جیمز وب نقاب از چهره زحل برداشت!
وب تلسکوپ جیمز وب رازهای پنهان زحل را آشکار کرد؛ از نقاط تاریک در یونوسفِر تا ستاره‌های نامتقارن در استراتوسفر، پدیده‌هایی که دانشمندان هنوز توضیحی برایشان ندارند.
فرارو-جدیدترین رصدهای تلسکوپ جیمز وب چهره‌ای رازآلود و شگفت‌انگیز از زحل را آشکار کرده است؛ ساختارهایی بی‌سابقه که پیش از این هیچ‌کس آنها را ندیده بود. از نقاط تاریک در یونوسفِر گرفته تا الگویی نامتقارن شبیه ستاره در استراتوسفر، زحل تصویری کاملاً متفاوت و اسرارآمیز از جو خود ارائه می‌دهد؛ پدیده‌هایی که دانشمندان هنوز نتوانسته‌اند علتشان را توضیح دهند.
کشف پدیده‌های بی‌سابقه در جو زحل
به گزارش فرارو به نقل از scitechdaily، با رصدهای جدید تلسکوپ جیمز وب، دانشمندان برای نخستین‌بار ساختارهایی بی‌سابقه و شگفت‌انگیز در جو بالایی زحل کشف کرده‌اند؛ ساختارهایی که تاکنون در هیچ یک از سیارات منظومه شمسی مشاهده نشده اند. این یافته‌ها هفته گذشته توسط پروفسور تام استالارد از دانشگاه نورث‌آمبریا در نشست مشترک EPSC-DPS 2025 در هلسینکی معرفی شد و و پرده از رازهای پنهان این غول گازی برداشت.
پروفسور استالارد می‌گوید: «این اولین باری بود که می‌توانستیم تابش‌های نزدیک به فروسرخ زحل و شفق‌های قطبی آن را با چنین دقتی رصد کنیم و نتایج بسیار شگفت انگیز و غیرمنتظره بود.»
مرواریدها و ستاره‌های اسرارآمیز در جو زحل
این تیم تحقیقاتی به جای تابش‌های گسترده، ساختارهای پیچیده‌ای از نقاط تاریک و شکل‌های ستاره‌ای در جو زحل کشف کرد. این الگوها با وجود فاصله زیاد در ارتفاع ممکن است به هم مرتبط باشند و شاید با طوفان شش‌ضلعی معروف زحل نیز ارتباط داشته باشند. تاکنون هیچ توضیح علمی روشنی درخصوص این پدیده‌ها ارائه نشده است. تیمی بین‌المللی متشکل از 23 پژوهشگر از بریتانیا، آمریکا و فرانسه، زحل را در یک رصد مداوم 10 ساعته با وب تلسکوپ جیمز وب زیر نظر گرفتند و ساختارهای شگفت‌انگیز آن را ثبت کردند.
مونتاژی از تصاویر فروسرخ زحل که چهار بازوی ستاره‌ای از قطب به استوا را نشان می‌دهد.
یون‌های هیدروژن و الگوهای ستاره‌ای اسرارآمیز در جو زحل
پژوهشگران با تمرکز بر یون ⁺H₃، شکل مثبت هیدروژن که در واکنش‌های جوی زحل نقش مهمی دارد، این سیاره را رصد کردند. آنها توانستند به کمک طیف‌نگار فروسرخ نزدیک جیمز وب (NIRSpec) در یک زمان یون‌های ⁺H₃ را در لایه بالایی جو زحل، یعنی یونوسفِر (در ارتفاع ۱۱۰۰ کیلومتر) و مولکول‌های متان را در استراتوسفر پایین‌تر (ارتفاع ۶۰۰ کیلومتر) رصد کنند.
پژوهشگران در یونوسفِر زحل نقاط تاریکی شبیه مروارید میان شفق‌های قطبی روشن دیدند که ثابت می‌ماندند اما به آرامی حرکت می‌کردند. در استراتوسفر نیز یک ساختار ستاره‌ای نامتقارن مشاهده کردند که از قطب شمال تا خط استوا کشیده شده بود. تنها چهار شاخه از شش شاخه ستاره دیده می‌شد و الگویی اسرارآمیز و نامتقارن داشت.
مونتاژی از تصاویر انیمیشن شفق‌های قطبی زحل با دانه‌های تیره درخشان
ارتباط احتمالی با طوفان شش‌ضلعی زحل
پژوهشگران با نقشه‌برداری دقیق متوجه شدند که شاخه‌های ستاره‌ای از نقاط بالاتر از طوفان شش‌ضلعی سطح زحل آغاز می شود. این یافته نشان می‌دهد که مکانیزم ایجاد این الگوها احتمالا لایه های مختلف جو زحل را به هم مرتبط می‌کند.
فراخوان برای رصدهای آینده
این لایه‌های جوی زحل با تلسکوپ‌های زمینی قابل مشاهده نیستند و پژوهشگران امیدوارند بتوانند به کمک تلسکوپ جیمز وب رصدهای تکمیلی انجام دهند. اعتدال فصلی زحل که هر ۱۵ سال یک‌بار رخ می‌دهد، فرصت مناسبی برای رصدهای آینده است؛ زیرا جو زحل ممکن است در این زمان با تغییرات زیادی مواجه شود.
