باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا بارها اعلام کرده است که سیاست وی بازداشتن ایران از تولید سلاح هسته ای است. گزارش جدیدی که یکی از مقامات سابق پنتاگون ارائه کرده، تاکید دارد که «بازداشتن» باید سیاست آمریکا باشد اما اگر این برنامه با ناکامی روبرو شود، ایالات متحده نیازمند یک «استراتژی مهار» است.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از آل
مانیتور، در میان تمام نکات مهمی که این گزارش بدان ها اشاره دارد، این نکته قابل
توجه است که در صورت شکست دیپلماسی، توسل به زور می تواند ایران را در تولید سلاح
هسته ای مصمم کند- تصمیمی که جامعه اطلاعاتی آمریکا طی سال جاری اعلام کرد هنوز از
سوی مقامات عالی رتبه ایران اتخاذ نشده است.
کولین کاهل، معاون سابق وزیر دفاع آمریکا در امور خاورمیانه
و نویسنده اصلی این گزارش در گفتگو با آل مانیتور گفت: «حتی یک حمله عملیاتی موثر
نمی تواند برنامه هسته ای ایران را به طول دائمی و جامع پایان دهد. یک حمله تنها
می تواند قابلیت کوتاه مدت ایران در تولید سلاح هسته ای را تاحد قابل ملاحظه ای
کاهش دهد اما مطمئناً انگیزه تهران برای دستیابی نهایی به سلاح هسته ای به منظور
ممانعت از حملات آتی را افزایش خواهد داد.»
شاید ایران در مواجه با
یک حمله، پیمان منع گسترش سلاح هسته ای را ترک کند و همکاری خود با بازرسان آژانس
بین المللی انرژی اتمی را به شدت کاهش دهد. کاهل می گوید: «چنین اقدامی، توانایی
جامعه بین المللی برای تشخیص تلاش های ایران به منظور بازسازی برنامه اش را بغرنج
خواهد کرد.»
کاهل نیز با توجه به همین
دلایل است که می گوید استفاده از زور باید تنها در صورتی مدنظر قرار گیرد که دیگر
گزینه های متوقف کردن روند احتمالی دستیابی ایران به سلاح هسته ای با شکست روبرو
شوند، شواهد آشکاری در مورد حرکت ایران به سوی تولید بمب وجود داشته باشد، و یا
همه تلاش ها برای رسیدن به اجماع بین المللی به منظور اقدام نظامی از طریق یافتن
یک راه حل دیپلماتیک انجام شده باشد.
کاهل با اشاره به اینکه
در حال حاضر یکی از اعضای دولت اوباما محسوب نمی شود، متذکر شد که به هر حال تشریح
برنامه دوم «استراتژی مهار» در صورت شکست برنامه «بازداشتن» بدون خطرات سیاسی نیست
اما خطرات استراتژیکی که در صورت عدم برخورداری از یک برنامه در شرایط احتمالی
وجود دارد به مراتب خطرناک تر خواهد بود.
کاهل گفت: «نباید این
نکته را نیز نادیده گرفت که آماده کردن برنامه دوم در صورت شکست سیاست بازداشتن،
می تواند این ذهنیت اشتباه را ایجاد کند که دولت اوباما در حال برنامه ریزی
مخفیانه برای «پذیرش» یک ایران مسلح به سلاح هسته ای بوده است.»
وی در ادامه افزود: «این
در حالی است اگر مقامات سرشان را زیر برف کنند و این مسئله را نادیده بگیرند خطرات
جدی را ایجاد خواهند کرد. شکست در روند بازداشتن ایران از دستیابی به سلاح هسته ای
بد است اما شکست در آماده شدن برای این احتمال به مراتب بدتر خواهد بود.»
کاهل گفت: «یکی از
مهمترین نقش هایی که اتاق فکر می تواند در این میان ایفا کند این است که سوالاتی
را مطرح کند که نمی توان در درون این دولت مطرح کرد. من به طور کلی معتقدم که
بسیار مهم است برای اتفاقاتی که نمی خواهیم رخ دهند آماده شویم، نه اینکه تنها
آماده مقابله با نتایجی باشیم که انتظار داریم رخ دهند.»
کاهل در پاسخ به این سوال
که چرا این گزارش جدید این مسئله را که آمریکا می تواند با یک ایران هسته ای به
کار خود ادامه دهد را اساس قرار نداده گفت: «ادامه زندگی با یک ایران هسته ای به
منزله این است که برای آمریکا مسئله مهمی نیست که ایران به سلاح هسته ای تجهیز
شود. این روش درست فکر کردن در مورد این مسئله نیست و مطمئناً نیز مسئله ای نیست
که این گزارش به بحث گذاشته است.»
کاهل در ادامه تصریح کرد:
«ظهور یک ایران مسلح به سلاح هسته ای، منطقه خاورمیانه که در حال حاضر با درگیری
های داخلی بسیاری روبرو است را بیش از پیش بی ثبات خواهد کرد و حتی خیال یک جنگ
هسته ای منطقه ای را شکل خواهد داد و این همان خطری است که امروز وجود ندارد.»
وی افزود: «این گزارش نتیجه
می گیرد که یک استراتژی مهار قوی ممکن است بتواند بسیاری از این خطرات را مدیریت
کرده و تخفیف دهد. اما همچنین نتیجه می گیرد که ممکن است این برنامه به شدت پیچیده،
هزینه بر و به دور از نتیجه ای صددرصد موفقیت آمیز باشد.»
علاوه بر این کاهل تاکید
دارد که استراتژی مهار آمریکا را مجبور خواهد کرد که تعهدات امنیتی خود در
خاورمیانه را به طور نامحدود گسترش دهد که این امر ایجاد توازن مجدد در سیاست
خارجه آمریکا در قبال آسیا را سخت خواهد کرد. استراتژی مهار همچنین نقش تسلیحات
هسته ای و بازدارندگی هسته ای در استراتژی امنیت ملی آمریکا را افزایش خواهد داد و
این در حالی است که دولت اوباما سعی دارد دقیقاً مخالف این جهت حرکت کند.
کاهل عقیده دارد که با توجه به تمام دلایل ذکر شده، تعهد به استفاده از ابزار قدرت ملی از جمله استفاده احتمالی از نیروی نظامی برای بازداشتن ایران و نه مهار ایران تسلیحاتی، درست ترین سیاست است. ما به برنامه ای نیاز داریم که در صورت شکست بازداشتن، قادر به مهار باشیم اما هیچ کس نباید این مسئله را با بحث پیگیری مهار در شرایطی که قادر به جلوگیری از وقوع آن هستیم، اشتباه کند.
