راز جمجمه ۳۰۰ هزار ساله؛ انسان جدید؟
پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد جمجمه پترالونا، کشف شده در یونان، حدود ۳۰۰ هزار سال قدمت دارد و احتمالاً متعلق به Homo heidelbergensis است.
فرارو- بیش از شش دهه پیش، یک جمجمه اسرارآمیز در عمق یک غار یونانی کشف شد؛ جمجمه‌ای که به دیواره غار چسبیده بود و رازهای هزاران سال تاریخ بشر را در خود مخفی کرده بود.
به گزارش فرارو به نقل از ساینس الرت، اکنون، پژوهش‌های جدید نشان می دهند که این جمجمه دست کم ۲۷۷ هزار سال قدمت دارد و احتمالا متعلق به گونه‌ای منقرض‌شده از انسان‌های اولیه است که همزمان با نئاندرتال‌ها در اروپا زندگی می‌کرده‌اند.
«کریستوف فالغورز»، زمین‌شناس فرانسوی و سرپرست تیم، می گوید: «بررسی‌ها نشان می‌دهند که این جمجمه متعلق به گروهی از انسان‌های اولیه است که همزمان با نئاندرتال‌ها در اواخر دوره میانه پلیستوسن اروپا زندگی می‌کردند.»
بازسازی شیوه دفن صاحب جمجه پترالونا
جمجمه پترالونا در سال ۱۹۶۰ در غار پترالونا نزدیک تسالونیکی یونان کشف شد. در عمق تاریک غار، رسوبات آهکی جمجمه را به دیواره چسبانده بود و یک استالاگمیت، مانند شاخ از پیشانی بیرون زده بود. فک پایین جمجمه گم شده بود، اما همین پوشش آهکی طبیعی موجب شد جمجمه برای هزاران سال سالم و دست‌نخورده باقی بماند. تعیین گونه این جمجمه تا امروز چالشی بزرگ برای پژوهشگران بوده است. پیش‌تر پژوهشگران سن این جمجمه را بین ۱۷۰ تا ۷۰۰ هزار سال تخمین زده و آن را گاهی به انسان هوشمند، گاهی به نئاندرتال و گاهی به Homo heidelbergensis نسبت داده بودند.
این تیم برای تعیین سن دقیق جمجمه، از تکنیک پیشرفته تاریخ‌گذاری اورانیوم-توریم استفاده کرد. این تکنیک به‌دلیل شرایط ویژه غارها، برای تعیین قدمت استالاگمیت‌ها و استالاکتیت‌ها مناسب است. در این فرآیند طبیعی، آب از دل سنگ‌ها عبور کرده و لایه‌ای از مواد معدنی روی جمجمه و دیواره غار شکل می‌دهد. این رسوبات آهکی حاوی مقدار کمی اورانیوم هستند که به مرور به توریم تبدیل می‌شوند. از آنجا که توریم در آب حل نمی‌شود، با سنجش نسبت اورانیوم به توریم می‌توان قدمت دقیق این لایه‌های آهکی را تعیین کرد.
نتایج نشان داد که قدیمی‌ترین لایه آهکی روی جمجمه حداقل ۲۷۷ هزار سال قدمت دارد و قدیمی ترین رسوبات دیواره غار ۵۳۹ هزار سال پیش شکل گرفته‌اند. بنابراین، اگر جمجمه از ابتدا به دیواره چسبیده باشد، قدمت آن بین ۲۷۷ تا ۵۳۹ هزار سال است و در صورتی که بعدها در این محل قرار گرفته باشد، سن آن بین ۲۷۷ تا ۴۱۰ هزار سال تخمین زده می‌شود.
نمونه قالب‌گیری‌شده از جمجمه پترالونا در موزه باستان‌شناسی تسالونیکی
آناتومی جمجمه پترالونا با انسان‌های مدرن و نئاندرتال‌ها متفاوت است این یافته‌ها نشان می‌دهد که جمجمه ممکن است متعلق به Homo heidelbergensis باشد؛ گونه‌ای که جایگاهش در شجره انسان‌ها هنوز مشخص نیست. جمجمه پترالونا شباهت زیادی به جمجمه Kabwe در زامبیا دارد. این شباهت نشان می‌دهد که جمجمه احتمالا به متعلق به Homo heidelbergensis است.
محققان می گویند: « مطالعه رسوبات معدنی چسبیده به جمجمه پترالونا نشان می‌دهد که این جمجمه نیز مانند Kabwe حدود ۳۰۰ هزار سال قدمت دارد و با اواخر دوره میانه پلیستوسن همزمان است.»
