در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۸۲۶ مطلب
تلاش فرانسه برای گرفتن امتیازات غیرموثر از آمریکا برای راضی کردن ایران به ماندن در برجام، ممکن است در کوتاه مدت موفق شود، اما احتمالا در بلندمدت نمی‌تواند ایران را به استمرار اجرای برجام متقاعد کند. ظاهرا، اروپایی‌ها متوجه این مسئله هستند؛ لذا فرانسه سعی می‌کند ابتدا سطح تنش‌ها را از طریق برآورده کردن بخشی از مطالبات اقتصادی ایران کنترل کند و سپس در مرحله بعدی، مقدمات ورود ایران و آمریکا به مذاکرات جدید را فراهم کند. اما آیا موفق می‌شود؟
با این همه، رسیدن به یک راه حل میانی بعید نیست. هماهنگی فرانسه و آمریکا در مسئله ایران، ممکن است به راه اندازی اینستکس و کارآمد شدن آن منجر شود. خصوصا که الآن آمریکا هم از راه‌اندازی این سازوکار حمایت می‌کند. بنابراین، ماکرون با حمایت آمریکا می‌تواند از طریق راه اندازی اینستکس ایران را به ماندن در برجام متقاعد کند.
اروپایی‌ها معتقدند که ایران به رغم عبور از برخی محدودیت‌های برجام، هنوز به خطوط قرمز نرسیده است. طرف‌های غربی معتقدند که کارکرد اصلی برجام، جلوگیری از ساخت بمب اتمی توسط ایران است. از آنجا که با اروانیوم غنی‌شده پنج درصدی نمی‌توان بمب ساخت، کارکرد اصلی برجام هنوز به خطر نیفتاده است. از این رو، اروپایی‌ها نمی‌خواهند با اعاده تحریم‌های بین المللی، موجبات فروپاشی کامل برجام را فراهم کنند.
حسن روحانی و امانوئل مکرون در گفتگویی نسبتا طولانی درباره حفظ برجام رایزنی کردند. دفتر رئیس‌جمهوری فرانسه با صدور اطلاعیه‌ای گفته در این تماس تلفنی که یک ساعت طول کشیده دو طرف موافقت کرده‌اند تا ۱۰ روز دیگر (۲۴ تیر) برای یافتن شرایطی جهت آغاز گفتگوها با محور حفظ برجام تلاش کنند.
در بیانیه نمایندگی آمریکا در سازمان‌های بین المللی در وین، آمده است: «ایالات متحده، قویا از آژانس بین المللی انرژی اتمی و تلاش‌های راستی‌آزمایی آن در ایران حمایت می‌کند.» معنای این اظهارات این است که آژانس باید اقدامات مرتبط با راستی‌آزمایی در ایران را ادامه دهد. واضح است که این اقدامات، ذیل برجام انجام می‌شود. یعنی همان توافقی که آمریکا آن را ناقص و معیوب دانسته و از آن خارج شد.
از دیدگاه فریدمن، فعلا دستیابی به یک دستاورد دیپلماتیک بعید به نظر می‌رسد. ایرانیان هیچ دلیلی نمی‌بینند که به پایبندی آمریکا به یک توافق جدید اعتماد کنند. هرگونه امتیازدهی –مثلا پذیرش یک توافق با مدت بسیار طولانی‌تر – احتمالا آمریکا را ترغیب خواهد کرد که از ایران بخواهد حمایت از متحدان منطقه‌ای‌اش را متوقف کند یا قدرت منطقه‌ای خود را کاهش دهد. به هر حال، اگر آمریکایی‌ها واقعا خواهان گفتگو هستند، چرا امکان سفر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران را محدود کردند؟
اگر طبق اظهارات روحانی، ایران سطح غنی‌سازی را از ۳.۶۷ درصد فعلی بالاتر ببرد، در آن صورت، احتمالا مسئله اصلی این خواهد بود که آیا اروپا از بند موسوم به بازگشت سریع (Snapback) تحریم‌ها استفاده خواهد کرد یا خیر. در سال ۲۰۱۵، شورای امنیت سازمان ملل متحد، با تصویب قطعنامه ۲۲۳۱، توافق هسته‌ای را تایید و تحریم‌های سازمان ملل را رفع کرد. بند بازگشت سریع تحریم‌ها در همین قطعنامه مندرج شده و به طرف‌های برجام اجازه می‌دهد که در صورت اثبات عدم پایبندی ایران به توافق هسته‌ای، تحریم‌ها را سریعا علیه ایران با…
در بیانیه دیپلمات‌های ارشد این سه کشور اروپایی و سرویس اقدامی خارجی اتحادیه اروپا که با کوتاهی در اجرای تعهدات خود ذیل برجام باعث شده‌اند که ایران با فعال کردن بندهای 26 و 36 برجام اقدام به تعدیل تعهدات خود کند، آمده است: «وزرای امور خارجه فرانسه، آلمان و انگلیس و نماینده عالی اتحادیه اروپا به‌شدت از اینکه ایران از محدودیت ذخایر اورانیوم ذیل برجام عبور کرده است ، نگرانند. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این اطلاعات را تأیید کرده است.»
فارغ از موضع‌گیری‌های غیررسمی رسانه‌های محافظه‌کار، احتمال خروج ایران از برجام کم است. با این حال، نباید تصور کرد که با عملیاتی شدن اینستکس، ایران به یکباره از اولتیماتوم هسته‌ای خود عقب نشینی کرده است. اظهارات مقامات ایران نشان می‌دهد آن‌ها ابتکار عمل حساب‌شده‌ای را در دستور کار خود قرار داده‌اند.
همزمان با قطع صادرات نفت ایران در ماه مه، لحن روسیه کاملا تغییر کرد. ظاهرا مقامات روسیه به این ارزیابی رسیده‌اند که هدف نهایی آمریکا در ایران، «تغییر رژیم» است. شاید به همین دلیل است که زمیر کابولوف، دیپلمات ارشد در وزارت خارجه روسیه، روز چهارشنبه به رسانه‌ها گفت در صورت اقدام نظامی آمریکا علیه ایران، روسیه به حمایت از تهران خواهد پرداخت.
