در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۱۳ مطلب
در پی بن‌بست مذاکرات هسته‌ای و افزایش تنش‌ها، طرح تشکیل کنسرسیوم هسته‌ای چندملیتی با مشارکت ایران و کشورهای منطقه به‌عنوان راهکاری مطرح شده است. محل استقرار این کنسرسیوم به چالشی جدی میان ایران و امارات تبدیل شده است. کارشناسان ایده را نوآورانه اما پرموانع می‌دانند و پیشنهاد می‌کنند برای موفقیت، کنسرسیوم در جزیره‌ای بی‌مناقشه مانند قشم یا کیش ایجاد شود.
پیش از حملات مشترک اسرائیل و آمریکا به ایران، مذاکرات هسته‌ای میان تهران و واشنگتن به مرحله‌ای حساس رسیده بود و دو طرف به توافقی تاریخی نزدیک بودند؛ توافقی که شامل شفافیت هسته‌ای، توقف غنی‌سازی بالا، همکاری کامل با آژانس و رفع تحریم‌ها بود. حتی طرح کنسرسیوم منطقه‌ای هسته‌ای نیز در دست بررسی قرار داشت. اما آغاز جنگ، هر دو مسیر را مسدود و فرصت حل‌وفصل مسالمت‌آمیز بحران را از بین برد.
دونالد ترامپ به دنبال دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران است و آماده است تا از مواضع حداکثری خود در مذاکرات کاسته و به انعطاف‌پذیری روی آورد. یک توافق محدود که بر محدودیت غنی‌سازی و نظارت دقیق تمرکز دارد، می‌تواند از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای جلوگیری کند و فضای جدیدی برای گفت‌وگوها ایجاد نماید. خواسته‌های غیرمنطقی ممکن است مذاکرات را به شکست بکشانند؛ اما رویکرد واقع‌گرایانه فرصتی برای حل بحران فراهم می‌آورد و از جنگ جلوگیری می‌کند.
ایران با رد ضرب‌الاجل دوماهه ترامپ و انتخاب آگاهانه تاریخ دور ششم مذاکرات، پیام استقلال به واشنگتن فرستاده است. مذاکرات پشت‌پرده دو طرف به پیشرفت‌هایی رسیده، اما اختلافات بر سر سازوکار رفع تحریم‌ها، سطح غنی‌سازی و بازرسی‌ها پابرجاست. تهران بر حفظ دستاوردهای هسته‌ای و لغو کامل تحریم‌ها اصرار دارد و در برابر سناریوی لیبی مقاومت می‌کند. همزمان، تهدیدهای نظامی و فشارهای دیپلماتیک آمریکا و اروپا می‌تواند ایران را به سمت الگوی کره شمالی سوق دهد.
مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا به نقطه بحرانی رسیده است، جایی که حق غنی‌سازی اورانیوم برای ایران، همچنان مسأله‌ای کلیدی است. آمریکا با طرح کنسرسیوم غنی‌سازی، قصد دارد نظارت جمعی بر برنامه هسته‌ای ایران ایجاد کند، اما ایران بر حفظ حق خود در غنی‌سازی تأکید دارد. تنش‌ها همچنان افزایش یافته و تهدیدات نیز وجود دارد. راه‌حل میانه، همچنان ممکن است شامل پذیرش حق محدود ایران برای غنی‌سازی باشد، اما این موضوع به توافقی حساس و پیچیده نیاز دارد.
ایالات متحده و ایران پس از خروج یکجانبه ترامپ از برجام، مذاکرات هسته‌ای را آغاز کرده‌اند. پیشنهاد کنسرسیوم هسته‌ای، شامل ایران، عربستان و امارات، برای حل بحران غنی‌سازی مطرح شده است. ایران به شدت مخالف از دست دادن حق غنی‌سازی خود است. این طرح می‌تواند به حل پارادوکس ایالات متحده کمک کند، اما نگرانی‌ها و ابهامات درباره جزئیات آن همچنان باقی است و ممکن است به شکست مذاکرات منجر شود.
«پیشنهاد تشکیل کنسرسیوم و خارج کردن صنعت غنی‌سازی از ایران، هیچ تفاوتی با محروم شدن ایران از صنعت هسته‌ای و تعطیلی غنی‌سازی ندارد.»
با این حال، دستیابی به توافقی که تمامی طرف‌ها از آن راضی باشند، کار آسانی نخواهد بود. چالش اصلی این است که ایران باید به‌طور موقت سطح غنی‌سازی خود را به ۳ درصد کاهش دهد و این کاهش باید در مدت‌زمانی معین صورت گیرد که هنوز در جریان مذاکرات باقی‌مانده است.
دولت ترامپ با ارائه طرحی تازه به‌دنبال توافقی مرحله‌ای با ایران است که غنی‌سازی محدود و تحت نظارت را در ابتدا مجاز می‌داند، اما در نهایت به توقف کامل غنی‌سازی در خاک ایران منتهی شود. طرح شامل ایجاد کنسرسیومی منطقه‌ای با مشارکت کشورهای خلیج فارس برای تولید سوخت هسته‌ای است. اختلافات جدی بر سر محل غنی‌سازی، رفع تحریم‌ها و ضمانت‌های اجرایی همچنان پابرجاست و آینده توافق را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.
نسبت به این که متن یا به قول عراقچی عناصر پیشنهادی آمریکا چه چیزی باشد، مشخص می‌کند که پیام منفی ایران در مقابل آن خاتمه‌دهنده گفتگوها خواهد بود یا نه.
