردان احتمالی یک انیمیشن توقف-حرکت (استاپ-موشن) بر اساس نقاشی‌های اورجینال خانواده آدامز باشد؛ اما دوباره اتفاقی نیفتاد که دلیلش علاقه استودیو به تولید یک انیمیشن رایانه‌ای به جای توقف-حرکتی بود.
• جنا اورتگا برای ایفای نقش ونزدی در این سریال نه‌فقط نواختن ویولن سل بلکه زبان آلمانی، بوکس، کانو، تیراندازی با کمان و شمشیرزنی را هم یاد گرفت.
• شخصیت ونزدی به‌ندرت پلک می‌زند و آن هم زمانی است که مجروح یا غافلگیر می‌شود. این ایده زمانی شکل گرفت که جنا اورتگا در یک برداشت پلک نزد و تیم برتون کارگردان به‌قدری از نتیجه خوشش آمد که گفت اورتگا دیگر پلک نزند؛ جالب اینکه اورتگا بعداً در تشریح این تصمیم و حالت چهره شخصیت ونزدی، آن را به نگاه‌های خیره آثار استنلی کوبریک تشبیه کرد.
