در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۲۵ مطلب
برخی باور دارند، انسان غیر از بدن چیز دیگری هم دارد که آن ذهن است. برخی باور دارند غیر از بدن و ذهن چیز دیگری هم وجود دارد که نفس خوانده می‌شود. برخی باور دارند که بدن و نفس وجود دارد، اما ذهن وجود ندارد. برخی هم می‌گویند انسان، بدن و ذهن دارد اما نفس ندارد.
ملکیان از معدود متفکران ایرانی است که به شکل نظام‌مند کوشیده میان عقلانیت و معنویت پیوندی ایجاد کند. پروژه فکری او که آن را «عقلانیت و معنویت» نامیده، واکنشی است به بحران‌های معنایی و اخلاقی بشر معاصر.
«جمع بین سواد و قدرت استدلال و روشمندی در بیان موضوعات و شیوایی گفتار و بلاغت در یک آموزگار اگرچه نادر است، اما ناممکن نیست. اما آنچه ملکیان را استاد می‌کند، فقط این فضایل فکری و توانمندی‌های ذهنی نیست. ملکیان پیش و بیش از اینها، به علت منش و شخصیتش استاد شده.»
این کتاب به صورت تاریخی به بررسی نظرات فلاسفه از دوران باستان تا دوران معاصر می‌پردازد. از سقراط و افلاطون گرفته تا نیچه، سارتر و کامو، هر فیلسوف با رویکرد و استدلال‌های خاص خود به این پرسش پاسخ می‌دهد. کتاب نشان می‌دهد که هیچ پاسخ واحد و جهان‌شمولی برای پرسش معنای زندگی وجود ندارد.
سخنان ملکیان با بیانی زیبا ارائه می‌شوند و از آنجا که موضعی انتقادی نسبت به سیاست‌های روزمره نیز دارند، استقبال عمومی را برمی‌انگیزند، اما ژرف‌کاوی درباره این بیانات نشان می‌دهد که ازقضا این سخنان نتایج خوبی در سیاست به‌بار نمی‌آورد.
از غم ناشی از احساس فقدان، گریز و گزیری نیست، ولی از پشیمانی و از حسرت می‌توان رهایی داشت. به شرط این که در زمان حیات از دست رفته رفتار شایسته‌ای با او داشته باشیم.
روزنامه ایران نوشت: آقای ملکیان به نمایندگی از روشنفکری، بخوبی به ما نشان می‌دهد که این جریان نه تنها نگران درد و رنج مردم نیست بلکه افسرده و مأیوس از مردم است. دیگر نباید گفت که برای این جریان رأی مردم فقط زمانی مقبول است که پیروز انتخابات می‌شود بلکه این جریان به کل از مردم متنفر و ناامید است.
مصطفی ملکیان گفت: درست است که صرف امید داشتن خودش امیدآفرینی هم می‌کند، اما باید به این نکته نیز توجه کردکه می‌توان امید را با کردار و گفتار و زبان بدن القا کرد. به عبارت دیگر با اینکه صرف امید ورزیدن به دیگران سرایت می‌کند، اما حتی طرز نگاه آدم و نوع رفتار و کردار و گفتار او هم می‌تواند امیدآفرینی کند.
مصطفی ملکیان گفت: هر گفت‌وگویی که بخواهد صورت بگیرد یا باید براساس «عقلانیت» باشد یا «اخلاق» یا «قانون» و وقتی حکومت قائل است که ایدئولوژی و حتی سخنان خردستیزشان را هم باید بپذیریم، «ما» نمی‌توانیم با آن‌ها گفتگو کنیم. من می‌گفتم، چون آن‌ها برای ایدئولوژی، حق وتو قائل هستند نسبت به عقلانیت، راه گفتگو بین ما بسته است وگرنه اگر خودِ ایدئولوژی، محل بحث قرار بگیرد با عقلانیت می‌شود نشان داد که آن ایدئولوژی خطاست.
از سبک و سیاق بحث‌هایی که مصطفی ملکیان در سال‌های اخیر مطرح کرده، برمی‌آید که بیشتر به آن چه «معنویان» و «فرزانگان» می‌نامد، نزدیک شده است. فرزانگان یا معنویان از دید ملکیان کسانی هستند که مخاطبان‌شان نه گروهی خاص که عموم مردم هستند و بحث‌هایی هم که مطرح می‌کنند بیش از آن که تخصصی باشد به کار عموم انسان‌ها و زندگی انضمامی ایشان می‌آید.
