در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۵۷ مطلب
چنانچه ایران تعهدات نظارتی را کاهش دهد و اقداماتی انجام دهد که زمان گریز هسته‌ای را هم کمتر کند، قطعا اروپایی‌ها به طور جدی نگران خواهند شد. در آن حالت، به احتمال زیاد اروپایی‌ها یا با تامین مطالبات اقتصادی ایران، این کشور را از ادامه کاهش تعهدات منصرف خواهند کرد یا اینکه با فعال‌سازی «مکانیسم ماشه» و بازگرداندن تحریم‌ها، به آمریکا خواهند پیوست
فرانسوی‌ها معتقدند که ابتکار فرانسه، هنوز هم احتمال موفقیت دارد. هر چند که تا به حال به نتیجه نرسیده است. نشریه آمریکایی پالتیکو، اخیرا در گزارشی مدعی شد ماکرون در نیویورک یک طرح چهار ماده‌ای به روسای جمهور ایران و آمریکا پیشنهاد کرد که هر دو با آن موافقت کردند. حسن روحانی، طرح فرانسه را «قابل قبول» دانست، اما ترجیح داد قبل از پذیرش رسمی آن، بررسی‌های بیشتری به عمل آورد. هنوز معلوم نیست که بررسی‌های ایران در یک ماه کامل شود.
یک دیپلمات آگاه فرانسوی، این تهدیدات را «بخشی از بازی» ایران دانست که فرانسه با آن به نرمی برخورد می‌کند. یک منبع دیگر، گفته است پاریس از طریق تماس‌های مستمر روحانی و ماکرون و نیز گفتگوهای وزرای خارجه ایران و فرانسه، در حال برداشتن گامهایی در زمینه اعتمادسازی است.
میان سه کشور اروپایی عضو برجام، دیدگاه واحدی در زمینه متقاعد کردن ایران به اجرای کامل برجام وجود ندارد. برلین، پس از اینکه اعتراف کرد که نمی‌تواند برای ایران «معجزه کند»، خودش را کنار کشید. بریتانیا نیز، به دلیل ماجرای نفتکش‌ها، مسئله نجات برجام را از اولویت‌های خود حذف کرده است. در این میان، فقط فرانسه تلاش می‌کند از طریق یک راهکار دو مرحله‌ای، ابتدا ایران را به توقف روند کاهش تعهدات متقاعد کند و سپس زمینه مذاکرات ایران و آمریکا را فراهم کند.
به نظر می‌رسد این بار ایران تصمیم گرفته است به صورت علنی به ماجرای جبل الطارق پاسخ دهد تا هم از تکرار این واقعه در آینده جلوگیری کند و هم بی‌عملی اروپا در تامین منافع اقتصادی ایران از برجام را بدون پاسخ نگذارد.
اروپایی‌ها معتقدند که ایران به رغم عبور از برخی محدودیت‌های برجام، هنوز به خطوط قرمز نرسیده است. طرف‌های غربی معتقدند که کارکرد اصلی برجام، جلوگیری از ساخت بمب اتمی توسط ایران است. از آنجا که با اروانیوم غنی‌شده پنج درصدی نمی‌توان بمب ساخت، کارکرد اصلی برجام هنوز به خطر نیفتاده است. از این رو، اروپایی‌ها نمی‌خواهند با اعاده تحریم‌های بین المللی، موجبات فروپاشی کامل برجام را فراهم کنند.
از زمان اعمال تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه سوریه در سال ۲۰۱۱، این اولین بار است که بریتانیا با استفاده از نیروی نظامی جلوی صادرات نفت به سوریه را می‌گیرد. در سال‌های گذشته مطمئنا از ایران به سوریه نفت صادر شده است، اما تا بحال به این شکل از صادرات نفت به سوریه ممانعت نشده است.
تعلیق اجرای برخی تعهدات نشان داد که آنچه «صبر راهبردی» ایران خوانده می‌شود، در آستانه تمام شدن است و در صورت استمرار بی‌عملی اروپا، ایران راه خروج تدریجی از برجام را در پیش خواهد گرفت. عراقچی، ضمن تاکید بر لزوم حفظ این توافق، صریحا گفته است روند فعلی کاهش تعهدات ممکن است به خروج کامل ایران از برجام منجر شود.
به هر حال، روز‌های آینده هم برای برجام و هم برای روابط ایران و اروپا به شدت حساس خواهد بود. اگر ایران تعهدات هسته‌ای بیشتری را متقوف کند، اروپا بر سر دوراهی همراهی با آمریکا یا تامین منافع اقتصادی ایران قرار خواهد گرفت. در یک سال گذشته، ایران و اروپا درگیر یک بازی حساس بودند که مهمترین عنصر آن، زمان است. با تحریم کل صادرات نفت ایران از سوی آمریکا، زمان این بازی به پایان نزدیک شده و بازیگران باید مواضع خود را مشخص کنند.
اروپا و آمریکا می‌دانند که پس از قطع صادرات نفت ایران، این کشور ناگزیر است که واکنش نشان دهد؛ لذا اگر معلوم شود که ایران تا قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا وارد مذاکره نمی‌شود، آمریکایی‌ها برای مدیریت تنش‌ها، احتمالا به طور موقت با اجرای برنامه نفت در برابر کالا‌های غیرتحریمی از طریق اینستکس موافقت کنند و بعد از سپری شدن دوره حساس انتخابات، مجددا فشار‌ها را بر ایران تشدید کنند.
