جزیره شهید بهشتی تالاب انزلی؛ طبیعتی که در حصار غفلت گرفتار شد

کاهش جذابیت گردشگری، تهدید آرامش زیستگاههای پرندگان و آلودگی آب، بخشی از نتایجی است که در صورت تداوم این غفلت، گریبانگیر تالاب خواهد شد.
جزیره شهید بهشتی (قلم گوده )در قلب تالاب بینالمللی انزلی، از دیرباز یکی از زیباترین و شاخصترین نقاط طبیعی گیلان بوده است؛ جزیرهای که روزگاری بهعنوان زیستگاه امن پرندگان مهاجر و محل آرامش گونههای بومی شناخته میشد و میتوانست با مدیریت صحیح، به یکی از مقاصد گردشگری مهم شمال کشور بدل شود اما آنچه امروز پیش روی چشم قرار دارد، چهرهای متفاوت و غمانگیز است؛ چهرهای که زیر سایه غفلت و بیتوجهی به ساماندهی، روزبهروز نازیباتر و ناآرامتر میشود.
به گزارش اطلاعات، در بخشهایی از جزیره هنوز میتوان جلوههای ناب تالاب را دید. انعکاس آسمان بر سطح آرام آب، نی زارهایی که در باد تکان میخورند و پرندگانی که بر فراز جزیره پرواز میکنند، یادآور ارزش زیستمحیطی تالاب هستند اما کافی است نگاه به سوی دیگر برگردد تا تصویر متفاوتی آشکار شود. ردیفی از آلونکهای فلزی زنگزده و سازههای چوبی فرسوده، در حاشیه جزیره قرار گرفتهاند. این آلونکها که بهعنوان محل پارک و توقف قایقها ساخته شدهاند، به دلیل بینظمی و ظاهر نازیبا، بیش از آن که کارکردی گردشگری داشته باشند، چهرهای درهم و آشفته به محیط دادهاند .
انبوه قایقها هم بدون هیچ نظم مشخصی در کنار این آلونکها پهلو گرفتهاند. برخی رنگورو رفته و نیمهفرسودهاند و برخی دیگر تازهرنگشده اند، اما همه در کنار هم تصویری ناموزون و نامرتب ایجاد کردهاند.
این تراکم و پراکندگی، جلوه طبیعی جزیره را تحت تأثیر قرار داده و آرامش بصری تالاب را از بین برده است. در کنار این آشفتگی، زبالههای پراکنده، ظروف پلاستیکی رهاشده و رد لکههای سوخت و روغن در حاشیه آب، منظرهای ناخوشایند ساختهاند؛ فضایی که میتوانست نماد پاکی و طراوت باشد، امروز نشانی از بیتوجهی و رهاشدگی است.
آنچه بیش از همه به چشم میآید، نبود ساماندهی و برنامهریزی برای زیباسازی محیط است. جزیرهای که میتوانست با ایجاد اسکلههای استاندارد و طراحی هماهنگ با طبیعت به الگویی برای گردشگری پایدار بدل شود، امروز بیشتر شبیه یک پارکینگ بیسامان است. هیچ نشانی از مبلمان شهری مناسب، مسیرهای تعریفشده یا زیرساختهایی برای رفاه گردشگران دیده نمیشود. همهچیز گویی به حال خود رها شده و همین بینظمی، سیمای جزیره را خدشهدار کرده است.
این شرایط فقط به جنبه ظاهری ماجرا محدود نمیشود. ادامه چنین شرایطی میتواند تبعاتی جدی برای محیط زیست تالاب داشته باشد.
کاهش جذابیت گردشگری، تهدید آرامش زیستگاههای پرندگان و آلودگی آب، بخشی از نتایجی است که در صورت تداوم این غفلت، گریبانگیر تالاب خواهد شد. تالاب انزلی که در سطح بینالمللی جایگاهی ویژه دارد، با چنین روندی بخشی از اعتبار و هویت طبیعی خود را از دست خواهد داد.
با این همه، هنوز میتوان امیدوار بود. جزیره شهید بهشتی ظرفیت آن را دارد که دوباره به نگین تالاب انزلی بدل شود. اما این هدف فقط با اقداماتی جدی نظیرجمعآوری سازههای فرسوده، ساماندهی پارکینگ قایقها، ایجاد زیرساختهای هماهنگ با محیط طبیعی و بازگرداندن آرامش به چهره جزیره محقق میشود.
اکنون فرصت برای تغییر وجود دارد؛ اما اگر این بیتوجهی ادامه یابد، فردا شاید برای نجات این سرمایه ارزشمند طبیعی بسیار دیر باشد.