فارین پالیسی: "روحت شاد ترکیه، 2017-1921"
به گزارش سرویس بین الملل فرارو، با پیروزی رجب طیب اردوغان کتاب تاریخ مدرن ترکیه برای همیشه بسته شد. در 20 ژانویه 1921 قانون "تشکیلات اساسی" در این کشور به تصویب رسید. تقریباً سه سال بعد "آتاتورک" رهبر "جمهوری ترکیه" شد. اما تشکیل قانون اساسی نشانه شکل‌گیری نظام مهم و جدیدی در آناتولی بود. کشور جدید برخلاف امپراتوری عثمانی در امتداد خطوط مدرن طرح‌ریزی‌شده بود: کشوری با شاخه‌های اجرایی و قانون‌گذاری، دارای شورای وزیران و متشکل از نمایندگان منتخب مجلس. اما این رفراندوم تنها به‌منظور افزایش قدرت و اختیارات رئیس‌جمهور و تمرکز قدرت در دستان یک فرد بود.
نیویورک‌تایمز: طیف وسیعی از قدرت‌های جدید در دستان اردوغان
اردوغان با اختلاف رأی بسیار کم در رفراندوم پیروز شد. گروه و احزاب مخالف هراس دارند که این نقطه عطف در تاریخ سیاسی کشور، به سمت یک حکومت استبدادی تغییر مسیر دهد. تغییر قانون اساسی به پیروزِ انتخابات ریاست جمهوری در سال 2019 اجازه خواهد داد کنترل کامل دولت را در دست بگیرد و به‌نظام پارلمانی حاضر خاتمه دهد.
گاردین: دگرگونی نظام فعلی
نتیجه این رفراندوم زمینه را برای دگرگونی رده‌های بالای دولت و تغییر دموکراسی پارلمانی به‌نظام ریاستی مهیا می‌کند. بدین ترتیب مهم‌ترین دستاوردِ نظام سیاسی این کشور از زمان عثمانی، به خاکستر تبدیل می‌شود.
نتیجه پیروزی با اختلاف بسیار کم سبب نگرانی اردوغان می‌شود، زیرا امیدوار است با پیروزی‌های پی‌درپی در انتخابات ریاست جمهوری، تا سال 2029 در قدرت بماند. این نتیجه اختلاف میان ترکیه و متحدان اروپایی که عقیده دارند آنکارا در مسیر استبداد قدم گذاشته است را عمیق‌تر می‌کند.
سی‌‌ان‌ان: خیز به‌سوی قدرت
اردوغان بیش از یک دهه به‌عنوان نخست‌وزیر فعالیت کرده بود و اولین بار در سال 2014 در انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی رسید. از آن‌پس با تکیه بر عواملی فراتر از توانایی‌های شخصی، موقعیت خود را به ابزاری برای دستیابی به قدرت تبدیل کرد و به نظر می‌رسد به هدف خود رسیده است. با اعمال تغییرات جدید در قانون، اردوغان می‌تواند در صورت پیروزی در انتخابات سال‌های 2019 و 2024، تا سال 2029 رئیس‌جمهور بماند.
واشنگتن‌پست: تفرقه بزرگ
نخست‌وزیر ترکیه "بینالی ییلدریم" عصر یکشنبه در بالکن مقر خود در حزب عدالت و توسعه ایستاد و از پیروزی رفراندومی که او را بیکار خواهد کرد، ابراز خشنودی کرد. موافقان با اختلاف کم و با کسب 51 درصد آرا پیروز شدند. بدین ترتیب ترک‌ها به تغییراتی رأی دادند که نظام پارلمانی کشور و همچنین سمت نخست‌وزیری را نابود خواهد کرد و در عوض به قدرت و اختیارات رئیس‌جمهور افزوده خواهد شد. طرفداران اردوغان این پیروزی را واکنشی به سال‌ها آشوب مانند از سرگیری شورش‌های کردها، موجی از حملات داعش و کودتای نافرجام سال گذشته دانستند.
رویترز: شکاف در کشور
این همه‌پرسی دودستگی و اختلاف عمیقی در ترکیه ایجاد کرده است. اردوغان و حامیانش این تغییرات را برای قانون اساسی که در سال 1980نوشته‌شده، ضروری می‌دانند. مخالفان نیز این پیروزی را قدمی به‌سوی استبداد بیشتر توصیف کردند.
ان‌بی‌سی نیوز: پیروزی اردوغان و قدرت بیشتر
رئیس‌جمهور ترکیه در همه‌پرسی تاریخی روز یکشنبه پیروز شد که قدرت و اختیارات وی را تا حد زیادی افزایش می‌دهد. اردوغان خطاب به معترضان به نتیجه رفراندوم گفت: "برای اعتراض دیر شده است." اردوغان در ابتدا لحنی آشتی‌جویانه داشت و از تمام رأی‌دهندگان صرف‌نظر از رأی "آری" یا "خیر" تشکر کرد. اما هنگام خطاب قرار دادن هزاران نفر از حامیان خود در استانبول به‌سرعت لحن محکم‌تری به خود گرفت.
اردوغان مدت‌ها است برای افزایش اختیاراتش تلاش می‌کند. اما آخرین تلاشش با شکست روبرو شد و حزبش آن‌قدر رأی نیاورد تا بدون برگزاری همه‌پرسی اصلاحات را تصویب کند. مخالفان معتقدند این طرح قدرت‌های خطرناک را در دستان فردی قرار می‌دهد که تمایل فزاینده‌ای به استبداد نشان داده است. انتظار می‌رود این نتیجه تأثیر زیادی بر آینده سیاسی و روابط بین‌المللی ترکیه بگذارد. بااینکه پیروزی با اختلاف زیادی همراه نبود، اما باز هم جایگاه اردوغان در قدرت را تحکیم می‌کند.
ترجمه: وب‌سایت فرارو
