در میانه مذاکرات هسته‌ای آمریکا و ایران، دولت ترامپ عمداً رویکردی مبهم و متناقض در موضوع غنی‌سازی اورانیوم اتخاذ کرده و این موضوع انتقاد تند مقامات ایران و سردرگمی سیاستمداران و تحلیلگران را به همراه داشته است.
در مورد
در فرارو بیشتر بخوانید
۳۳ مطلب
در میانه مذاکرات هسته‌ای آمریکا و ایران، دولت ترامپ عمداً رویکردی مبهم و متناقض در موضوع غنی‌سازی اورانیوم اتخاذ کرده و این موضوع انتقاد تند مقامات ایران و سردرگمی سیاستمداران و تحلیلگران را به همراه داشته است.
با این حال، دستیابی به توافقی که تمامی طرف‌ها از آن راضی باشند، کار آسانی نخواهد بود. چالش اصلی این است که ایران باید به‌طور موقت سطح غنی‌سازی خود را به ۳ درصد کاهش دهد و این کاهش باید در مدت‌زمانی معین صورت گیرد که هنوز در جریان مذاکرات باقی‌مانده است.
دولت ترامپ با ارائه طرحی تازه به‌دنبال توافقی مرحله‌ای با ایران است که غنی‌سازی محدود و تحت نظارت را در ابتدا مجاز می‌داند، اما در نهایت به توقف کامل غنی‌سازی در خاک ایران منتهی شود. طرح شامل ایجاد کنسرسیومی منطقه‌ای با مشارکت کشورهای خلیج فارس برای تولید سوخت هسته‌ای است. اختلافات جدی بر سر محل غنی‌سازی، رفع تحریم‌ها و ضمانت‌های اجرایی همچنان پابرجاست و آینده توافق را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.
چاک شومر، رهبر اقلیت دموکرات‌ها در سنای آمریکا، با انتقادی تند به رویکرد ترامپ در قبال ایران گفت: «وقتی پای مذاکره با نظام ایران در میان باشد، ترامپ هیچ سیاست ثابتی ندارد؛ یک روز زبان به تهدید می‌گشاید و روز دیگر عقب‌نشینی می‌کند.»
ارسال این پیشنهاد از مسیر مسقط و پیش از آغاز احتمالی دور ششم مذاکرات نیز حامل پیامی مهم است: واشنگتن می‌خواهد بداند که آیا تهران همچنان آماده ادامه گفت‌وگوهاست یا نه.
اسرائیل نگران است که دولت ترامپ در آستانه توافق هسته‌ای موقت با ایران قرار دارد که محدودیت‌های غنی‌سازی را دور می‌زند. در همین حال، بشاره بحبح با میانجی‌گری در مذاکرات قطر، موفق به جلب اعتماد حماس شده تا زمینه توافقی برای آزادی گروگان‌ها فراهم شود. آمریکا از حمله احتمالی اسرائیل نگران است و هشدار داده که چنین اقدامی غیرقابل‌قبول است. اکنون ترامپ باید میان توافق یا تداوم بن‌بست با نتانیاهو یکی را انتخاب کند.
گزارش‌های فزاینده درباره احتمال حملات قریب‌الوقوع اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران، می‌توانند اهداف متعددی را دنبال کنند: از اعمال فشار روانی و دیپلماتیک بر تهران در آستانه مذاکرات گرفته تا تلاشی عامدانه از سوی بنیامین نتانیاهو برای گسترش دامنه جنگ در غزه؛ هدفی بلندمدت که سال‌هاست در دستورکار او قرار دارد.
در پی پنج دور مذاکره غیرمستقیم میان ایران و آمریکا با میانجی‌گری عمان، نشریات فارن‌افرز و نشنال از شکل‌گیری چارچوب‌های اولیه یک توافق هسته‌ای جدید خبر داده‌اند. هدف آمریکا، علاوه‌بر مهار برنامه هسته‌ای ایران، کاهش نفوذ چین از طریق نفت ایران است. هم‌زمان، اروپا احتمال دارد مکانیسم بازگشت تحریم‌ها را فعال کند. ایران هشدار داده در صورت فعال شدن مکانیزم ماشه، از ان.پی.تی خارج می شود.
دولت ترامپ در اقدامی غافلگیرکننده، مسیر مذاکره هسته‌ای با ایران را از سر گرفته است. با وجود بی‌اعتمادی عمیق، دو طرف انگیزه‌هایی برای توافق دارند: آمریکا به‌دنبال ثبات منطقه‌ای و نظارت‌های سخت‌گیرانه‌تر است و ایران خواهان کاهش تحریم‌ها و تنش‌زدایی. اگرچه موانع مهمی پابرجاست، اما توافقی مرحله‌ای با رژیم نظارتی تقویت‌شده و امتیازدهی متقابل، می‌تواند از بحران پیشگیری کرده و پایه‌ای برای ثبات منطقه‌ای فراهم کند.
دونالد ترامپ در تلاش برای دستیابی به توافقی تازه با ایران است، در حالی‌که خواهان توقف کامل غنی‌سازی در این کشور شده؛ مطالبه‌ای که با مخالفت تهران روبه‌روست. ایران پیشنهاد ایجاد کنسرسیوم هسته‌ای را مطرح کرده، اما ابهاماتی درباره تضمین‌ها و وابستگی سوخت باقی است. هم‌زمان، جمهوری‌خواهان کنگره فشار می‌آورند و اسرائیل خواهان نابودی کامل زیرساخت‌های هسته‌ای ایران است.
