چین و روسیه در حمایت از ایران بیانیه دادند؟

فرارو – ساعتی از برگزاری جلسه شورای امنیت نگذشته بود که خبری در سامانه پیامکی و کانال تلگرام خبرگزاری ایرنا درباره بیانیه مشترک چین و روسیه منتشر شد. خبری که خیلی زود مورد توجه قرار گرفت و به نقل از ایرنا به صورت گسترده بازنشر شد.

به گزارش فرارو، خبر مذکور حاکی از این بود که «در بیانیه‌ای مشترک، چین و روسیه رسماً اعلام کردند که بازگشت تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را غیرقانونی و نامعتبر می‌دانند و به آن‌ها پایبند نخواهند بود.» اما جستجو در منابع فارسی و انگلیسی نشان می‌دهد که چنین بیانیه‌ای منتشر نشده است. این خبر اگر چه روی خروجی سایت خبرگزاری قرار نگرفت، اما تا لحظه تنظیم این گزارش همچنان در کانال تلگرام رسمی این خبرگزاری وجود داشت. ایرنا هنوز توضیحی در این مورد نداده است.

خبر دو خطی اما مهم

این خبر اگر چه تنها در دو خط خلاصه شده بود، اما خبر جالب توجه و مهمی محسوب می‌شد. در حالی که ایران به دنبال حل و فصل موضوع قطعنامه‌های شورای امنیت است، کمک روسیه و چین و اعلام موضع آن‌ها می‌توانست مفید باشد. احتمالاً به همین دلیل خبر مذکور مورد استقبال رسانه‌های داخلی قرار گرفت. آنچه ایرنا منتشر کرد، منبعی نداشت و رسانه‌های داخلی نیز همه آن را به نقل از ایرنا منتشر کردند. با توجه به اعتبار ایرنا و گستردگی دفاتر آن در کشورهای مختلف، خبر می‌توانست صحت داشته باشد. این متن با فاصله اندکی، از طریق سامانه پیامکی ایرنا نیز برای مشترکین این سرویس ارسال شد. در تلگرام و پیامک، بر خلاف رویه مرسوم، لینکی وجود نداشت.

موارد احتمالی طرح این موضوع

جستجو در منابع خبری مختلف نشان می‌دهد که چنین بیانیه‌ای از سوی روسیه و چین در حمایت از ایران در برابر قطعنامه‌های شورای امنیت صادر نشده است. این احتمال نیز به ذهن آمد که ممکن است از صحبت‌های نمایندگان چین و روسیه در جلسه شورای امنیت، چنین برداشتی صورت گرفته باشد. اما مرور اظهارات نمایندگان این دو کشور پیش و پس از رای‌گیری درباره قطعنامه مربوط به ایران نیز نشان می‌دهد که دیپلمات‌های روسیه و چین، ضمن انتقاد از رفتار و تصمیم تروئیکای اروپایی در قبال ایران، صحبتی مبنی بر این که تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را غیرقانونی و نامعتبر می‌دانند و به آن‌ها عمل نمی‌کنند، مطرح نکردند.

مرور موضع‌گیری‌های مشترک روسیه و چین طی ۳ ماه گذشته نیز اثری از اشاره آن‌ها به این موضوع ندارد. آن‌ها پیش‌نویس قطعنامه‌ای برای حمایت از ایران و تمدید این مهلت به شورای امنیت ارائه کردند که در متن آن نیز طبیعتاً چنین ادعایی وجود ندارد. ۱۰ شهریور ۱۴۰۴، در جریان سفر مسعود پزشکیان به چین و ملاقات سیدعباس عراقچی با همتایانش از روسیه و چین، نامه‌ای مشترک از سوی سه کشور منتشر شد. نامه‌ای که عنوان رسمی آن در سایت وزارت امور خارجه، این گونه قید شده است: «نامه مشترک وزرای خارجه ایران، چین و روسیه در رد فعال‌سازی ادعایی اسنپ‌بک‌توسط سه کشور ار‌وپایی.» ترجمه انگلیسی آن نیز به صورت رسمی منتشر شده است. در این نامه نیز اثری از این حمایت وجود ندارد.