چرا پرخوری می‌کنیم؛ چند راهکار برای کنترل اشتهای کاذب
بی‌ترید بسیاری از ما پرخوری می‌کنیم. جهان در معرض تبلیغات مواد غذایی جدید و وسوسه‌انگیز است؛ غذا‌های اشتهاآور و هیجان‌انگیز که برای رفع گرسنگی صرف نمی‌شوند، بلکه تنها حس کنجکاوی را می‌خوابانند.
فرارو_ ما بیش از حد نیاز غذا می‌خوریم چون آنچه در جستجوی آنیم، در دسترس نیست. گاهی با دیدن عکس یک شکلات کاراملی وسوسه خوردن شکلات در دلمان ایجاد می‌شود، ولی چون شکلات در دسترسمان نیست، اسنک می‌خوریم یا با دیدن تبلیغات نوشابه‌های گازدار به سوپرمارکت می‌رویم و علاوه بر نوشابه چیپس و بیسکوییت هم می‌خریم.
در مقابل تلویزیون، بی‌حرکت می‌نشینیم و فوتبال تماشا می‌کنیم، برای کم کردن هیجان و استرس بازی رو به خوردن می‌آوریم و بدون داشتن حس گرسنگی مواد غذایی‌ای را می‌خوریم که نه نیاز بدنمان است و نه بدنمان قادر به هضم آنهاست. این گونه غذا خوردن که از روی نیاز بدن نیست، کالری بیشتر از نیاز را تامین می‌کند و بر اثر مرور زمان منجر به چاقی می‌شود.
عوامل زیاد خوردن
زیاد خوردن برای عده‌ای یک عکس‌العمل دفاعی و در بعضی مواقع بحرانی و ناراحت‌کننده است. این فرم از خوردن، بی‌اراده و ناآگاهانه صورت می‌گیرد. این افراد، معمولا به غذا خوردن فکر می‌کنند و بعد از خوردن نیز احساس گناه، پشیمانی و عذاب وجدان دارند.
یکی دیگر از عواملی که باعث پرخوری می‌شود، کیفیت بد خواب یا کم‌خوابی است. شخص احساس کمبود انرژی می‌کند و برای رفع این حس بیشتر می‌خورد. انرژی همیشه حاصل مواد غذایی نیست و به تعادل وضعیت روحیه و خواب نیز بستگی دارد. برای رفع زیاده‌روی‌های غذایی بهتر است از مواد غذایی سالم و کم‌کالری مصرف کرد و راهی برای بهتر شدن کیفیت خواب یافت.
از کودکی غذا پایه‌ای مهم در زندگی ما بوده است. با غذا تشویق و تنبیه می‌شدیم. برای سلامت و بهبود بیماری‌هایمان رژیم‌های غذایی خاصی در نظر گرفته می‌شد و پیوسته اطرافیان بر خوردن ما نظارت داشتند؛ بنابراین خوردن به یک مقوله عاطفی در زندگیمان تبدیل شد. گروهی بر این باورند که عشق چیزی است که می‌خوریم و خوردن چیزی که دوست داریم.
اشتهاآور‌ها هم عواملی هستند که باعث افزایش هوس خوردن می‌شوند. دارو‌هایی که یکی از عوارض جانبی آن‌ها افزایش حس گرسنگی است. البته این عارضه در همه افراد اتفاق نمی‌افتد و شخص مصرف‌کننده با بروز این مشکل می‌تواند با پزشک مشورت کند که یا داروی دیگری را جایگزین کند یا برای کاهش این حس راهکار جایگزین پیشنهاد دهد.
گاهی بر اساس قاعده و نظمی که همیشه داشته‌اید، زمان صرف غدا نزدیک می‌شود و شما بر اساس عادت غذا می‌خورید؛ در حالی که بدن شما نیازی به کالری ندارد؛ پس ساعت بیولوژیک را جدی نگیرید. در این زمان، خود را با مایعات مشغول کنید و وسوسه‌های غذا خوردن را پاسخ ندهید.
تند خوردن هم عاملی است که باعث پرخوری می‌شود. نظم و قاعده دریافت غذا در بدن را هورمون‌ها تنظیم می‌کنند. هورمون‌هایی که سیری را به مغز مخابره می‌کنند، نیاز به صرف زمان دارند. فرمان سیری تحت تاثیر این هورمون‌ها از مغز صادر می‌شود. باید به این سیستم فرصت داد و برای دست کشیدن از غذا منتظر سیری کامل نبود.
اعتیاد خوردن
در سال‌های اخیر یکی از اعتیاد‌های رایج در دنیای امروز پرخوری است. در این اعتیاد، مواد غذایی خاصی در صدر فهرست خوراکی‌های پرمصرف قرار دارند. مواردی مانند غذا‌های چرب و خوراکی‌های شور و شیرین. افراط در مصرف این مواد غذایی، تاثیری را روی مغز دارد که شبیه مواد مخدر است. بر اساس آزمایش‌های اخیر، محققان دریافته‌اند قرار گرفتن در معرض زیاد شکر وابستگی‌ای را ایجاد می‌کند که شبیه وابستگی به الکل و مواد مخدر است.
در این نوع از اعتیاد، شخص معتاد هم به «خوردن» معتاد می‌شود و هم به مواد غذایی خاص مثل شیرینی‌ها. به این معنی که او گاهی نیاز شدید به خوردن دارد و گاهی نیاز شدید به مواد شیرین.
چطور اشتهای کاذب را کنترل کنیم؟
محدود کردن عادات و ترک آن‌ها کار ساده‌ای نیست. برای هر تغییری نیاز به تلاش و مراقبه است. گاهی بسیاری از عادات به دلیل خلا‌های عاطفی ایجاد می‌شوند و برای ترک آن رفتار دفاعی؛ مثلا خوردن باید آن مشکل و خلا عاطفی را حل کرد.
خوراکی‌ها را از اطرافتان جمع کنید. اگر خوراکی‌ها را نبینید، به مرور زمان فراموش خواهید کرد که هوس خوردن آن‌ها را داشته‌اید.
به جای خوردن شیرین‌های مصنوعی، میوه و خشکبار طبیعی مصرف کنید. البته در مصرف این مواد غذایی هم تعادل را در نظر بگیرید.
محدود کردن عادات و ترک آن‌ها کار ساده‌ای نیست. برای هر تغییری نیاز به تلاش و مراقبه است. گاهی بسیاری از عادات به دلیل خلا‌های عاطفی ایجاد می‌شوند و برای ترک آن رفتار دفاعی؛ مثلا خوردن باید آن مشکل و خلا عاطفی را حل کرد.
خوراکی‌ها را از اطرافتان جمع کنید. اگر خوراکی‌ها را نبینید، به مرور زمان فراموش خواهید کرد که هوس خوردن آن‌ها را داشته‌اید.
به جای خوردن شیرین‌های مصنوعی، میوه و خشکبار طبیعی مصرف کنید. البته در مصرف این مواد غذایی هم تعادل را در نظر بگیرید.
آب بنوشید و هوس کاذب خوردن را با آب کم کنید. برچسب‌های انرژی مواد غذایی را بررسی کنید و با محاسبه کالری غذا‌ها، کالری واردشده به بدنتان را تنظیم کنید و با مصرف بیشتر کالری به خود حس عذاب وجدان بدهید.
وقتی حس گرسنگی می‌کنید، سریع به سراغ خوراکی‌ها نروید. مکث کنید و به مضر بودن و زیاده‌روی خود فکر کنید. با فکر کردن حس آگاهی را در خود بیدار کنید و از احساس گناه بعد از خوردن بکاهید.
منبع: webmd , theschooloflife
