رقبای ایران در اسکار ۲۰۲۶/ تکلیف ۲۱ کشور روشن شد!

فصل اسکار با نزدیک شدن به فصل جشنواره‌های پاییزی، در حال گرم شدن است. در حالی که مهلت ارسال فیلم‌های بلند برای بخش رقابتی بین‌المللی اول اکتبر است، بنابراین باید تا ۵ هفته آینده اخبار متعددی در این باره به گوش برسد.

فهرست کوتاه اسکار ۱۶ دسامبر منتشر می‌شود و پس از آن ۱۵ فیلم بین‌المللی برای رأی‌گیری توسط اعضای آکادمی تمام شاخه‌ها که متعهد به تماشای هر ۱۵ فیلم هستند، انتخاب می‌شوند. اسامی نامزدهای اسکار ۲۲ ژانویه اعلام خواهد شد.

به گزارش مهر، امسال ترکیه اولین کشوری بود که با فیلم «یکی از آن روزهایی که هِم می‌میرد» وارد رقابت اسکار شد. جمهوری چک «من هر چیزی که می‌خواهم باشم نیستم» را انتخاب کرد و سوئیس «شیفت دیرهنگام» را برگزید. فلسطین هم درام تاریخی «فلسطین ۳۶» را به آکادمی معرفی کرد و ایرلند مستند «آسایشگاه» را برگزید. بلغارستان با داستان عامیانه مدرن «تاریکا» راهی اسکار شد، تایلند داستان ارواح عاشقانه «یک روح مفید» را برگزید، آلمان درام بین نسلی «صدای سقوط» و اتریش هم با طنز اجتماعی «طاووس» راهی اسکار شدند.

در هفته اخیر کشورهای دیگری هم تکلیف خود را برای اسکار روشن کرده‌اند که ایسلند با درام خانوادگی «عشقی که باقی می‌ماند»، سوئد با تریلر سیاسی «عقاب‌های جمهوری» و تونس با درام فلسطینی «صدای هند رجب» از جمله آنها هستند.

نگاهی داریم به نمایندگان جدیدی که به آکادمی اسکار برای رقابت ۲۰۲۶ معرفی شده‌اند تا ببینیم ایران با چه رقبایی مواجه خواهد بود.

تونس: «صدای هند رجب» ساخته کوثر بن هنیه

فیلم «صدای هند رجب» ساخته کوثر بن هنیه اولین نمایش جهانی خود را در بخش مسابقه جشنواره فیلم ونیز و اولین نمایش آمریکای شمالی خود را در بخش ارائه‌های ویژه در تورنتو تجربه خواهد کرد.

این فیلم بر اساس وقایع واقعی که ۲۹ ژانویه ۲۰۲۴ رخ داد ساخته شده و درباره جنگ در غزه است. وقتی داوطلبان هلال احمر یک تماس اضطراری دریافت می‌کنند متوجه می‌شوند یک دختر ۶ ساله به نام هند رجب، در خودرویی زیر آتش در غزه گیر افتاده و منتظر کمک است. آنها در حالی که سعی می‌کنند او را روی خط نگه دارند، تمام تلاش خود را می‌کنند تا آمبولانسی به او برسانند اما نیروهای اسرائیلی به آنها اجازه ورود به منطقه نمی‌دهند. این فیلم با استفاده از ضبط تماس‌های واقعی و بازسازی‌های فیلمنامه‌ای بر اساس شهادت‌ها و متن‌های دست اول، این وضعیت اضطراری را به عنوان یک اثر روایی بازسازی می‌کند.

اوکراین: «۲۰۰۰ متر تا آندریوکا» ساخته مستیسلاو چرنوف

این فیلم مستند محصول سال ۲۰۲۵ به تهیه‌کنندگی و کارگردانی مستیسلاو چرنوف که دیروز (جمعه) به آکادمی اسکار معرفی شد، ماجرای چرنوف، الکس بابنکو و یک جوخه اوکراینی را در طول مأموریتی برای آزادسازی روستای آندریوکا که توسط روسیه اشغال شده بود، دنبال می‌شود. این کارگردان اوکراینی برنده اسکار بی‌باکانه از خط مقدم، جایی که گروه کوچکی از سربازان ۲ کیلومتر در یک منظره خشن برای آزادسازی روستایی ویران شده می‌جنگند، این مستند را شکل داده است.

روستای آندریوکا با جمعیتی که به سختی ۱۰۰ نفر می‌شود، یک نقطه روی نقشه است، اما این شهر از نظر استراتژیک مهم است و وقتی روسیه به اوکراین حمله می‌کند، گروهی از سربازان وظیفه آزادسازی شهر را بر عهده می‌گیرند. آنها از موقعیت خود در ۲ کیلومتری، باید در یک منظره خشن که تحت حمله مداوم است، بجنگند تا به روستا برسند و آن را از نیروهای اشغالگر آزاد کنند و در این مسیر مستیسلاو چرنوف کارگردان برنده اسکار برای «۲۰ روز در ماریوپول»، با آنها همراه است.

«۲۰۰۰ متر تا آندریوکا» برشی از جنگ را با تمام جزئیات نشان می‌دهد؛ از مرکز فرماندهی گرفته تا میدان نبرد (که با دوربین‌های نصب شده روی کلاهخود سربازان فیلمبرداری شده است) و مراسم تدفین کشته‌شدگان. فیلم چرنوف در بین مهمترین فیلم‌های ضدجنگ تاریخ جای دارد و نسبت به ناامیدی و استیصالی که واقعیت غم‌انگیز و هولناک هر جنگی است، کور نیست. این فیلم در جشنواره فیلم ساندنس امسال جایزه کارگردانی مستند جهان را از آن خود کرد.

سوئد: «عقاب‌های جمهوری» ساخته طارق صالح

فیلم مهیج سیاسی «عقاب‌های جمهوری» ساخته طارق صالح به عنوان نماینده سوئد در بخش بهترین فیلم بلند بین‌المللی جوایز اسکار انتخاب شد. این فیلم آخرین قسمت از «سه‌گانه قاهره» صالح است و پس از «حادثه هیلتون نیل» برنده جایزه ساندنس و «توطئه قاهره» برنده جایزه کن ساخته شده است. در این فیلم فارس فارس در نقش مشهورترین بازیگر مصر جورج فهمی، بازی می‌کند که با اکراه قبول کرده در یک فیلم زندگینامه‌ای تبلیغاتی سفارش داده شده توسط رژیم بازی کند اما خود را درگیر دسیسه‌های سیاسی می‌یابد.

این فیلم اولین نمایش جهانی خود را در بخش مسابقه اصلی جشنواره فیلم کن تجربه کرد و قرار است در جشنواره بین‌المللی فیلم تورنتو نیز به نمایش درآید.

ایسلند: «عشقی که باقی می‌ماند» ساخته هلینور پالماسون

آکادمی فیلم و تلویزیون ایسلند، فیلم «عشقی که باقی می‌ماند» را به بخش بهترین فیلم بلند بین‌المللی جوایز اسکار معرفی کرد. این فیلم که اولین نمایش جهانی خود را در بخش پریمیر جشنواره کن تجربه کرد، یک سال از زندگی یک خانواده را در حالی تصویر کرده که والدین دارند مراحل جدایی خود را طی می‌کنند.

پاپوآ گینه نو: «پاپا بوکا» ساخته بیجوکومار داموداران

پاپوآ گینه نو فیلم «پاپا بوکا» را به عنوان اولین فیلم این کشور به کمیته اسکار انتخاب کرد تا این کشور واقع در اقیانوس آرام برای نخستین بار راهی رقابت فیلم بلند بین‌المللی اسکار شود. این فیلم به کارگردانی بیجوکومار داموداران، فیلمساز هندی تحسین‌شده بین‌المللی (برنده جایزه شانگهای برای فیلم «درختان زیر آفتاب»)، داستان پاپا بوکا، کهنه سرباز سالخورده جنگ را دنبال می‌کند.

این فیلم که محصول مشترک پاپوآ گینه نو و هند است، با حضور سینه بوبورو رهبر ۸۵ ساله قبیله‌ای اهل پاپوآ گینه نو در کنار بازیگران هندی شامل ریتاباری چاکرابورتی و پراکاش باره به عنوان بازیگران اصلی جلوی دوربین رفته است.

ژاپن: «کوکوهو» ساخته لی سونگ-ایل

این فیلم حماسی ۳ ساعته که روز پنجشنبه به عنوان نماینده ژاپن به اسکار معرفی شد، درباره خانواده‌ای از اجراکنندگان کابوکی است و اولین بار در بخش دوهفته کارگردانان جشنواره کن به نمایش درآمد و با فروش نزدیک به ۸۰ میلیون دلار (۱۱.۵۳ میلیارد ین) به دومین فیلم پرفروش ژاپنی در ژانر غیرانیمیشن بدل شد. لی کارگردان کره‌ای-ژاپنی با اقتباس از رمان شوئیچی یوشیدا، در این فیلم یک اجراکننده کابوکی بااستعداد از خانواده‌ای گانگستر را در دوران رونق اقتصادی ژاپن پس از جنگ را در مرکز توجه قرار داده است.

در «کوکوهو» ریو یوشیزاوا و ریوسی یوکوهاما در کنار کن واتانابه که پیش از این برای فیلم «آخرین سامورایی» نامزد اسکار شده بود، ایفای نقش می‌کنند. ژاپن در سال ۲۰۲۴ با فیلم «روزهای بی‌نقص» ساخته ویم وندرس، نامزد اسکار در این بخش شد و در سال ۲۰۲۲ با فیلم «ماشینم را بران» ساخته ریوسوکه هاماگوچی، جایزه اسکار را از آن خود کرد. فیلم «عزیمت‌ها» ساخته یوجیرو تاکیتا نیز اسکار سال ۲۰۰۸ را برای ژاپن به ارمغان آورد.

کانادا: «چیزهایی که می‌کُشی» ساخته علیرضا خاتمی

فیلم درام ترکی علیرضا خاتمی کارگردان ایرانی-کانادایی، درباره یک استاد دانشگاه است که زندگی خصوصی‌اش پس از مرگ مادرش به تدریج از هم می‌پاشد. این مرد که در آمریکا زندگی می‌کند و تحت‌تأثیر مرگ مشکوک مادرش در ترکیه قصد انتقام گرفتن از پدرش را دارد، برای این کار مرد باغبانی را استخدام می‌کند اما دچار تردید می‌شود و نمی‌داند کار درستی انجام می‌دهد یا نه. این فیلم که اولین بار در ساندنس به نمایش درآمد و جایزه کارگردانی را برد، با بازی اکین کوچ، ارکان کولچاک کوستندیل، هازار ارگوچلو و ارکان کسال، ۸ سال پیش ساخته شده و در آن به ۲ زبان ترکی و فارسی صحبت می‌شود. اولین فیلم بلند خاتمی با عنوان «آیات فراموشی» در ونیز به نمایش درآمد و دومین فیلم بلندش «آیات زمینی» با کارگردانی مشترک علی عسگری در بخش «نوعی نگاه» جشنواره کن نمایش داده شد.

اردن: «تمام آنچه از تو باقی مانده است» ساخته چرین دبیس

این درام چند نسلی، یک خانواده فلسطینی را در طول دهه‌ها از دست دادن باغ‌های مرکباتشان در سال ۱۹۴۸ تا به امروز دنبال می‌کند. این فیلم تا حدودی از تجربیات خانواده دبیس متولد آمریکا که اصالتاً اهل فلسطین و اردن هستند، الهام گرفته و حول محور یک نوجوان فلسطینی می‌چرخد که درگیر اعتراضات کرانه باختری می‌شود و مادرش داستان امید، شجاعت و مبارزه بی‌وقفه خانواده را از سال ۱۹۴۸ که منجر به این لحظه سرنوشت‌ساز شد، روایت می‌کند. صالح بکری، آدام بکری، محمد بکری، چرین دابیس و ماریا زریک از جمله بازیگران این فیلم هستند.

 این فیلم اولین بار در جشنواره فیلم ساندنس ۲۰۲۵ با تحسین روبه‌رو شد و از آن زمان تاکنون جوایز متعددی از جمله جایزه گلدن گیت و جایزه تماشاگران برای بهترین فیلم بلند روایی جشنواره بین‌المللی فیلم سانفرانسیسکو، جایزه تماشاگران برای بهترین فیلم بلند بین‌المللی در جشنواره فیلم سیدنی و هر ۲ جایزه بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه در جشنواره بین‌المللی فیلم مالزی را از آن خود کرده است.

دبیس فیلمساز و بازیگر نامزد جایزه امی است که به عنوان چهره‌ای خلاق در سینما، تلویزیون و نمایش تثبیت شده و به عنوان پیشگام داستان‌سرایی عرب-آمریکایی شناخته می‌شودو او اصالت، پیچیدگی و طنز را به روایت‌هایی که می‌نویسد، کارگردانی و اجرا می‌کند، می‌آورد و دیدگاه‌های کمتر دیده شده را با قلب و انسانیت برجسته می‌کند. او ابتدا با اولین فیلم بلندش با عنوان «آمریکا» که در جشنواره فیلم ساندنس ۲۰۰۹ به نمایش درآمد، به شهرت رسید و سپس جایزه منتقدان بین‌المللی فیپرشی را در بخش دو هفته کارگردانان جشنواره کن از آن خود کرد و با این فیلم بیش از ۱۲ جایزه بین‌المللی برد.

لتونی: «سگ خدا» ساخته برادران لوریس و رایتیس آبله

این فیلم انیمیشن لتونیایی محصول سال ۲۰۲۵ است و دیروز (جمعه) به بخش بهترین فیلم بلند بین‌المللی اسکار معرفی شده است. این انیمیشن ترسناک تجربی و روانگردان بر اساس محاکمه یک گرگینه در قرن هفدهم ساخته شده است. این انیمیشن تجربی که مضامین طبیعت انسان، طمع و قدرت را بررسی می‌کند، داستانی تاریک و الهام گرفته از افسانه‌های عامیانه را موضوع خود قرار داده که بر شکار جادوگران در یک میخانه تمرکز دارد.

نروژ: «ارزش عاطفی» ساخته یواخیم تریر

یوآخیم تریر ۴ سال پس از فیلم «بدترین انسان دنیا» با فیلم بسیار شخصی «ارزش عاطفی» در جشنواره کن امسال حضور داشت. داستان فیلم درباره گوستاو است که مدت‌ها از دیدار با دخترانش دور بوده و با بازگشت به زندگی آنها، به دختر بزرگ‌ترش نورا، پیشنهادی برای بازی در فیلم جدیدش را می‌دهد تا نقش مادر را بازی کند اما نورا این پیشنهاد را رد می‌کند و یادآور خاطرات دردناکی می‌شود که گوستاو و دخترانش نمی‌توانند از آن چشم‌پوشی کنند. در این فیلم به شکلی ظریف به پیچیدگی‌های رابطه پدر و دختری پرداخته می‌شود که با وجود تفاوت‌هایشان، شباهت‌هایی بین آنها وجود دارد که می‌توانند در فضای خانواده خلاق به هم نزدیک شوند.

تایوان: «دختر چپ‌دست» ساخته شی-چینگ تسو

این فیلم که اولین تجربه کارگردانی انفرادی تسو است را شأن بیکر کارگردان آمریکایی سازنده «آنورا» فیلم برنده اسکار، تهیه، تدوین و نوشته است. این درام که در تایپه ساخته شده، داستان یک مادر مجرد و ۲ دخترش را تصویر می‌کند که از حومه شهر نقل مکان می‌کنند تا در یک بازار شبانه شلوغ، غرفه غذا باز کنند. این فیلم برای اولین بار در هفته منتقدان کن به نمایش درآمد. تسو، فیلمساز تایوانی-آمریکایی سال ۲۰۰۴ به طور مشترک فیلم «بیرون برو» را با بیکر کارگردانی کرد و تهیه کننده فیلم‌های بلند «تانجرین»، «پروژه فلوریدا» و «موشک قرمز» برای بیکر بود.

تایوان آخرین بار سال ۲۰۲۰ با درام خانوادگی «یک خورشید» ساخته چونگ مونگ-هونگ به فهرست نهایی اسکار راه یافت. پیش از آن فیلم «جنگجویان رنگین‌کمان: صدیق بیل» ساخته وی ته-شنگ در سال ۲۰۱۲ در فهرست نهایی اسکار جای گرفته بود. فیلم حماسی رزمی «ببر خیزان، اژدهای پنهان» ساخته آنگ لی سال ۲۰۰۱ برنده جایزه اسکار بهترنی فیلم بین‌المللی و ۳ جایزه اسکار دیگر شد.

بلژیک: «مادران جوان» ساخته ژان پیر داردن و لوک داردن

برادران داردن برای پنجمین بار با این درام درباره ۵ مادر جوان که در یک پناهگاه مسکونی زندگی می‌کنند، نماینده کشورشان در اسکار هستند. این فیلم برای اولین بار در بخش مسابقه جشنواره کن به نمایش درآمد و جایزه بهترین فیلمنامه و جایزه هیئت داوران را از آن خود کرد. این فیلم توسط شرکت خود داردن‌ها و با همکای چند تهیه‌کننده دیگر ساخته شده است. بلژیک آخرین بار سال ۲۰۲۲ با فیلم «نزدیک» ساخته لوکاس دونت نامزد اسکار شده بود و پیش از آن نیز ۷ نامزدی دیگر دریافت کرده بود.

فیلم‌هایی که پیش از این معرفی شده بودند عبارتند از:

اتریش: «طاووس» ساخته برنهارد ونگر

این فیلم با زمینه طنز اجتماعی سال پیش اولین نمایش جهانی خود را در هفته منتقدان ونیز تجربه کرد، امتیاز پخش در بیش از ۴۰ کشور را به دست آورده و به زودی قرار است در سینماهای آمریکا نیز اکران شود. بازیگر این فیلم آلبرشت شوخ است که برای بازی در فیلم «در جبهه غرب خبری نیست» نامزدی جایزه بفتا را به دست آورده بود. این فیلم درباره ماتیاس فردی فرهیخته و با اعتماد به نفس است که با هزینه‌ای معقول در دسترس است تا در هر نقش اجتماعی که بخواهید، به کمک بیاید؛ از یک فرزند بی‌نقص تا یک دوست‌روشنفکر یا حتی در قالب یک پدر خلبان هم می‌تواند برای تحت تأثیر قرار دادن همکلاسی‌ها به مدرسه بیاید. اما ماتیاس که از نظر حرفه‌ای در اوج بازی خود است، در زندگی شخصی‌اش از واقعیت هویت خود دور می‌شود و با فرو رفتن در زندگی خیالی‌اش، دچار فروپاشی می‌شود.

آلمان: «صدای سقوط» ساخته ماشا شیلینسکی

این فیلم که برنده جایزه هیئت داوران کن امسال شده، درامی است که بر زندگی در طول یک قرن در یک مزرعه دورافتاده آلمانی تمرکز دارد و ۴ زن را به تصویر می‌کشد که با گذشت زمان از هم جدا و با تروما به هم پیوسته‌اند. این فیلم یکی از ۴ فیلم بلند فهرست نهایی کمیته مستقل انتخاب اسکار آلمان بود.

تایلند: «یک روح مفید» ساخته راتچاپوم بونبونچاچوک

این درام ماورای طبیعی که جایزه بزرگ بخش جانبی هفته منتقدان جشنواره کن را از آن خود کرد درباره زن مرده‌ای است که با تسخیر یک جاروبرقی به نزد شوهرش بازمی‌گردد و پیشنهاد می‌کند یک روح مفید باشد و از شر ارواح بی‌فایده خلاص شود. این فیلم سی و دومین فیلم ارسالی این کشور به اسکار است که تاکنون هیچ گاه در این بخش موفق به کسب نامزدی نشده، اما سال پیش با فیلم «چگونه قبل از مرگ مادربزرگ میلیون‌ها دلار به دست آوریم» ساخته پت بونیتیپات به فهرست کوتاه راه یافته بود.

بلغارستان: «تاریکا» ساخته میلکو لازاروف

فیلم «تاریکا» اولین بار در جشنواره فیلم لندن به نمایش درآمد و درباره دختری است که یک بیماری به او توانایی‌های ماورای طبیعی می‌دهد. این سومین فیلم بلند لازاروف است. در حالی که تاکنون هیچ فیلم بلغاری نامزدی اسکار را به دست نیاورده، اما فیلم‌های «دنیا بزرگ است» و «رستگاری در گوشه‌ای کمین می‌کند» ساخته استفان کوماندارف پیشتر به فهرست نهایی اسکار راه یافتند.

ایرلند: «آسایشگاه» ساخته گار اورورک

مستند «آسایشگاه» به زبان اوکراینی و تولید ایرلند که در جشنواره فیلم گالوی فلید جایزه بهترین مستند ایرلندی را از آن خود کرد، درباره جنوب اوکراین است که با وجود جنگی که نزدیک آن در جریان است، گِل‌درمانی و الکتروتراپی در آسایشگاه کویالنیک ادامه دارد و کارکنان و بازدیدکنندگان مصمم هستند تعطیلاتی دور از دنیای بیرون داشته باشند.

سوئیس: «شیفت آخر شب» ساخته پترا ولپه

فیلم «شیفت آخر شب» با بازی لئونی بنش، داستان پرستاری به نام فلوریا را دنبال می‌کند که با فداکاری تزلزل‌ناپذیر، با سرعت بی‌وقفه در بخش جراحی حرکت می‌کند و با وجود کمبود نیرو، سعی دارد تا انسانیت و گرمی را در مراقبت از بیماران خود ارائه کند. با گذشت زمان، فیلم به مسابقه‌ای نفس‌گیر با زمان تبدیل می‌شود و در اوج هیجان‌انگیزی به اوج خود می‌رسد.

جمهوری چک: «من هر چیزی که می‌خواهم نیستم» ساخته کلارا تاسووسکا

این مستند که سال ۲۰۲۴ در بخش پانورامای برلیناله به نمایش درآمد، زندگی و حرفه لیبوشه جارکوویاکووا عکاس را دنبال می‌کند. جمهوری چک یک بار در سال ۱۹۹۶ برای فیلم «کولیا» برنده جایزه اسکار شد و ۲ بار دیگر نامزدی اسکار را به دست آورده و ۳ بار هم به فهرست نهایی راه یافته است.

ترکیه: «یکی از روزهایی که هِمی می‌میرد» ساخته مورات فیرات اوغلو

این فیلم بلند اول در بخش افق‌های جشنواره فیلم ونیز در سال ۲۰۲۴ به نمایش درآمد و جایزه ویژه هیئت داوران را از آن خود کرد. «یکی از روزها …» داستان یک کارگر برداشت گوجه‌فرنگی را تصویر می‌کند که ناامیدانه در تلاش برای پرداخت بدهی خود است و به دنبال یک راه‌حل اساسی می‌گردد. فیرات اوغلو در این فیلم بازی کرده و آن را تهیه هم کرده است و هزینه آن را با وام‌های خانواده و دوستانش تأمین مالی کرده است. ترکیه بیش از ۳۰ بار نماینده خود را به اسکار معرفی کرده و سال ۲۰۰۸ برای فیلم «سه میمون» نوری بیلگه جیلان در فهرست نهایی قرار گرفته است.

فلسطین: «فلسطین ۳۶» ساخته آنه ماری جاسر

درام تاریخی «فلسطین ۳۶» که قیام فلسطینیان علیه حکومت استعماری بریتانیا در سال ۱۹۳۶ را تصویر کرده است، به زودی در جشنواره فیلم تورنتو به نمایش در خواهد آمد. این فیلم درباره مرد جوانی است که در اوج تنش‌ها در اورشلیم و روستایش، در حالی که بریتانیا از ورود مهاجران یهودی که از یهودستیزی در اروپا فرار می‌کنند، دفاع و مردم را سرکوب می‌کند، به مبارزه برمی‌خیزد.