در سفر پزشکیان به بلاروس ؛
۱۲ گام برای گسترش مناسبات تهران و مینسک
مینسک در کشور بلاروس، دومین مقصد پایتخت‌های اوراسیایی سفر رئیس جمهوری و هیأت همراه بود.
پس از ایروان در جمهوری ارمنستان که علاوه بر مناسبات دوجانبه، مسأله راهگذر جدید قفقاز هم بررسی شد، هواپیمای حامل پزشکیان به سمت غرب پرواز کرد و شامگاه سه‌شنبه در فرودگاه مینسک پایتخت بلاروس به زمین نشست. سفر رئیس جمهوری کشورمان به بلاروس به دعوت رسمی «الکساندر لوکاشنکو»، رئیس جمهوری این کشور صورت گرفت.
به گزارش ایران، روابط ایران و بلاروس از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. دو کشور با برخورداری از اشتراکاتی چون ایستادگی در برابر یکجانبه‌گرایی غرب یا مواجه شدن با تحریم‌های غیرقانونی، همکاری‌های گسترده‌ای در مجامع بین‌المللی دارند. همکار در نهادهای بین‌المللی چون اتحادیه اقتصادی اوراسیا، سازمان همکاری شانگهای و گروه بریکس سبب استحکام مناسبات تهران و مینسک شده است. روابط دو کشور نه تنها به تقویت پیوندهای دوجانبه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کمک کرده، بلکه بستر گسترش تعاملات مردمی و تجاری را نیز فراهم آورده است. سفر رسمی پزشکیان به بلاروس گام دیگری است در راستای تعمیق چنین روابطی و ارتقای همکاری‌هایی که سابقه‌ای طولانی دارند.
شامگاه سه‌شنبه، پس از ورود رئیس جمهوری کشورمان به مینسک، پزشکیان در اولین برنامه به میدان تاریخی «ویکتوری» (قهرمان) در قلب مینسک رفت. این میدان که به‌منظور گرامیداشت یاد سربازان کشته شده در جنگ جهانی دوم ساخته شده، نمادی از میهن‌پرستی و مقاومت است. مشعل این میدان از سال ۱۹۵۴ تاکنون به یاد قهرمانان جنگ روشن نگه داشته شده است. پزشکیان در این میدان تاریخی با نثار تاج گل، به قهرمانان و سربازان بلاروس ادای احترام کرد.
صبح بعد؛ استقبال رسمی
صبح چهارشنبه در کاخ ریاست جمهوری بلاروس مراسم رسمی استقبال از رئیس جمهوری کشورمان از سوی رئیس جمهوری بلاروس برگزار شد.
در دیدار دوجانبه‌ای که پس از این مراسم برگزار شد، پزشکیان با ابراز خرسندی از فرصت سفر به بلاروس، گفت: «در این سفر درباره مسائل مورد علاقه دو طرف و چگونگی تسریع در اجرایی کردن ظرفیت‌های متقابل گفت‌وگو و تفاهم خواهیم کرد.»
رئیس جمهوری با بیان اینکه ایران و بلاروس علاوه بر روابط دوستانه دوجانبه، در بسیاری از مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی نیز دیدگاه‌های نزدیکی داشته و در مجامع بین‌المللی همکاری سازنده‌ای دارند، افزود: «اتحادیه اوراسیا، سازمان شانگهای و بریکس نیز چهارچوب‌ها و بسترهایی برای تسهیل و گسترش تعاملات سازنده ایران و بلاروس هستند.»
پزشکیان، اشتراکات گسترده در دیدگاه‌های دو کشور را زمینه‌ای مناسب برای اجرای کامل توافقات و همکاری جدی در عرصه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی دانست و گفت: «امروز آمریکا و برخی کشورهای اروپایی به دنبال گسترش یکجانبه‌گرایی و تحمیل نظرات خود به کشورهای دیگر هستند که این رویکرد برای ما و شما قابل تحمل نیست.» وی تأکید کرد: «کشورهای غربی به سردمداری آمریکا به دنبال این هستند تا با تحمیل مسیر حرکت ما را مطابق نظر خودشان تنظیم کنند، اما ایران و بلاروس باور دارند که چیزی از کشورهایی که به دنبال تحت تأثیر قرار دادن دیگران با تحریم هستند، کم نداشته و می‌توانند با همکاری جدی با یکدیگر بر تحریم‌ها و مشکلات غلبه کنند.»
«الکساندر لوکاشنکو»، رئیس جمهوری بلاروس، نیز با خوش‌آمدگویی به پزشکیان و هیأت همراه، با اشاره به تأخیر ناخواسته در این سفر، اظهارکرد: «این تأخیر به هیچ وجه از اهمیت این سفر نکاسته است؛ بلاروس کشوری دوست و شریکی همواره قابل اعتماد برای ایران است.» وی با بیان اینکه پزشکیان به کشور دوست خود سفر کرده، افزود: «اطمینان می‌دهم که در فضای تعامل و دوستی حاکم بر روابط دو کشور، می‌توانیم همکاری‌ها را گسترش داده و مشکلات احتمالی پیش‌روی توافقات را رفع کنیم.» لوکاشنکو با یادآوری سفر خود به تهران و دیدار با رهبر معظم انقلاب، از پزشکیان خواست بهترین آرزوهایش را به ایشان ابلاغ کند و گفت: «باور دارم هیچ مسیری پیش روی گسترش همکاری‌های ما بسته نیست و می‌توانیم درباره همه موضوعات مورد علاقه گفت‌وگو کنیم.»
حمله به ایران بخشی از تلاش غرب برای سلطه است
در نشست هیأت‌های عالی‌رتبه دو کشور، پزشکیان از مواضع صریح لوکاشنکو در محکومیت حملات و تجاوزات رژیم صهیونیستی و ایالات متحده به خاک ایران و تأسیسات صلح‌آمیز هسته‌ای قدردانی کرد.
رئیس‌جمهوری افزود: «سخنرانی جنابعالی در اجلاس سران اتحادیه اقتصادی اوراسیا بسیار اثرگذار بود، بویژه آنجا که با اشاره به تجربه تلخ انفجار نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل، همدردی عمیق خود را با دولت و ملت ایران در قبال هدف قرار گرفتن مناطق غیرنظامی و تأسیسات هسته‌ای کشورمان ابراز کردید.»
پزشکیان تأکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه آغازگر جنگ و تجاوز نبوده، اما در صورت هرگونه تعرض دشمنان، پاسخ قاطع و بازدارنده خواهد داد.»
وی اظهارکرد: «تجاوز آمریکا و رژیم صهیونیستی به ایران، بخشی از تلاش غرب برای گسترش نفوذ و سلطه جهانی است و این تهدیدها محدود به ایران نخواهد ماند بلکه استقلال سایر کشورها را نیز هدف قرار خواهد داد.»
رئیس‌جمهوری با اشاره به اشتراک نظر دو کشور در مقابله با تحریم‌های غیرقانونی و حمایت از چندجانبه‌گرایی و حق حاکمیت کشورها اضافه کرد: «ایران آماده است تجربیات خود در مسیر خنثی‌سازی تحریم‌ها را در اختیار دوستان و شرکای خود قرار دهد.»
پزشکیان افزود: «نمایندگان ایران و بلاروس همواره در سازمان‌ها و مجامع بین‌المللی همکاری نزدیکی داشته‌اند و تهران آمادگی دارد این همکاری‌ها را تقویت کند. همان‌گونه که ایران با فدراسیون روسیه معاهده همکاری‌های راهبردی امضا کرده است، آمادگی داریم چنین الگویی را در چهارچوب روابط برادرانه با بلاروس نیز دنبال نماییم.»
رئیس‌جمهوری با تبریک عضویت بلاروس در بریکس اظهارکرد: «معتقدیم تقویت جایگاه ساختارهای اقتصادی و سازمان‌های نوظهور بسترهای تازه‌ای برای توسعه همکاری‌ها میان اعضا فراهم خواهد آورد.» پزشکیان روابط دوجانبه دو کشور را رو به توسعه دانست و تأکید کرد: «ارتباطات مردمی باید همسطح روابط دولت‌ها گسترش یابد. توافقات میان دو کشور را شخصاً پیگیری خواهم کرد. حجم کنونی مبادلات تجاری در مقایسه با ظرفیت‌های موجود ناچیز است و باید ارتقا یابد. روابط دو ملت باید عمیق‌تر و پایدارتر پایه‌ریزی شود.»
ضرورت گسترش همکاری‌ها برای عبور از یکجانبه‌گرایی
در نشست مطبوعاتی مشترک، پزشکیان با قدردانی از میزبانی شایسته بلاروس، تأکید کرد که روابط دوجانبه در عالی‌ترین سطح پیگیری می‌شود و این سفر از نقاط عطف در روابط دو کشور است که نتایج آن را قطعاً در آینده شاهد خواهیم بود.
رئیس‌جمهوری، بلاروس را کشوری مهم در منطقه راهبردی اوراسیا و شریکی قابل اعتماد برای ایران دانست و تأکید کرد: «نقشه‌راه جامع همکاری دو کشور (۲۰۲۶-۲۰۲۳) روند مناسبات را به‌خوبی روشن ساخته است و تلاش خواهیم کرد به طور کامل اجرایی شود؛ ایران اولویت بالایی برای توسعه مناسبات با بلاروس قائل است.»
پزشکیان به برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور در ماه‌های اخیر هم اشاره کرد و گفت: «امیدواریم با اسنادی که در این سفر امضا شد، بتوانیم همکاری‌های مشترک و مفید را تحکیم بخشیم.»
توسعه مناسبات در زمینه‌های گمرکی، انجام سرمایه‌گذاری‌های مشترک، افزایش حجم ترانزیت کالا و مسافر، حل مشکلات مرتبط با فعالیت بخش‌های خصوصی و تأمین کالاهای مورد نیاز طرفین از دیگر موضوعات مورد تفاهم ایران و بلاروس بود که پزشکیان آن‌ها را برشمرد.
رئیس‌جمهوری تصریح کرد: «ایران برای گسترش روابط با بلاروس هیچ محدودیتی قائل نیست؛ امروز برای عبور از یکجانبه‌گرایی و آثار مخرب آن بیش از گذشته نیازمند همکاری هستیم.»
امضای اسناد همکاری و ترسیم نقشه‌راه
روز گذشته در مینسک، مقامات ایران و بلاروس در حضور رؤسای‌جمهوری ۱۲ سند همکاری امضا کردند. حوزه‌های سیاسی، حقوق بین‌الملل، گردشگری، هنری، رسانه‌ای، بهداشت و سلامت، دارویی، صنعتی، محیط‌زیست، مناطق آزاد، صنعتی و ویژه اقتصادی و سرمایه‌گذاری؛ حوزه‌های اسنادی بود که امضا شد. پزشکیان و لوکاشنکو نیز بیانیه مشترکی را امضا کردند که نقشه‌راه جامعی برای آینده روابط دو کشور ترسیم می‌کند.
بررسی روابط فرهنگی و گردشگری ایران و بلاروس
در ادامه نشست هیات‌های عالی‌رتبه دو کشور، عباس عراقچی وزیر امور خارجه با اشاره به روابط دیرینه تهران و مینسک تصریح کرد: «در سه دهه گذشته همکاری‌های ارزشمندی میان دو کشور شکل گرفته است. تنها در یک سال اخیر حجم تجارت دوجانبه ۱۴ درصد افزایش یافته و امکان رشد بیشتر آن نیز وجود دارد. لغو روادید می‌تواند نقشی کلیدی در ارتقای همکاری‌های دوجانبه ایفا کند. همچنین می‌توان با تدوین یک سند راهبردی مشترک، روابط را به سطحی جدید و پایدار ارتقا داد.»
صالحی امیری وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز با اشاره به علاقه‌مندی مردم ایران به بلاروس، اظهارکرد: «سالانه حدود ۹ میلیون گردشگر ایرانی به مقاصد مختلف جهان سفر می‌کنند و علاقه‌مندیم بخشی از آنان از بلاروس دیدن کنند. در مقابل، ایران نیز دارای ظرفیت‌های گسترده‌ای برای حضور گردشگران بلاروسی است. لغو روادید و برقراری پروازهای مستقیم با تصمیم رؤسای‌جمهوری دو کشور می‌تواند موانع همکاری‌های گردشگری را مرتفع سازد.»
سفر به بلاروس، آغازی برای راهی طولانی
رئیس‌جمهوری کشورمان در دیدار مشترک خانم «ناتالیا کاچانووا» رئیس مجلس شورای مجمع ملی، آقای «ایگور سرگینکو» رئیس مجلس نمایندگان مجمع ملی و تعدادی دیگر از نمایندگان این کشور، از مواضع بلاروس در محکومیت تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی و آمریکا به ایران قدردانی کرد. پزشکیان با بیان اینکه کشورهای زیاده‌خواه؛ مدعی تمدن، دفاع از دموکراسی، آزادی و حقوق‌بشر هستند، اما این دروغی بیش نیست، از دیدگاه‌های مطرح شده از سوی مقامات بلاروس درباره صلح‌طلب بودن ایران قدردانی کرد. وی با بیان اینکه باور دارم این سفر آغازی برای راهی طولانی بین دو کشور است، گفت: «مجالس می‌توانند در پیشبرد اهداف دولت‌ها بسیار مؤثر باشند. تلاش می‌کنیم با زبان و نگاه مشترک با نمایندگان مجلس درباره اهداف کلان کشور، کارها را پیش ببریم.»
وی با اشاره به نقشه‌راه ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۶ میان دو کشور، با تأکید بر عزم ایران برای اجرای کامل این سند، ابراز امیدواری کرد «تجربیات حاصل از این سند، به تدوین سند جامع و راهبردی بلندمدت همکاری‌های فیمابین کمک کند.»
رئیس مجلس شورای مجمع ملی بلاروس نیز با بیان اینکه این سفر فصل جدیدی در روابط فیمابین خواهد گشود، تصریح کرد: «ایران و بلاروس در بسیاری عرصه‌ها مواضع، نگاه و رویکردهای مشابه دارند و استقلال‌طلبی، مخالفت با سلطه‌طلبی و صلح‌طلبی؛ اساس سیاست خارجی و تعاملات بین‌المللی دو کشور را تشکیل می‌دهد.»
رئیس مجلس نمایندگان مجمع ملی نیز، بلاروس را دوست خوب و شریک قابل اعتماد ایران خواند و گفت: «در نهادهای قانونگذاری دو کشور با تکیه تلاش خواهیم کرد به توسعه بیش از پیش همکاری‌های و نیز تدوین نقشه‌راه جامع همکاری‌های بلندمدت دو کشور کمک کنیم.»
