در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۶۹۱ مطلب
در بهار ۱۴۰۴ ممکن است بارش شدید و ناگهانی برف سنگین، ذوب سریع برف‌ها باعث افزایش ناگهانی آب رودخانه‌ها شود. افزایش بارش‌های نامنظم و سیلابی در سال‌های اخیر و فقدان برنامه‌ریزی ریسک سوانح طبیعی در نواحی شهری و ساخت و ساز در حریم‌های سیلابی شهری و محله‌های حاشیه‌نشین در اطراف رودخانه‌های شمال تهران و کرج، کن و جاجرود و مناطق صنعتی واقع در دشت‌های پایین‌دست همگی از عواملی است که ممکن است در یک بارش کوتاه‌مدت ولی سنگین احتمالی آسیب‌های سیلاب ناگهانی و واریزه‌ای را گسترده‌تر سازد.
سال ۱۴۰۴ سال بحران آب و انرژی است. اگرچه در چند سال گذشته نیز در برخی شهر‌های کشور از جمله تهران با کمبود برق و گاز و آب مواجه بوده‌ایم، ولی به نظر می‌رسد تمام بحران‌هایی که تاکنون داشته‌ایم در برابر بحرانی که پیش رو داریم، بیشتر شبیه به شوخی باشد. مسوولان کشوری در چند روز گذشته وخامت اوضاع را گوشزد کرده‌اند، دست‌کم چهار سد از مدار خارج شده‌اند، میزان بارش‌ها کاهش چشمگیری نسبت به سال‌های گذشته داشته و میزان تبخیر آب افزایش یافته است.
کاهش بارندگی در کشور یک واقعیت نگران‌کننده است که پیامد‌های جدی برای منابع آبی، کشاورزی، محیط‌زیست و اقتصاد کشور دارد. برای مقابله با این بحران، لازم است که اقدامات جدی در زمینه مدیریت منابع آبی، کاهش مصرف و توسعه فناوری‌های نوین صورت گیرد. تنها با برنامه‌ریزی صحیح و مشارکت همه بخش‌ها، می‌توان از پیامد‌های منفی این بحران کاست و آینده‌ای پایدارتر برای کشور رقم زد.
«هر چند عمده آب مصرفی پایتخت از منابع آب زیرزمینی تامین می‌شود، اما وقتی نزولات جوی کاهش می‌یابد، باید در مساله تامین آب نگران باشیم. وی با بیان اینکه طرح مسائلی همچون جابه‌جایی پایتخت نیز با تکیه بر همین موارد مطرح شده است، یادآور شد: کم‌آبی سد‌های تهران در سال‌های گذشته هم مطرح بود و سال گذشته نیز آورد آبی خود در سد‌های پنج‌گانه تهران شاهد نبودیم که یکی از عوامل آن تغییر اقلیم است.»
متخصصان حوزه آب تأکید دارند که ایران برای عبور از این بحران به یک مدیریت مصرف هوشمندانه نیاز دارد. برداشت بی‌رویه از چاه‌های زیرزمینی نه‌تنها مشکل کمبود آب را حل نمی‌کند، بلکه می‌تواند بحران را تشدید کند.
«در کل کشور این ۵ درصد ۱۰ درصد آب کشور را مصرف می‌کنند. از ۹ میلیارد متر مکعب آبی که تولید می‌شود یک میلیارد متر مکعب آن توسط ۵ درصد مشترکین با بالای دو برابر الگو مصرف می‌شود.»
«گرچه در ۴ سال گذشته، در مجموعه وزارت نیرو با اجرای اقدامات فنی و مهندسی اجازه ندادیم تا آثار کاهش بارندگی در خانه‌های مردم ملموس شود، اما باتوجه به استمرار خشکسالی در کشور و کاهش قابل توجه حجم مخازن سد‌ها ناگزیر به کاهش فشار آب در شبکه خواهیم بود.»
سد لتیان بر روی رودخانه جاجرود با سطح حوزه آبریزی به‌مساحت ۶۹۸۰۰ کیلومترمربع و با متوسط جریان آب سالانه به‌میزان ۳۵۰ میلیون مترمکعب در استان تهران و در فاصله ۳۵کیلومتری شمال شرقی تهران قرار دارد. این سد که در سال ۱۳۴۶ به بهره‌برداری رسیده؛ یکی از ۵ سد اصلی و مهم تأمین آب شرب استان تهران است.
معاون وزیر نیرو با اشاره به کاهش ۴۱ درصدی بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت و بروز یکی از شدیدترین دوره‌های خشکسالی، بر لزوم اجرای برنامه‌های مدیریت منابع آب و همکاری همه‌جانبه دستگاه‌های اجرایی تأکید کرد و هشدار داد: عبور از این شرایط دشوار نیازمند تدابیر فوری، همراهی مردم و هماهنگی مستمر بین استان‌هاست.
«افزایش ۱.۵ تا ۲ درجه‌ای دمای البرز طی ۲۵ سال اخیر منجر به کاهش ذخیره برف و تبخیر بیشتر آب و تغییر الگوی بارش‌ها و جایگزینی بارش برف با باران شده است. از ۱۳۷۵ تا ۱۴۰۳، ۱۵ سال با بارش زیر نرمال در البرز ثبت شده است. البرز و منطقه تهران در حال حاضر با تحلیل رفتن منابع آب سطحی و زیرزمینی و تبدیل بحران آب به یک چالش اجتماعی- اقتصادی در بخش‌هایی با نماد‌هایی از خشکسالی هیدرولوژیک و خشکسالی اجتماعی- اقتصادی دیده می‌شود.»
