در شورای شهر تهران اعلام شد:
بازگشت معتادان متجاهر به پایتخت
یک عضور شورای شهر تهران از بازگشت معتادان به محله‌های منطقه ۱۲ و ایجاد کلونی‌ها خبر داد. گفتنی است حضور مجدد کارتن‌خواب‌ها و معتادان طی هفته‌های اخیر موجی از ناامنی را به ویژه در ساعات عصر و پایانی شب به دلیل کاهش تردد و فعالیت‌های تجاری و اقتصادی به راه انداخته است.
روز گذشته ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران گزارش بازدید خود از محله سنگلج که معروف است به محله تاریخی و میراثی پایتخت در صحن شورای شهر قرائت کرد و گفت: «سنگلج؛ کهن‌ترین محله تهران که به فراموشی سپرده شد.» او بی‌مهری خانه‌های میراثی این منطقه را کامل توضیح داد اما یکی از موضوعاتی که او به آن اشاره کرد بازگشت معتادان متجاهر به این منطقه است.
به گزارش هم‌میهن، موضوعی که محمد آیینی، شهردار منطقه ۱۲ نیز بر آن صحه گذاشته و تاکید کرد: «بیش از ۱۰ هزار معتاد متجاهر ساماندهی شده‌اند اما پس از بازگشت، اولین محله‌ای که به آن مراجعه می‌کنند، هرندی است که باید این موضوع مورد توجه قرار بگیرد.» این دو مدیر شهری درحالی از بازگشت معتادان متجاهر به کلونی‌های خود در منطقه ۱۲ خبر دادند که علیرضا زاکانی، شهردار تهران و تیمش همچنان اصرار دارند که کلونی‌های معتادان در تهران را از بین برده‌اند.
از سوی دیگر زاکانی ۲۵ مرداد ۱۴۰۲ طی یک حکم از سوی ابراهیم رئیسی، رئیس دولت سیزدهم به عنوان مشاور ویژه رئیس‌جمهور در امور مدیریت آسیب‌های اجتماعی در شهر تهران انتخاب شد. او معتقد بود باید معتادان را به قول خودشان جمع‌آوری کنند و به مراکز ماده ۱۶ منتقل کنند. پس از انتقال تعداد بسیاری از معتادان به مراکز ماده ۱۶، شهردار تهران اعلام کرد: «امروز هیچ جای شهر کلونی معتاد نداریم.»
همان زمان فعالان حوزه درمان اعتیاد اعلام کردند کلونی‌های معتادان پابرجاست و حتی حبیب بهرامی در این مورد گفت: «شهردار تهران اعلام کرده است که کلونی‌های معتادان در پایتخت از بین رفته. این حرف‌ها بیشتر خوراک تبلیغاتی است که در مسائل و درگیری‌های جناحی گفته می‌شود. آقای زاکانی یک‌بار با من همراه شود تا یک صبح تا شب از دیدن پاتوق‌های شهر تهران خسته‌اش بکنم. آن‌قدر او را به پاتوق‌های مختلف می‌برم که شرمنده این حرفش شود.» حالا هم عضو شورای شهر تهران در مورد بازگشت معتادان به محله‌های منطقه ۱۲ و ایجاد کلونی‌ها خبر می‌دهد.
تخریب تکیه‌گاه درخونگاه
امانی با اشاره به اینکه اولین نکته و دغدغه ساکنان تبدیل شدن خانه‌های میراثی و ارزشمند محله به کارگاه و یا انبارهای تجاری است، تاکید کرد: «در گوشه گوشه محله خانه‌ها و کاروانسرهایی را می‌بینیم که همه تبدیل به انبار و کارگاه شده و در معرض تخریب قرار دارند. یکی دیگر از آثار در حال تخریب تکیه درخونگاه است که بیش از ۴۰۰ سال قدمت دارد. در تکیه نخل خون‌بس چاله میدان و سنگلج وجود دارد. طبق سنت از چندین سال پیش چندین مغازه نجاری پشتوانه مالی این تکیه بوده و به جز ایام محرم و صفر، در فضای آن فعال بودند.
اما متاسفانه اخیراً با درخواست فردی که ادعای مالکیت دارد، در معرض صدور پروانه تخریب و نوسازی قرار گرفته است. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در این زمینه با شهرداری مکاتبه کرده و اعلام نموده که این مجموعه میراثی و دارای کد ثبت است. مسجد قنات‌آباد (موسی‌ابن جعفر) یکی دیگر از المان‌های هویتی محله است که بزرگانی همچون آیت‌الله فلسفی، حاج‌اکبرآقای ناظم، حجت‌الاسلام شجاعی در آن به وعظ مشغول بودند؛ مسجدی که پایگاه و پناهگاه مردم بوده و حالا از سال ۱۳۸۲ مورد بی‌مهری قرار گرفته و نوسازی آن به سرانجام کامل نرسیده است.
فقط مصلی و سرویسهای بهداشتی آن با کمک‌های مردمی تا حدی نوسازی شدند. البته شهرداری تهران اخیراً کمک‌هایی به این مجموعه کرده است. یکی دیگر از آثار میراثی بازارچه قنات‌آباد است که سقف آن در حال ریزش بوده و مغازه‌های آن رها شده و متروک هستند. هرازگاهی شهرداری به صورت موضعی اقدام به وصله و پینه آن می‌کند.
ناصر امانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران بیان کرد: «مسجد جامع رجبعلی که بیش از ۲۲۰ سال قدمت دارد و کاشی‌کاری‌های آن از آثار معماری کم‌نظیر تهران تلقی می‌شود، بعد از انقلاب برای نوسازی و مرمت اقداماتی انجام شده اما طبقه گفته معتمدین سنگ‌های قیمتی موجود در مسجد از آن خارج شده‌اند. شبستان شرقی از سوی نوه دختری واقف مرحوم نوسازی شده اما شبستان غربی و صحن رها شده و در حال تخریب هستند.
یکی از ویژگی‌های این مسجد داشتن چاه قرآن است که مردم طبق سنت قرآن‌های پاره شده را به آن وقف کرده و توسط طناب‌هایی در این چاه قرار داده شده‌اند. قبله صاف مسجد که تمایلی به چپ یا راست ندارد نیز از دیگر ویژگی‌های مسجد در کنار درهای چوب اُرسی آن است که در حال پوسیده شدن هستند. خانه مستوفی‌الممالک که با ۲۰۰ سال قدمت و ثبت میراثی در اختیار اداره پست قرار گرفته و سال‌هاست رها شده، در معرض تخریب قرار گرفته است.»
او تاکید کرد: «مسجد معیرالممالک با بزرگ‌ترین گنبد آجری بدون ستون ایران که بازسازی و نوسازی شده اما درهای مسجد به روی مردم بسته است. صرفاً برای انجام فریضه نماز حداکثر نیم ساعت باز می‌شود و بلافاصله بسته شده و با وجود اینکه محل دفن شهید گمنام است اما اجازه بازدید داده نمی‌شود. منزل پدری دکتر حسابی که تبدیل به بوستان شده و ثبت میراث است.
فضای حیات و باغ آن در اختیار عموم قرار گرفته و فضای ساختمانی آن در اختیار شهرداری است. گذر درخونگاه و بازارچه آن نیز در حال تخریب است و شهرداری منطقه تعدادی تیرهای چوبی سقف این گذر را تعمیر و نوسازی کرده است. گذر قلی و بازارچه آن که نوسازی گردیده است. گذر مستوفی‌الممالک که به بازارچه درخونگاه متصل بوده و یک تکیه و کوچه از آن باقی مانده که نوسازی شده است. به اضافه اینکه در این محله ۱۹ سقاخانه قدیمی و تاریخی نیز وجود دارد که همه رها شده‌اند.»
بازگشت معتادان به محله سنگلج
او با اشاره به وضعیت سرانه‌های خدماتی در این محله گفت: به دلیل استقرار کارگاه‌های تولیدی به‌ویژه طلاسازی و کفاشی در محله به جز آلودگی فضایی هر هفته نیز این محله شاهد آتش‌سوزی است و امکان اطفای حریق و کمک‌رسانی به سختی میسر می‌شود. » و به موضوع مهمی اشاره کرده و تاکید کرد: «پاتوق‌های محلی نسبتاً سبز سرانه یک دهم درصدی فضای سبز را در محله به ارمغان آورده‌اند که به دلیل حضور پررنگ معتادان متجاهر، فرصت حضور شهروندان عادی را گرفته است.
یکی از مشکلاتی که تقریباً همه ساکنان محل در گفت‌وگو با بنده به آن اشاره کردند، حضور مجدد کارتن‌خواب‌ها و معتادان طی هفته‌های اخیر است که موجی از ناامنی را به ویژه در ساعات عصر و پایانی شب به دلیل کاهش تردد و فعالیت‌های تجاری و اقتصادی به راه انداخته است. البته معاون خدمات شهری منطقه از رهاسازی این افراد طی ماه‌های اخیر از مراکز نگهداری، گلایه و شکایت داشتند.»
به گفته رئیس کمیته تشکیلات و منابع انسانی شورای شهر تهران؛ «به دلیل مجاورت با بازار تهران و انبارهای تجاری، قاچاق انواع مختلف کالا در محل به وسیله شوتی‌ها جریان دارد و بارها تردد این خودروهای پرسرعت سبب درگیری با دیگر خودروها و یا آسیب به آن‌ها و مردم پیاده شده است.
یکی از معضلات این محله وجود اماکن مخروبه و املاک رهاشده است که درباره تعداد آن‌ها آمار مشخصی وجود ندارد و لازم است شهرداران نواحی این منطقه اقدام به شناسایی و سرشماری آن‌ها کنند؛ چراکه این اماکن محلی برای شیوع ناهنجاری‌های اجتماعی شده‌اند. البته در این محله خوشبختانه املاک پلاک قرمز وجود ندارد.»
عدم پیگیری معضلات تهران توسط زاکانی
مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران، درباره بازگشت معتادان به هم‌میهن گفت: «افرادی که معتادان را جمع کردند برنامه‌هایی برایشان تنظیم کردند اما این برنامه‌ها برای یک‌چهارم یا یک‌پنجم آن‌هاست و وقتی از مراکز ماده ۱۶ می‌آیند در شهر رها و دوباره معتاد می‌شوند.»
ناصر امانی در پاسخ به این سوال که آیا مطالباتی که در محله‌گردی‌ها از سوی مردم محلات مطرح می‌کنید مورد توجه شهرداری قرار می‌گیرد؟ تاکید کرد: «مطالبات سه دسته است. یک دسته موضوعات روزمره (مانند جمع‌آوری زباله، لایروبی جوی‌ها و…) و در اختیار شهرداری منطقه است و معمولاً بالای ۵۰ درصد در منطقه حل می‌شود. یکسری مسائل (مانند تملک املاک، باز کردن معابر، رسیدگی به بافت فرسوده و…) در حیطه اختیارات شهرداری مرکز است و خیلی کم در حد ۲۰درصد حل می‌شود. حل بخشی از مسائل هم در ید اختیارات شهرداری نیست بلکه به وزارتخانه‌ها و سازمان‌های خارج از شهرداری است و این مسائل هیچ‌وقت حل نمی‌شوند.»
او در پاسخ به این سوال که شهردار تهران که در هیئت دولت حضور دارد، چرا این معضلات را پیگیری نمی‌کند؟ گفت: «فلسفه حضور شهردار تهران در هیئت دولت این بوده که به مسائل کلانشهر تهران به عنوان پایتخت اهمیت داده شود و با مشارکت وزارتخانه‌های مربوطه، به این مسائل رسیدگی شود. در حوزه آسیب‌های اجتماعی قرار بود قرارگاه اجتماعی زده شود و آقای زاکانی از مرحوم آقای رئیسی به عنوان مشاور ویژه در حوزه آسیب‌های اجتماعی حکم گرفت. الان چه اتفاقی افتاد؟ معتادان متجاهر یک بار جمع‌آوری و در حال حاضر ۱۰ هزار معتاد رهاسازی شدند. این یکی از اقداماتی است که بین شهرداری و دولت اتفاق افتاده است. تقریباً برای حل آن بخش از مسائل که خارج از حیطه شهرداری است، در این چهار سال نتیجه‌ای نگرفتیم.»
جمع‌آوری دوباره معتادان متجاهر
محمد آئینی، شهردار منطقه ۱۲ نیز درباره کلونی‌های معتادان متجاهر در این منطقه گفت: «تا زمانی که در این منطقه خانه‌های قدیمی رهاشده بسیاری وجود دارد، معتادان می‌توانند در آن اسکان داشته باشند و دوباره این فضاها ایجاد می‌شود.»
او در تشریح راه‌حل این آسیب اجتماعی، افزود: «باید از مجاری قانونی پیگیری کنیم که این خانه‌های رهاشده و تاریخی یا مرمت شوند یا به چرخه شهر بازگردند و از شرایط فضای بی‌دفاع شهری خارج شوند. از سوی دیگر ارتقای محله و منطقه با یک کار عمرانی چشم‌گیر باید از این حالت خارج شود. طرحی برای شوش و هرندی با این نگاه و احداث شهرک‌های مدرن و جدید آماده کرده‌ایم که خانه‌های خرابه نباشد که معتادان وارد آن شوند. این طرح نوسازی و عمرانی برای ایجاد یک محله کامل بر اساس معماری ایرانی – اسلامی است.»
آئینی در پاسخ به این سوال که شهردار تهران این معضلات را با هیئت دولت هم مطرح کرده‌اند؟ تاکید کرد: «من درباره منطقه ۱۲ صحبت کردم و ایشان گفت دوباره جمع‌آوری معتادان متجاهر را شروع می‌کنیم در حالی که وظیفه شهرداری نیست اما این موضوع را در برنامه قرار داده تا دوباره انجام دهد و معتادان را به مراکز بازپروری و نگهداری منتقل کند. شاید شهرداری مجبور شود جور آنجا را هم بکشد تا مشکل شهر حل شود. این افراد نباید در شهر رها شوند بلکه باید با ایجاد شغل وارد زندگی شوند.»
