صادق زیباکلام: به نظر شما چطور پولها را برای زلزله‌زدگان خرج کنم

فرارو - صادق زیباکلام، استاد دانشگاه که سه شنبه شب برای امدادرسانی به زلزله‌زدگان کرمانشاه شماره حساب خود را در شبکه های مجازی معرفی کرده است درباره میزان پول جمع شده در حساب خود توضیح می‌دهد: اتفاقی که در حسابم افتاد من را بیشتر از هرکسی متعجب کرده است. فکر اولیه ام این بود که شماره حسابی برای امدادرسانی به زلزله‌زدگان به دیگران معرفی کنم. فکر می کردم حدودا 7-8 میلیون تومان جمع شود و من این رقم را به کمیته امداد، هلال احمر یا حتی به دوستانی که در کرمانشاه داریم بدهم تا لوازم ضروری را تهیه کنند. من این پست حدود ساعت 11 شب در توئیتر و اینستاگرامم گذاشتم. حدود ساعت یک و دو که می خواستم بخوابم این رقم به 40 میلیون تومان رسید. تصورم این بود که همین 40 میلیون تومان می ماند. هشت صبح 60-70 میلیون تومان جمع شده بود و الان که ساعت چهار بعد از ظهر است این پول به 177 میلیون تومان رسیده است و مدام پول واریز می‌شود. نمی‌دانم با این پول باید چه کار کنم. دیگر بحث اقلامی مثل کنسرو و آب آشامیدنی نیست. فکر می کنم تا آخر شب این مبلغ از 200 میلیون تومان هم بیشتر شود.

در قسمت نظرها به زیباکلام مشورت دهید
زیباکلام ادامه می دهد: خودم قصد دارم ظرف امروز و فردا به کرمانشاه بروم و از نزدیک ببینم اوضاع چگونه است. تصور می کنم خیلی از خرابی ها در روستاها اتفاق افتاده و این پول را زیر نظر معتمدین محلی برای ترمیم خانه های خراب شده خرج کنیم. اینگونه یک کار اساسی هم انجام شده است. از شما هم می خواهم در فرارو اعلام کنید تا دیگران هم نظر بدهند. خودم فکر می‌کنم بهترین نظر، نظر مردم است. مردم تجربه این کارها را بیشتر از من دارند. (می‌توانید در بخش‌ نظر‌ها به صادق زیباکلام مشورت دهید.)

سراغ سازمان‌های مردم‌نهاد برویم
این استاد دانشگاه درباره بی‌اعتمادی برخی افراد به نهادهای رسمی و تلاش آنها برای کمک کردن به صورت خودجوش می‌گوید: مسائلی مثل اختلاس‌ها از یک سو به منافع ملی لطمه می‌زند اما از طرف دیگر از جامعه سلب اعتماد می‌کند. با این حال در کشورهای توسعه یافته هم مسائل خیرات کمتر توسط حکومت‌ها انجام می‌شود. مثلا در انگلستان که من سالها زندگی کرده‌ام، نهادهای حکومتی کار کمک‌رسانی را به این صورت انجام نمی‌دهند، بلکه نهادها و سازمان‌های شناخته‌شده مردم نهاد کار را بر عهده می‌گیرند.

زیباکلام معتقد است: این فکر لزوما بد نیست که کمک ها از قالب حکومت خارج شود. این به نفع خود حکومت هم هست. وقتی این کمک ها توسط نهادهای مدنی انجام شود، انتظارات از حکومت کم می شود. در حالی که الان تمام ناملایمات و کاستی‌ها متوجه حکومت است. اما اگر نهادهای مردمی متولی این گونه امور شوند، به تدریج اعتماد مردم بالا می رود و حکومت هم دیگر در مظان اتهام قرار نمی‌گیرد. مضاف بر این اگر چند NGO در ایران تشکیل شود چون مسئولین آنها فی‌سبیل الله کار می‌کنند دیگر فرقی نمی‌کند که دولتی اصلاح‌طلب بر سر کار بیاید یا اصولگرا. چرا که درون این سازمان‌ها تغییر پیدا نخواهد کرد.

او درباره اعتماد به افرادی هم که فارغ از نهادهای رسمی و مدنی به جمع آوری کمک نقدی اقدام می کنند نیز می‌گوید: دادن کمک نقدی به افرادی که جدا از سازمان های رسمی و یا مدنی اقدام به جمع آوری کمک می کنند بخشی از پروسه و روند یادگیری جامعه مدنی است. ممکن است در بین 100 نفر چند نفری هم در هزینه ها دخل و تصرف کنند. اما من این را هزینه‌ای برای غیرحکومتی کردن فعالیت های عام المنفعه می‌دانم. ضمن اینکه تجربه مردم هم رفته رفته بالا می‌رود و به جای اعتماد به کسانی که نمی‌شناسند، سراغ کسانی می روند که شناخته شده اند.

زیباکلام با بیان اینکه باید اساسا نگاه‌مان که برای هر امری سراغ حکومت برویم را عوض کنیم ادامه می دهد: مثلا در زلزله کرمانشاه، بهتر این بود که صنف پوشاک کرمانشاه با ارتباط خود با صنف پوشاک تهران یا شهرهای دیگر عددی مثل 100 هزار کاپشن جمع آوری می‌کرد و به مردم هم برای کمک شماره حساب می داد. اما مشکل اساسی در ایران این است که همه نگاه‌ها به سوی ارگان‌های حکومتی مثل ارتش، سپاه، بسیج، فرمانداری و ... بوده و این فرصت برای مردم پیدا نشده که خود را موظف بدانند که به کمک هم‌میهنانشان بشتابند.