پسِ‌پشت «پیشنهاد» جدید گروه ۱+۵ به ایران
علی بیگدلی، کار‌شناس روابط بین الملل با اشاره به بسته پیشنهادی به روز شده گروه ۱+۵ که در مذاکرات آتی در شهر آلماتی قزاقستان قرار است در مقابل جمهوری اسلامی ایران رونمایی شود گفت: اگر چه درباره بسته نمی‌توان گفت که این بسته پیشنهادی، حداکثر یا حداقل تلاش گروه ۱+۵ برای کاهش اختلافات با جمهوری اسلامی ایران اما نخستین گام این گروه محسوب می‌شود و در حد نخستین گام باید از آن استقبال کرد.
فرارو- علی بیگدلی، کار‌شناس روابط بین الملل با اشاره به بسته پیشنهادی به روز شده گروه ۱+۵ که در مذاکرات آتی در شهر آلماتی قزاقستان قرار است در مقابل جمهوری اسلامی ایران رونمایی شود گفت: اگر چه درباره بسته نمی‌توان گفت که این بسته پیشنهادی، حداکثر یا حداقل تلاش گروه ۱+۵ برای کاهش اختلافات با جمهوری اسلامی ایران اما نخستین گام این گروه محسوب می‌شود و در حد نخستین گام باید از آن استقبال کرد.
خرگزاری رویترز مدعی شد که کشورهای ۱+۵ در مذاکرات آتی در قزاقستان پیشنهاد سبک شدن تحریم‌های موجود در مورد صادارت طلا و دیگر فلزهای گرانبها به ایران را ارائه خواهند داد. به گزارش این خبرگزاری این پیشنهاد در ازای تعطیل شدن سایت فردو به ایران ارائه خواهد شد. مقامات غربی به رویترز گفته‌اند پیشنهاد جدید در مقایسه با پیشنهادات سال گذشته به ایران، تحول بزرگی محسوب می‌شود.
به واقع پیشنهاد جدید گروه ۱+۵ به جمهوری اسلامی ایران در قالب بسته پیشنهادی یک تحول بزرگ محسوب می‌شود چرا که در سه دور مذاکره پیشین، این گروه حاضر نشده بود در ازای برداشتن گام‌هایی از سوی جمهوری اسلامی ایران به منظور رفع سوء تفاهامات حول محور برنامه هسته ای‌اش حاضر به ارایه مابه ازایی همسنگ و همتراز نبود.
گروه ۱+۵ متشکل از ۵ عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد (آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین) به همراه آلمان در سه دور مذاکره سیاسی پیشین با جمهوری اسلامی ایران در استانبول، بغداد و مسکو خواستار برداشتن گام‌های اعتمادسازی از سوی تهران شده بود. گام‌های مد نظر این گروه، توقف غنی سازی اورانیوم با غنای ۲۰ درصد، خروج اورانیوم‌های غنی شده بالای ۲۰ درصد به خارج از کشور به منظور تبدیل به می‌له‌های سوختی و تعطیلی تاسیسات غنی سازی زیرزمینی فردو بود.
با این حال در ازای این گام‌های اعتماد ساز، گروه ۱+۵ اعلام کرده بود که تنها حاضر است به نوسازی ناوگان هوایی جمهوری اسلامی ایران کمک کند، متعهد به تامین سوخت مورد نیاز راکتور تحقیقاتی تهران خواهد شد به به صنعت انرژی ایران و امنیت برنامه هسته‌ای ایران کمک می‌کند.
این در حالی است که مابه ازای گروه ۱+۵ در قبال گام‌های اعتماد ساز جمهوری اسلامی ایران چندان راضی کننده نبود چرا که با تنگ‌تر شدن دایره تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران، تهران تعلیق و یا توقف تحریم‌ها را از این گروه طلب داشت. بر همین اساس عملا سه دور مذاکره هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ بدون نتیجه به پایان رسید و حتی این مذاکرات با بن بستی شش ماهه مواجه شد.
اکنون پس از شش ماه گروه ۱+۵ برای راضی کردن جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات پیش رو در آلماتی قزاقستان، با به روز کردن بسته پیشنهادی خود و تعلیق بخشی از تحریم‌ها نشان داده است که آماده مذاکرت جدی و سازنده‌ای است؛ هر چند به گفت علی بیگدلی شاید پیشنهاد گروه ۱+۵ یعنی امکان صادارت طلا و دیگر فلزهای گرانبها برای اقتصاد گرفتار در تحریم جمهوری اسلامی ایران گره گشا نباشد اما حداقل اقدامی است که می‌تواند به نزدیک‌تر شدن دیدگاه دو طرف کمک کند.
علی بیگدلی، استاد روابط بین الملل دانشگاه در ادامه گفت‌و‌گوی خود با فرارو با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران برای نشان دادن انعطاف بیشتر در مذاکرات نیازمند دریافت امتیاز متناسبی است گفت: من پیش‌تر در مصاحبه‌های دیگر هم اعلام کرده بودم که اگر آمریکایی‌ها به دنبال آن هستند که جمهوری اسلامی ایران به پای میز مذاکرات را دعوت کنند ابتدا باید مقدماتی را فراهم کنند.
وی افزود: این مقدمات از نظر جمهوری اسلامی ایران لغو و یا تعلیق تحریم‌ها است، اما به هر حال آمریکایی‌ها مدعی‌اند که تا دستیابی به یک توافق همه جانبه نهایی این امکان وجود ندارد ازاین رو آن‌ها راه دیگری را باید پیش بگیرند که جمهوری اسلامی ایران متقاعد به حضور پای میز مذاکره با آمریکا شود که بهترین اهرم انگیزاننده برای متقاعد کردن ایران می‌تواند آزاد کردن بخشی از دارایی‌های مسدود شده کشور در آمریکا باشد.
با آزاد شدن این دارایی‌های مسدود شده، مقامات جمهوری اسلامی در پناه آن می‌توانند افکار عمومی در داخل کشور را قانع کنند که فضا برای آغاز مذاکرات مستقیم با آمریکا فراهم است.
وی با اشاره به پیشنهاد جدید گروه ۱+۵ نیز گفت: پیشنهاد جدید گروه ۱+۵ یعنی امکان صادارت طلا و دیگر فلزهای گرانبها نیز می‌توانند همین نقش انگیزاننده را در مذاکرات هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران ایفا کند و در سایه آن تهران گام‌های به سوی رفع اختلافات بردارد.
البته امتیازی که اکنون این گروه قرار است به جمهوری اسلامی ایران دهد ممکن است اهداف پشت پرده‌ای هم داشته باشد که مهم‌ترین آن می‌تواند در راستای فضا سازی‌های آینده علیه جمهوری اسلامی ایران و اقناع افکار عمومی جهان باشد که در صورت رد آن ادعا شود گروه ۱+۵ حاضر شد در چارچوب مذاکرات به بخشی از پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران پاسخ دهد اما این تهران بود که از پذیرش آن سرباز زده است.
بر این اساس در بُعد دیگر این پیشنهاد گروه ۱+۵ می‌تواند زمینه ساز اقدامات سختگیرانه‌تر علیه جمهوری اسلامی ایران در صورت به بن بست رسیدن مذاکرات هسته‌ای در آلماتی قزاقستان باشد.
