فرمان ترامپ اعتراضات را برانگیخت

فرارو- رییس جمهور تازه کار آمریکا در روزهای گذشته با فرمان های جنجالی اش افکار عمومی جهان را به خودش جلب کرده است. دونالد ترامپ با دو فرمان تازه اش اعتراض های فراوانی را برانگیخته است. فرمان ساخت دیوار در مرز مکزیک و ممانعت از ورود اتباع هفت کشور مسلمان به آمریکا، شروع طوفانی ترامپ را نشان می دهد.

به گزارش فرارو، اقدام دونالد ترامپ رییس جمهور علیه هفت کشور مسلمان که ایران یکی از آن هاست واکنش های گسترده ای را به دنبال داشته است. اقدام  ترامپ مورد اعتراض گروه های حقوق بشر و نهادهای مدنی و رییس جمهور ایران قرار گرفته است. براساس فرمان ترامپ ورود اتباع ایران و شش کشور دیگر (عراق، لیبی، سومالی، سودان، سوریه و یمن) به مدت حداقل ۹۰ روز به خاک آمریکا متوقف می‌شود.

گروه های حقوق بشر این تدابیر را تبعیض آمیز خواندند و گفتند که باعث سرگردانی پناهجویان در نواحی خطرناک می شود و وجهه ایالات متحده به عنوان سرزمین مهاجران را خدشه دار می کند.

این دستور همچنین با انتقاد چهره های برجسته از جمله بنیانگذار فیسبوک و شماری از برندگان نوبل و دانشگاهیان برجسته در آمریکا روبرو شده است.

مالا هریس سناتور دمکرات از کالیفرنیا نوشت که این دستور در روز یادبود هولوکاست امضا شده است: "اشتباه نکنید این دستوری برای منع کردن ورود مسلمانان است. روسای جمهوری آمریکا از هر دوحزب برای چندین دهه درهای کشور را به روی کسانی که از خشونت و سرکوب می گریزند باز کرده بودند. در جریان هولوکاست، ما از دادن اجازه ورود به پناهجویانی مثل ان فرانک به کشورمان ناکام ماندیم. نباید بگذاریم تاریخ دوباره تکرار شود."

ملاله یوسف زی برنده جایزه صلح نوبل که هدف خشونت طالبان بوده نوشت که از این تصمیم "دلشکسته" است. او گفت: "امروز رئیس جمهور آمریکا آقای ترامپ درحال بستن درها به روی کودکان، مادران و پدرانی است که از خشونت و جنگ می گریزند."

مارک زاکربرگ بنیانگذار فیسبوک هم در یادداشتی طولانی در پروفایل خود در این سایت نوشت که "نگران" دستورات اجرایی رئیس جمهور است و اشاره کرد که او مثل خیلی دیگر از آمریکایی ها از نسل مهاجران است.

بیل دی بلاسیو، شهردار نیویورک گفت که او "عمیقا ناراحت" است و دونالد ترامپ برخلاف اعتقادات بنیادی کشور،"پیام متفاوت وقیحانه‌ای" فرستاده است.

الیزابت وارن، یکی دیگر از سناتورهای دموکرات این فرمان را "خیانت به ارزش‌های آمریکا" دانسته است.

شورای ملی ایرانیان آمریکا، نایاک، مستقر در واشنگتن نیز از این اقدام انتقاد کرد.

همچنین شماری از برندگان جایزه نوبل و چهره‌های برجسته دانشگاهی در آمریکا در نامه ای از این فرمان انتقاد کرده اند.

در این نامه آمده است: «این فرمان اجرایی به رهبری آمریکا در عرصه تحقیق و آموزش عالی لطمه می زند. شمارزیادی از محققان کشورهایی که هدف این فرمان اجرایی هستند در مراکز تحقیقاتی آمریکا مشغول به کار هستند.»

این نامه اضافه کرده است: «تنها از کشور ایران، در سه سال گذشته سه هزار دانشجوی ایرانی از دانشگاه‌های آمریکا در مقطع دکترا فارغ التحصیل شدند.»

در میان امضا کنندگان این نامه، نام مریم میرزاخانی ریاضی دان برجسته ایرانی دیده می شود.
واکنش ها در ایران
حسن روحانی رییس جمهور ایرانی نیز امروز بدون اشاره مستقیم به اقدامات ترامپ اظهار کرد: «ما به صلح، آشتی، برادری، همزیستی افتخار می‌کنیم و امروز زمانی نیست که بین ملت‌ها، دیوار کشید هر چند که برخی یادشان رفته است که سالیانی پیش، دیوار برلین فرو ریخت.»

او اظهار کرد: «اگر دیواری هم بین ملت‌ها باشد، باید برداشت و دنیای امروز، دنیایی نیست که بین ملت‌ها و مردمان سرزمین‌های مختلف فاصله ایجاد کرد. امروز روز همسایگی است همه از لحاظ فرهنگی، علمی و تمدنی همسایه یکدیگر شده‌ایم و هستیم و جهان ارتباطات و فناوری اطلاعات فاصله‌های ملت‌ها را کمتر کرده است.»

پیش از حسن روحانی روز گذشته خطیب جمعه تهران نیز در سخنان به نصیحت رییس جمهور جدید آمریکا پرداخت. ولی نصیحت های او درباره تصیمم های جنجالی اخیر ترامپ نبود.

رییس دفتر سیاسی رییس‌جمهور هم در واکنش به امضای دستور اجرایی ضد مهاجرت ترامپ نوشت: «جناب آقای رییس جمهورآمریکا؛ ملت ایران نمادهویت وتاریخ آریایی، انسانیت اسلامی، آزادی، آزادگی وانسان دوستی است؛ حتما منشورکوروش را دیده اید؟ ملت ایران ملت کهن و بسیار متمدنی است؛ خشونت و ترور را بر نمی‌تابد و با آن می‌ستیزد؛ حتما انوار مشعشع تمدن و فرهنگ چند هزارساله آنرا رویت کرده اید؟»

حمید ابوطالبی در ادامه در توئتر خطاب به ترامپ نوشت: «ملت ایران ملت دینداری است و به زرتشتیت، یهودیت، مسیحیت و اسلام افتخارمی کند؛ حتما افتخارآفرینی های آنها را درتاریخ شنیده اید؟ ملت ایران ملت پر غرور و پرافتخاری است، که نقش او را درتاریخ سازی کسی نمی تواند انکارکند؛ حتما تاریخ را خوانده اید؟ آقای رییس جمهور! به یادداشته باشید ملت ایران بیش از سه هزارسال استوار و سربلند ایستاده است؛ ایرانی را در طول تاریخش هیچ کس نتوانسته تحقیرکند.»
روزنامه های ایران نیز امروز به شکل ویژه ای به اقدامات جدید ترامپ واکنش نشان داده اند. روزنامه های اصولگرا کم تر به این موضوع اشاره کرده اند و روزنامه های اصلاح طلب تیترهای اصلی خود را به فرمان ترامپ اختصاص داده اند.

فریدون مجلسی در مقاله ای در روزنامه ایران نوشت: تصمیم گیری ترامپ در مورد محدودیت هایی برای اتباع هفت کشور مسلمان با توجه به این که نام ایران هرگز در فهرست تابعیت تروریست ها نبود اما در مقابل بسیاری از تروریست ها از اتباع سعودی هستند که نامش در میان محدودیت ها نیست اقدامی سیاسی و فقط دادن هشدار و زهره چشم گرفتن از مسلمانان است.»

به نظر نویسنده روزنامه دولت "دستور ترامپ در زمینه ایجاد محدودیت‌های روادیدی برای اتباع تعدادی از کشورهای جهان در کنار سایر اقدامات و اظهارات انتخاباتی او علیه کشورهای اروپایی، چین و ژاپن که با وجود آغاز رسمی دوران ریاست جمهوری تکرار شده است، نتیجه‌ای جز منزوی شدن امریکا در عرصه بین‌الملل نخواهد داشت. انزوای بی حاصلی که حتی سبب تحقق شعار ترامپ مبنی بر بازگشت امریکا به دوران ابرقدرتی‌اش نخواهد شد."

روزنامه دنیای اقتصاد نیز در مطلبی به قلم موسی غنی نژاد اقتصاددان برجسته لیبرال به بررسی سیاست های تازه ترامپ پرداخته است. غنی نژاد در این یادداشت نوشته است: «آشکارا به‌دنبال سیاست‌های حمایتی اقتصادی و محدود کردن تجارت آزاد است. لغو معاهدات آمریکا درخصوص تجارت آزاد با دیگر کشورها، دیوار کشیدن در برابر جریان آزاد نیروی کار مهاجر، انواع حمایت‌های تعرفه‌ای و غیر آن در برابر رقابت خارجی جملگی حکایت از سیاست ناسیونالیستی روشنی دارد که با هدف‌های پوپولیستی ایجاد اشتغال برای آمریکاییان، باز گرداندن عظمت گذشته و...، قدرت سیاسی را بر اقتصاد مسلط می‌گرداند.»
بازتاب تحریم "ترانه"
اما مهمترین واکنش در ایران که به شدت خبر ساز شد، واکنش ترانه علیدوستی بازیگر سینما بود. ترانه علیدوستی بازیگر فیلم فروشنده اصغر فرهادی است که امسال نامزد دریافت جایزه اسکار فیلم خارجی است.

ترانه علیدوستی پیش از قطعی شدن فرمان ترامپ در توئیتی اعلام کرد که در اعتراض به این تصمیم در مراسم اسکار حضور پیدا نخواهد کرد. این تصمیم علیدوستی بازتاب گسترده ای در رسانه های خارجی داشت. نیویورک تایمز گفت و گویی با ترانه علیدوستی انجام داد و استدلال های او در این باره را منتشر کرد.

علیدوستی در این گفت و گو  به این اشاره کرد که تصمیمش را با اصغر فرهادی در میان نگذاشته و نمی‌داند چه کسی به نمایندگی از این فیلم در مراسم اسکار حضور خواهد داشت. او هم‌چنین گفت که این کارگردان معمولا هنرپیشه‌های اصلی فیلمش را با خود به مراسم جوایز سینمایی می‌برد؛ اتفاقی که در جشنواره کن نیز رخ داد و در آن مراسم او و شهاب حسینی، فرهادی را همراهی کردند.

آسوشیتدپرس خبر را با تیتر «بازیگر زن ایرانی اسکار را در اعتراض به ترامپ تحریم کرد» منتشر کرد و وب‌سایت روزنامه گاردین هم درباره حرکت ترانه علیدوستی نوشت: «ترانه علیدوستی بازیگر فیلم نامزد اسکار «فروشنده» به افرادی پیوست که طرح ترامپ برای ممنوعیت ورود اتباع کشورهای مسلمان به آمریکا را محکوم می‌کنند.»

ایندیپندنت روزنامه صبح بریتانیایی چاپ لندن هم در این باره مطلبی را منتشر کرد و نوشت این نخستین‌بار نیست که اسکار با جنجال دیدگاه‌های نژادپرستانه روبه‌رو می‌شود. سال پیش نیز بی‌توجهی به سیاهپوستان موجب شد تا شماری از چهره‌های مطرح چون اسپایک لی و جیدا پینکت اسمیت این مراسم را تحریم کنند.

همچنین ایندی‌وایر که یکی از سایت‌های مهم سینمای جهان برای حمایت از فیلم‌های مستقل است هم نسبت به اظهارات علیدوستی واکنش نشان داد و در گزارشی عنوان کرد: اگر «فروشنده» جایزه اسکار را ببرد، غیبت علیدوستی بسیار طعنه‌آمیز خواهد شد و یادآوری تلخی‌این امر است که هالیوود هم نمی‌تواند تصویر آمریکا را در چشم جهانیان نجات دهد.

رویترز نیز با اعلام این خبر افزود: علیدوستی از بهترین بازیگران سینمای ایران است که سیمرغ بلورین جشنواره فجر را در کارنامه دارد و روزنامه دیلی میل هم در واکنش به این حرف‌ها نوشت: بازیگر ۳۳ ساله که به عنوان ناتالی پورتمن ایران شناخته می‌شود اسکار را به‌دلیل نژادپرستانه بودن دستور ترامپ تحریم کرد. این موضوع منجر به کامنت گذاشتن وسیع مردم درباره این خبر شده که در بیشتر موارد تصمیم ترامپ را تقبیح و اعلام کرده‌اند ایران را دوست دارند.

از سویی دیگر واشنگتن پست این عمل ترانه علیدوستی را یادآور سخنرانی مریل استریپ در دعوت به خیزش علیه سیاست‌های ترامپ خواند. این نشریه معتبر به واکنش‌های متعدد به حمایت از علیدوستی در توییتر نیز اشاره کرد و در عین حال افزود: نمی‌توان پیش‌بینی کرد که این عمل به نفع فیلم فرهادی در اسکار منجر شود یا ضد آن کار کند.

ابهامات فرمان ترامپ
در میان تمام نگرانی ها امروز پس از اجرایی شدن فرمان بحث هایی پیرامون چگونگی اجرای آن به وجود آمد. فرمان ترامپ ابهاماتی دارد که مشکلاتی را در اجرا ایجاد کرده است.

یکی از بحث هایی که مطرح شده است ابهام  درباره افرادی است که گرین کارت آمریکا را دارا هستند. استفان لگومسکی مشاور سابق ارشد امور شهروندی و مهاجرت در دولت باراک اوباما به نشریه پروپابلیکا گفت که از آنجا که این دستور منع سفر به کلمه "بیگانگان" اشاره دارد - اصطلاحی که شامل همه غیرشهروندان آمریکایی می شود - می تواند مانع بازگشت یا ورود دارندگان ویزا و حتی گرین کارت به آمریکا شود.

به نوشته این نشریه وکلا مطمئن نیستند که این دستور عملا مانع بازگشت دارندگان گرین کارت (اقامت دایم) به آمریکا شود اما احتمال آن وجود دارد. کاخ سفید هنوز به سوالات در این باره پاسخ نداده است.

برخی گزارش ها از این حکایت دارد که بی نظمی هایی در این باره به وجود آمده است عده ای افرادی که دارای گرین کارت هستند توانسته اند وارد آمریکا شوند و از ورود عده ای دیگر ممانعت شده است.

نیویورک تایمز گزارش داده است "ایرانیانی که با گرین‌کارت قصد سفر از استانبول به لس‌آنجلس داشتند سوارهواپیما شده‌اند اما آنان که ویزا داشتند نتوانستند سفرکنند."

همچنین شرکت گوگل از برخی از کارکنانش که به خارج از آمریکا سفر کرده‌اند، خواسته است تا هر چه سریعتر به کشور بازگردند. گوگل اعلام کرده است " گوگل گفته است که بیش از یکصد نفر از کارکنانش تحت تاثیر این فرمان قرار خواهند گرفت."

روزنامه شرق امروز در گزارشی از تبعات فرمان ترامپ بر دانشجویان ایرانی نوشته است. آناهیتا یکی از دانشجویان ایرانی در آمریکا می گوید: «دو جور ویزا به دانشجویان داده می‌شود؛ یکی ویزای چندبار ورود و دیگری ویزای یک‌بار ورود. ویزای من یک بار ورود بود؛ یعنی من در کل دوره پنج‌ساله تحصیلم نمی‌توانستم از آمریکا خارج شوم، بنابراین حالا هم شرایط خیلی برای من متفاوت نمی‌شود، اما اگر درصدی کوچک امیدوار بودم که خانواده‌ام به اینجا بیایند هم ناامید شدم.»

آناهیتا درباره ویزاهای چندبار ورود نیز توضیح می‌دهد: «دانشجویانی که موفق به گرفتن ویزای چندبار ورود می‌شدند می‌توانستند در طول تحصیل از کشور خارج شوند، اما با امضای این فرمان، شرایط آنها نیز شبیه ما می‌شود. از قضا بچه‌های زیادی داریم که در این تله افتاده‌اند. خانم یکی از دوستانم در بین دو ترم برای دیدن خانواده‌اش به ایران آمده و حالا دیگر نمی‌تواند برگردد. وقت سفارتش دو هفته دیگر بود و حالا هیچ‌چیزی معلوم نیست. اتفاق جالب این است که همه مردم از این ماجرا ناراحت هستند.»