دلایل سوزش سر دل چیست و چگونه درمان می‌شود؟
سوزش سر دل همان حس ناراحت کننده ای است که معمولا شب‌ها بعد از خوردن غذای سنگین به سراغ‌تان می‌آید و این حس ناخوشایند از قسمت تحتانی قفسه سینه شروع می شود و ممکن است تا گلو نیز گسترش یابد. این ناراحتی اغلب با ترش کردن همراه است.
فرارو- احساس سوزش در قسمت تحتانی قفسه سینه همراه با ترش كردن را "سوزش سر دل" می‌گویند، به این بیماری، "بازگشت اسید معده به مری" یا " رفلاکس معده " نیز گفته می‌شود.
اگر شما هم به این عارضه مبتلا می‌شوید، بدانید که تنها نیستید بیش از ۷۰ درصد از افراد مبتلا به ریفلاکس معده به مری هستند و ممکن است از درجاتی از سوزش سر دل هنگام شب رنج ببرند.
اگر شما هم به این عارضه مبتلا می‌شوید، بدانید که تنها نیستید بیش از ۷۰ درصد از افراد مبتلا به ریفلاکس معده به مری هستند و ممکن است از درجاتی از سوزش سر دل هنگام شب رنج ببرند.
سوزش سر دل می‌تواند بعد از خوردن یك غذای سنگین یا در هنگام خواب برای مدت چند دقیقه یا چند ساعت احساس شود. علت این بیماری بسته نشدن دریچه ی بین مری و معده است؛ در نتیجه اسید معده به سمت مری برمی گردد، یعنی همان ترش کردن غذا و این اسید، مری را تحریك می کند و سبب درد و سوزش سر دل می‌شود.
دکتر شهرام آگاه فوق تخصص گوارش و کبد و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: فردی که با سوزش سرمعده مراجعه می‌کند اگر سابقه‌ی بیماری معده و سوزش نداشته باشد و جوان باشد و نیز سابقه کاهش وزن هم نداشته باشد، نیازی به آندوسکوپی ندارد و درمان آن دارو‌های کاهنده اسید مانند شربت معده و رانیتیدین است، به علاوه موثرترین دارو‌های کاهش اسید معده امپرازول و خانواده این دارو می‌باشد، اما برای افرادی که بیماری آن‌ها با دارو کنترل نمی‌شود، آندوسکوپی انجام می‌شود.
سوزش سر دل هیچ ربطی به قلب ندارد. همان‌طور که گفته شد این حالت به دلیل برگشت اسید از معده به مری رخ می‌دهد. عضلاتی که قسمت بالایی معده را می‌بندند شل می‌شوند و به این ترتیب، مقداری از محتویات معده وارد مری شده و پوشش مخاطی آن را آزرده می‌سازد.
سوزش سر دل در صورت عدم درمان می‌تواند منجر به بروز اختلالات خواب و بروز خستگی در روز شود. با این حال پیشنهاد‌هایی برای کاهش علائم این عارضه وجود دارد.
۱- مصرف زودهنگام وعده شام: برای جلوگیری از سوزش سر دل، حداقل سه ساعت قبل از خواب وعده شام را میل کنید تا بدن تان زمان زیادی را برای هضم غذا داشته باشد. البته پیشنهاد دیگر این است که بالافاصله بعد از صرف شام، نخوابید و چندین قدم پیاده روی کنید.
۲- مصرف مواد غذایی کم چرب: چربی زیاد، آهسته‌تر از پروتئین یا کربوهیدرات از معده خارج می‌شود. یک شام معمولی باید حدود ۶۰۰ کالری به بدن شما برساند و میزان چربی آن تنها ۱۳ تا ۱۶ گرم باشد. علاوه بر این محدود کردن مصرف چربی خود راهی برای کنترل وزن است. چون افزایش وزن در ابتلا به سوزش سر دل نقش زیادی دارد.
۳- دوری از استرس: داشتن استرس باعث سوزش معده و فهمیدن آن می‌شود. ممکن است دچار برگشت اسید معده به طور خفیف باشید و اصلا متوجه این برگشت اسید نباشید، ولی استرس آن را برای شما واضح می‌کند. می‌توانید با کم کردن استرس و تغییر شیوه زندگی، از برگشت اسید معده جلوگیری کنید.
۴- خوابیدن به سمت چپ: برای جلوگیری از سوزش سر دل در شب هنگام، به سمت چپ بخوابید، چون خوابیدن به سمت راست علائم شما را بدتر می‌کند. از چند بالش یا کوسن برای نگه داشتن خود در این حالت در طول شب استفاده کنید.
۵- سر خود را بالا نگه دارید: موقع خواب، ۱۰ تا ۱۲ سانتیمتر سر خود را بالا ببرید تا فشار کمتری بر معده وارد شود و از برگشت اسید معده به مری جلوگیری گردد.
۶- صرف نظر کردن از قهوه: نوشیدنی‌های گازدار که عامل ایجاد نفخ هستند، الکل که باعث آزاد شدن اسفنکتر می‌گردد، تمام نوشیدنی‌های حاوی کافئین ( قهوه ، چای، کوکاکولا)، نعناع، مرکبات و ... باید برای جلوگیری از سوزش سر دل در هنگام شب، کنار گذاشته شوند.
در عوض برای به تعویق انداختن بازگشت اسید معده، یک لیوان بزرگ آب بنوشید. پرهیز از سیگار نیز مهم است، چون ممکن است سیگار کشیدن باعث ترشح بیشتر اسید معده و شل شدن و باز ماندن اسفنگتر تحتانی مری می‌شود.
ملون‌ها نیز از میوه‌هایی هستند که اسید بسیار کمی دارند و برای آن‌هایی که دچار سوزش سر دل هستند مناسبند. انواع ملون‌ها از هندوانه گرفته تا طالبی و عسلک همگی مناسب اضافه شدن به برنامه غذایی هستند.
رازیانه از سبزیجات خوش طعم است که به کاهش سوزش سر دل کمک می‌کند. دیگر سبزیجات مانند بروکلی، مارچوبه و لوبیا سبز از موارد کم اسید به حساب می‌آیند.
اگر پیوسته دچار سوزش سر دل می‌شوید از خوردن غذا‌ها و نوشیدنی‌هایی که کافئین دارند، نعنا، غذا‌های چرب وتند و محصولات حاوی گوجه فرنگی پرهیز کنید.
با وجود اینکه برخی دارو‌های ضد سوزش سر دل با طعم نعنا تولید می‌شوند. اما محققان توصیه می‌کنند اگر دچار سوزش سر دل هستید از طعم نعنا پرهیز کنید. به جای نوشیدن چای نعنا از چای زنجبیل استفاده کنید. جعفری گیاهی مناسب برای سوزش سردل است.
۲- مصرف مواد غذایی کم چرب: چربی زیاد، آهسته‌تر از پروتئین یا کربوهیدرات از معده خارج می‌شود. یک شام معمولی باید حدود ۶۰۰ کالری به بدن شما برساند و میزان چربی آن تنها ۱۳ تا ۱۶ گرم باشد. علاوه بر این محدود کردن مصرف چربی خود راهی برای کنترل وزن است. چون افزایش وزن در ابتلا به سوزش سر دل نقش زیادی دارد.
۳- دوری از استرس: داشتن استرس باعث سوزش معده و فهمیدن آن می‌شود. ممکن است دچار برگشت اسید معده به طور خفیف باشید و اصلا متوجه این برگشت اسید نباشید، ولی استرس آن را برای شما واضح می‌کند. می‌توانید با کم کردن استرس و تغییر شیوه زندگی، از برگشت اسید معده جلوگیری کنید.
۴- خوابیدن به سمت چپ: برای جلوگیری از سوزش سر دل در شب هنگام، به سمت چپ بخوابید، چون خوابیدن به سمت راست علائم شما را بدتر می‌کند. از چند بالش یا کوسن برای نگه داشتن خود در این حالت در طول شب استفاده کنید.
۵- سر خود را بالا نگه دارید: موقع خواب، ۱۰ تا ۱۲ سانتیمتر سر خود را بالا ببرید تا فشار کمتری بر معده وارد شود و از برگشت اسید معده به مری جلوگیری گردد.
۶- صرف نظر کردن از قهوه: نوشیدنی‌های گازدار که عامل ایجاد نفخ هستند، الکل که باعث آزاد شدن اسفنکتر می‌گردد، تمام نوشیدنی‌های حاوی کافئین ( قهوه ، چای، کوکاکولا)، نعناع، مرکبات و ... باید برای جلوگیری از سوزش سر دل در هنگام شب، کنار گذاشته شوند.
در عوض برای به تعویق انداختن بازگشت اسید معده، یک لیوان بزرگ آب بنوشید. پرهیز از سیگار نیز مهم است، چون ممکن است سیگار کشیدن باعث ترشح بیشتر اسید معده و شل شدن و باز ماندن اسفنگتر تحتانی مری می‌شود.
۷- دقت در انتخاب زمان ورزش: ورزش برای سلامت عمومی بدن خوب است، اما اگر بعد از غذا خوردن، ورزش کنید، علائم سوزش معده شروع شده و باعث برگشت اسید معده به مری می‌شود. اگر شما مستعد سوزش معده هستید، ورزش‌هایی مانند دراز و نشست را زیاد انجام ندهید، زیرا این ورزش‌ها مثل لباس تنگ، باعث افزایش فشار بر شکم می‌شوند.
غذا‌ها و نوشیدنی‌های مناسب برای سوزش سردل
مصرف محصولات حاوی زنجبیل علاوه بر تسکین سوزش سر دل التهاب معده، حالت تهوع ، سوء هاضمه و زخم معده را نیز بهبود می‌بخشد.
موز نیز مزایای مختلفی برای گوارش دارد. موز به سادگی هضم می‌شود و خطر سوزش سر دل را نیز افزایش نمی‌دهد. گاهی میوه‌ها باعث تحریک سوزش سر دل می‌شوند، اما مصرف میوه‌هایی مانند موز که اسید بسیار کمی دارند به کاهش مشکل سوزش سر دل کمک می‌کند.
ملون‌ها نیز از میوه‌هایی هستند که اسید بسیار کمی دارند و برای آن‌هایی که دچار سوزش سر دل هستند مناسبند. انواع ملون‌ها از هندوانه گرفته تا طالبی و عسلک همگی مناسب اضافه شدن به برنامه غذایی هستند.
رازیانه از سبزیجات خوش طعم است که به کاهش سوزش سر دل کمک می‌کند. دیگر سبزیجات مانند بروکلی، مارچوبه و لوبیا سبز از موارد کم اسید به حساب می‌آیند.
اگر پیوسته دچار سوزش سر دل می‌شوید از خوردن غذا‌ها و نوشیدنی‌هایی که کافئین دارند، نعنا، غذا‌های چرب وتند و محصولات حاوی گوجه فرنگی پرهیز کنید.
با وجود اینکه برخی دارو‌های ضد سوزش سر دل با طعم نعنا تولید می‌شوند. اما محققان توصیه می‌کنند اگر دچار سوزش سر دل هستید از طعم نعنا پرهیز کنید. به جای نوشیدن چای نعنا از چای زنجبیل استفاده کنید. جعفری گیاهی مناسب برای سوزش سردل است.
