ضرغامی: گشت ارشاد مانند قانون جمع آوری ماهواره متروک شده

آیا مخالفت با قانون حجاب و عفاف به معنای مخالفت با اصل مساله حجاب است؟ چرا بسیاری از اقشار مذهبی، چهره‌های انقلابی و متدین جامعه نیز با حجاب اجباری و رویکردهای سلبی در خصوص مساله حجاب مخالفت کرده و آن را اثر گذار نمی‌دانند؟ آیا بحث حجاب یک بحث سیاسی، دولتی و حاکمیتی است یا یک بحث اجتماعی، فرهنگی و مدنی؟ این پرسش‌ها در شرایط امروز کشور واجد اهمیت ویژه‌ای است. هنوز زخم‌های رخدادهای تلخ 1401 که به دلیل رفتارهای تند بر سر مساله حجاب و راه‌اندازی گشت ارشاد در دولت سیزدهم بر پیکره جامعه ایرانی وارد آمد، ترمیم پیدا نکرده است. رفتارهای غیر ضروری که جامعه ایرانی را دچار یکی از عمیق‌ترین شکاف‌های خود کرد و دشمنان بیرونی را به طمع انداخت که با ایجاد تکانه در این گسل‌ها، می‌توان‌باعث از‌هم‌گسیختگی نظام سیاسی و اجتماعی ایران شد.

به گزارش اعتماد، در شرایطی که جامعه ایرانی با دامنه وسیعی از مشکلات و چالش‌های داخلی و خارجی از جمله مساله اقتصاد و ضرورت بهبود شاخص‌های معیشتی مردم روبه‌روست و حل و فصل آن به مشارکت عمومی و انسجام اجتماعی فراگیر نیاز دارد، اما همچنان برخی افراد و جریانات رادیکال، با حاشیه‌سازی و فضاسازی در خصوص مقوله حجاب، تلاش می‌کنند دستاویزی برای حمله به دولت و چهره‌های سیاسی و فشار بر افکار عمومی برای گسترش نارضایتی ایجاد کنند. حاشیه‌هایی که اعضای جبهه پایداری، طیف‌های همسو و برخی تریبون‌داران آن را هدایت کرده و به جای تاکید بر اشتراکات جامعه، بر تفاوت‌ها انگشت می‌گذارند.

این روزها اما معترضان نسبت به این تندروی‌ها، تنها اصلاح‌طلبان و چهره‌های میانه رو نیستند، بسیاری از چهره‌های نام‌آور اصولگرا و انقلابی و افرادی که تلاش می‌کنند در دسته‌بندی‌های مرسوم سیاسی، منافع ملی را دنبال کنند نیز پرچم انتقاد از تندروی‌ها و افراطی‌گری‌ها را برافراشته نگه داشته‌اند. دمیدن در گسل‌های اجتماعی و عمومی در حالی است که به زعم اکثر بزرگان کشور و تحلیلگران، ایجاد رضایتمندی در مردم، مهم‌ترین پروژه‌ای است که در شرایط فعلی باید در کشور دنبال شود. در واقع دیگر تنها چهره‌هایی چون عباس عبدی، علیرضا علوی‌تبار، هادی خانیکی، مرعشی و... نیستند که نسبت به گسترش رفتارهای سلبی در مساله حجاب هشدار می‌دهند بلکه پای چهره‌های اصولگرایی چون علی اکبر ناطق نوری، محمد رضا باهنر و البته عزت‌الله ضرغامی نیز به این تذکارهای مشفقانه باز شده است.

هنوز مدت زمان زیادی از اظهارات محمد رضا باهنر درباره موضوعات مختلف از جمله قانون حجاب و عفاف و ضرورت استفاده از رویکردهای ایجابی نگذشته که عزت‌الله ضرغامی با انتشار یادداشتی اختصاصی در «اعتماد» خطاب به جریان حزب‌اللهی تذکار می‌دهد که این نوع برخوردهای سلبی ممکن است شکاف‌های عمیق در جامعه ایجاد کند. به زعم ضرغامی « بالاترین منکر، بدبین کردن مردم به اصل دین است.»

او می‌گوید: « مساوی قرار دادن منتقدین قانون مجلس با منکرین اصل حجاب، ظلم بزرگ به آنان، به جامعه و به ملت شریف است.» ضرغامی اخیرا طی نامه‌ای به رییس‌جمهور اعلام کرده در بحث حجاب قایل به رویکردهای سلبی نیست و معتقد است برای به‌شنیدن صدای اقشار مختلف و کاستن از شکاف‌ها می‌توان با روش‌های ایجابی، فرهنگی و مدنی، دیدگاه‌های افراد جامعه را به هم نزدیک کرد. دیروز اما دبیر ستاد امر به معروف و نهی از منکر استان تهران خبر از تشکیل «اتاق وضعیت عفاف و حجاب» با مشارکت دستگاه‌های فرهنگی و اجرایی داد و از عموم مردم برای عضویت در قرارگاه ناظران مردمی دعوت کرد! مومن‌نسب در ادامه یادآور شد: «با فعال‌سازی ۸۰ هزار نیروی آموزش‌دیده می‌توان تحولی بزرگ در استان ایجاد کرد.»برخلاف این نوع رفتارها اما تحلیلگران و استادان دانشگاهی معتقدند که برخوردهای سلبی و چکشی با موضوعات فرهنگی و اجتماعی نه تنها کمکی به بهبود وضعیت نمی‌کند بلکه در بسیاری از موارد، نتیجه عکس به دنبال دارد. تلاش‌های این دو دیدگاه که یکی معتقد به رفتارهای فرهنگی و ایجابی و استفاده از ظرفیت‌های مدنی برای ترویج موضوعات فرهنگی است و دیگری تلاش می‌کند با رویکردهای سلبی و گشت ارشاد و ... موضوع را پیش ببرد مانند دو خط موازی تداوم دارد.

اعتماد با گشودن پرونده‌ای با موضوع بحث «حجاب» از همه تحلیلگران، نخبگان، کارشناسان و افرادی که به نوعی در این زمینه صاحب نظرند دعوت می‌کند تا به این بحث پیوسته و با ارزیابی کارشناسی موضوع، راهکاری برای افزایش اتحاد و انسجام اجتماعی و کاستن از بار ناهنجاری‌های رفتاری با تکیه بر رویکردهای اجتماعی و مدنی بیابند. تلاش خواهیم کرد، بدون جهت‌گیری، تنها منتقل‌کننده دیدگاه‌ها، نظرات، پیشنهادات و مطالبات نخبگان، کارشناسان و تحلیلگران و افرادی که در این زمینه حرفی برای گفتن دارند، باشیم. گفتنی است در این مسیر از نظرات افراد و چهره‌های همه طیف‌ها و جریانات چه اصولگرا و چه اصلاح‌طلب و معتدل بهره‌مند خواهیم شد.

و اما چه باید کرد؟

عزت‌الله ضرغامی چهره سیاسی و رسانه‌ای و فردی که تلاش می‌کند، موضوعات را از زاویه دید متفاوت ببیند در یادداشتی اختصاصی که آن را در اختیار «اعتماد» قرار داده، می‌نویسد: « در حاشیه‌ مراسم بدرقه زنده‌یاد محمد کاسبی، با چند نفر از خانم‌های حزب‌اللهی، در مورد حجاب صحبت کردم. این یادداشت مختصر، مخصوص آنهاست. خواهران خوب من؛

۱. حجاب، هدیه انقلاب اسلامی به ملت ایران است. (برگرفته از یادداشت‌هایم در فضای مجازی) ما به این هدیه الهی، که ضروری دین است، افتخار کرده و تا جایی که توان داریم در ترویج آن تلاش می‌کنیم. کارنامه من در معاونت سینمایی ارشاد (سال‌های ۷۴ و ۷۵) و همچنین در مسوولیت ریاست صداوسیما، مشحون از اقدامات روشن و گسترده در تبیین و ترویج حجاب اسلامی و ارایه الگوها و نمونه‌های عملی آن بوده است.

۲. به رغم تلاش همه دستگاه‌های فرهنگی و دینی و سازمان‌های انتظامی و نظارتی، نتوانستیم آن طور که شایسته این موضوع مهم است، عمل کنیم و موفق باشیم. پس از حادثه تلخ درگذشت مهسا امینی و موج اعتراضاتی که دلایل فراوان دیگری هم داشت، عملا التزام به حجاب اسلامی از سوی بخشی از زنان جامعه، از بین رفت. هر چند اکثریت، به ویژه در شهرها و روستاهای کشور، کماکان این موهبت ارزشمند الهی را پاس داشته و به آن مقید هستند. شخصا به عنوان فردی معتقد و مسوول، از این وضعیت رنج می‎برم و برای پاسداشت حجاب و دورکردن جامعه از ولنگاری و ناهنجاری مشغول اقدامات متنوعی هستم که نیازی به اعلام ندارد. بسیاری از خواص مورد اعتماد شما از این اقدامات مطلع هستند.

۳. قانون حجاب و عفاف مصوب مجلس، به رغم نقاط قوت فراوان، نقاط ضعفی هم دارد که در اجرا، دچار مشکلات عدیده خواهد شد و فعلا به همین دلیل هم از سوی شورای عالی امنیت ملی، مسکوت مانده است. برخی از شخصیت‌ها و رسانه‌های انقلابی و متعهد، به دلیل پیچیدگی و مطول بودن، با آن مخالف بوده و آن را غیرقابل اجرا می‌دانند.

۴. اگر کسانی مشابه دستگاه‌های امنیتی کشور، اشکالاتی را متوجه این قانون می‌دانند، به منزله مخالفت با اصل حجاب اسلامی نیست. حلال خدا تا روز قیامت حلال است و حرام او تا روز قیامت حرام! هیچ مسلمان باوجدانی منکر اصل حجاب در دین اسلام نیست.

مساوی قرار دادن منتقدین قانون مجلس با منکرین اصل حجاب، ظلم بزرگ به آنان، به جامعه و به ملت شریف است.

۵. هنوز کارشناسان دینی ما توان تبیین، ترویج و تشویق نوجوانان و جوانانی که زیر بمباران اطلاعاتی و تصویری ماهواره‌ها و فضای مجازی و انواع نیازها و غرائز و مشکلات اقتصادی و اجتماعی هستند، را ندارند و تندخویی‌های برخی روحانیون درتریبون‌های رسمی نیز، به این لجاجت‌ها دامن می‌زند.

۶. قانون «ممنوعیت ماهواره» امروز متروک شده و به آن عمل نمی‌‎شود. سال‌ها پیش رهبر معظم انقلاب، هرگونه مداخله و حضور ماموران نیروی انتظامی در خانه‌های مردم و ضبط اموال و دستگیری آنان را منع کردند. کما اینکه امروز هم گشت ارشاد، متروک شده و همه دلسوزان انقلاب به نادرستی و ناکارآمدی آن اذعان دارند. اگر کسی از این سابقه سخن می‌گوید، به منزله ادعای متروک بودن اصل قوانین اسلام نیست، بلکه مقصود، ضرورت اتخاذ روش‌های مناسب برای تحقق آن است. متأسفانه برخی شخصیت‌های شناخته شده، در این خلط منطقی، مقصرهستند که در صورت لزوم در مورد آنان صریح‌تر خواهم گفت. آنان در پیشگاه خدا و در روز جزا عذر تقصیر نخواهند داشت.

۷. مقاومت آحاد ملت در مقابل تجاوز دشمن در جنگ ۱۲ روزه، به ویژه از سوی کسانی که ظاهرشان مثل ما نیست، دشمن را ناامید کرد و انسجام ملی ایرانیان، موجب تحسین جهانیان شد. با این وجود، از طمع به این آب و خاک دست برنمی‌دارند و درصدد یافتن هر روزنه‌ای برای رویارویی مردم با یکدیگر هستند. هوشیاری و پرهیز از این دام، اوجب واجبات است.

۸. به رغم تبلیغات گسترده ضدانقلاب که بی‌حجابی در میان برخی زنان، موجب فروپاشی جمهوری اسلامی می‌شود، شاهدیم که امروز، ایران اسلامی با رهبری مدبرانه، قوی‌تر از تمام دوران‌های خود است و به کوری چشم آنان، این نظام تا آخر پابرجاست.

۹. این متن، چکیده‌ و خلاصه دیدگاه من در مورد مسائل مربوط به حجاب، در شرایط کنونی است. بدیهی است قضاوت در مورد هر متن یا تصویر تقطیع شده، تحریف شده و ناموزون با محتوای اصلی بحث، مقرون به صواب نیست. خواهران عزیزم! بالاترین منکر، بدبین کردن مردم به اصل دین است. همه ما سوار بر یک کشتی هستیم و به فضل خدا، با هم به ساحل نجات و رستگاری خواهیم رسید.

خداوند عاقبت همه ما را ختم به خیر کند.