تصمیم جنجالی شورای شهر تهران درباره "برج باغ‌ها"

فرارو- یک تصمیم از سوی شورای شهر تهران در روز ۱۵ اسفند ماه روز درختکاری است، بحث برانگیز شده است. براین اساس اعضای شورای شهر تهران تصمیم خود در خصوص پرونده باغاتی که پس از لغو مصوبه «برج باغ‌ها» بلاتکلیف مانده بودند را اعلام کرده و به ساخت و ساز در ۶۲ باغ رای مثبت دادند.

به گزارش فرارو، مرداد ماه امسال محمدعلی افشانی از شورای شهر درخواست کرده بود تکلیف ۴۰۰ پرونده باغاتی که در جریان لغو مصوبه معروف به «برج‌باغ‌ها» تشکیل شده‌اند را مشخص کند. پس از این استفساریه، شورای شهر در کمیسیون‌های تخصصی به این نتیجه رسید که با مجوز ۶۲ باغ که پرونده خود را به‌طور کامل گرفته‌اند، موافقت کند.

مصوبه «برج باغ» ۲۲ اسفند سال گذشته در شورای شهر تهران لغو شده بود و به گفته افشین حبیب‌زاده در فاصله لغو مصوبه تا ابلاغ مصوبه جدید در ۹ اردیبهشت ۱۳۹۷، پرونده‌های برج‌سازی در شهرداری تهران در جریان بوده و افرادی موفق به تکمیل پرونده و دریافت مجوز ساخت و ساز در باغات شده‌اند. حبیب‌زاده که خود به تخریب این ۶۲ باغ رای مثبت داده، می‌گوید حتی پس از ابلاغ مصوبه جدید نیز شهرداری تهران اقدام به صدور پروانه‌های ساخت و ساز در باغات تهران کرده است.

موافقان و مخالفان چه کسانی بودند؟
۱۵ عضو شورای شهر با تصمیم شورای شهر موافقت کردند و فقط چهار نماینده به آن رای مخالف دادند. محسن هاشمی رفسنجانی، زهرا نژاد بهرام، افشین حبیب‌زاده، محمد علیخانی، حسن رسولی، مرتضی الویری، محمد سالاری، شهربانو امانی، علی اعطا، ابراهیم امینی، مجید فراهانی، صدر اعظم نوری، حسن خلیل آبادی و محمدجواد حق شناس به تخریب این ۶۲ باغ و تبدیل آن‌ها به برج رای مثبت داده‌اند.

محمود میرلوحی، ناهید خداکرمی، آرش میلانی و الهام فخاری چهار عضو شورای شهر بوده‌اند که با این امر مخالفت کرده‌اند و حجت نظری و بهاره آروین به‌رغم حضور در جلسه شورا در رای‌گیری شرکت نکرده‌اند. احمد مسجد جامعی که در دوره پیشین شورای شهر تهران گفته بود «برج‌های منطقه یک بدتر از موشک‌های صدام است» در جلسه شورا غایب بوده است.

منتقدان چه می‌گویند؟
مصوبه شورای شهر تهران آن هم در روز درختکاری به عنوان از سوی فعالان مدنی و محیط زیست به عنوان یک تصمیم "فاجعه آمیز" ارزیابی شد.

امید نوری عضو هیات علمی پژوهشکده علوم محیطی دانشگاه شهید بهشتی در این باره معتقد است: «هنگامی‌که مجوز ساخت و ساز در باغی را بدهند باید فاتحه آن باغ را خواند.»

او افزود: «مسئولان شهری ممکن است با این استدلال که فقط مجوز ساخت و ساز در ۳۰ درصد از مساحت باغ داده شده است، کار خود را توجیه کنند، ولی باید این نکته را در نظر داشته باشند که حتی صدور مجوز ساخت و ساز در ۳۰ درصد از مساحت مجموعه، خود سنگ بنای تخریب کامل باغ است.»

در واکنش به این تصمیم محمد باقر زاده خبرنگار اجتماعی در توئیتر نوشت: «فاجعه تصمیم شورای امید به روایت آمار: "از ۸۷تا۹۶، مجوز برج_باغ برای بیش از ۴۰۰باغ تهران صادر شد (۴۹۳باغ، ۱۲۸هکتار در بیشترین حالت)؛ سالانه ۴۹باغ به مساحت ۱۲.۸هکتار. شورای پنجم در یک روز، مجوز «نابودی» ۶۲باغ به مساحت ۱۶هکتار را صادر کرد. این بدترین عملکرد یک‌ساله تاریخ شوراست."

برخی کاربران نیز این مصوبه را نتیجه لابیگری برج سازان دانستند و آن را در راستای "تخریب فضای سبز" پایتخت ارزیابی کردند.

تصمیم شورای شهر با انتقاد محمد علی وکیلی نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی هم روبه رو شد. او گفت: «قابل توجه دوستان شورای شهر تهران صدور مجوزاحداث ٦٢ برج باغ با سیاست بهبود زیست انسانی شهر که جزو اهداف تبلیغاتی همه ما اصلاح طلبان بود ناسازگار و در ادامه سیاست بتنی کردن شهر است.»

در درون شورا نیز این تصمیم منتقدان جدی داشت. ناهید خداکرمی از جمله این نمایندگان بود. او در جلسه علنی روز چهارشنبه شورای اسلامی شهر تهران در جریان بررسی استفساریه برای صدور مجوز ساخت و ساز در ۶۲ باغ گفت: «شاهد تلاش‌های اعضای شورا برای دادن بهترین پاسخ به مطالبات شهروندان هستم، اما ما باید در برابر تصمیمات مان پاسخگو باشیم و نباید شریک خیانت در شهر تهران که فاجعه محیط زیستی به بار می‌آورد و ۱۶ هکتار از باغات پایتخت از بین می‌رود، بشویم.»

او افزود: «در این تصمیم گیری منافع عامه بر خواص ترجیح داده شد و به خاطر حقوق مکتسبه‌ای که قضات به صاحبان باغ داده بودند این فاجعه محیط زیستی که باعث از بین رفتن ۱۶ هکتار باغ می‌شود را نباید تایید کنیم، زیرا باید نسبت به این رای پاسخگو باشیم. این تصمیم گیری زیان‌های زیادی به آینده شهر خواهد زد؛ بنابراین از همکارانم در شورا می‌خواهم به این استفساریه رای منفی دهند تا این باغات نیز مشمول قانون جدید خانه باغ شوند.»

حجت نظری هم که در رای گیری شرکت نکرده بود اعلام کرد که مخالف این مصوبه بوده است. او در توئیتر نوشت: «معتقدم قتلگاه باغ‌ها، نام مناسبت‌تری برای برج‌باغ است و به همین دلیل، حتی با ساخت یک برج نیز در باغ‌های تهران مخالفم و به استفساریه امروز شهردارتهران در مورد صدور پروانه ساخت در ۶۲ باغ رای مثبت ندادم. نباید محیط زیست شهر، قربانی بیش‌خواهی عده‌ای معدود و یک سبک زندگی خاص شود.»

مدافعان طرح چه می‌گویند؟
اما در کنار این انتقادات تند و تیز اعضای شورای شهر که به طرح رای مثبت داده اند نیز منطق و استدلال قابل توجهی در این باره ارائه می‌کنند. استدلال آن‌ها این است که ۶۲ مجوز برای باغ‌هایی بوده که پیشتر تمام مراحل صدور پروانه ساخت را طی کرده بودند و اگر مجوز برای آن‌ها صادر نمی‌شد می‌توانستند از طریق دستگاه قضایی کل مصوبه ممنوعیت ساخت برج باغ را با خطر مواجه سازند.

مرتضی الویری در حاشیه پانزدهمین اجلاس عمومی شورای عالی استان‌ها در خصوص مصوبه برج باغ‌ها گفت: "این مصوبه در زمان آقای احمدی نژاد در قالب لایحه تنظیم شد. بر مبنای آن۷۰ درصد زمین باغات باید به‌صورت باغ باقی می‌ماند و ۳۰ درصد مابقی امکان ساخت و ساز به صورت عمودی در آن‌ها وجود دارد. این مصوبه باعث از بین رفتن باغات بسیاری در تهران شد؛ لذا نهایتاً در اسفند سال گذشته این مصوبه ملغی شد."

او ادامه داد: «قبل از لغو این مصوبه تعدادی از افراد اقدام به پرداخت عوارض و طی کردن فرآیند صدور پروانه کرده بودند که این موضوع برای آن‌ها حقوق مکتسبه ایجاد کرده بود به شکلی که از میان ۵۰۰ الی ۶۰۰ باغ ۶۰ باغ عوارض خود را پرداخت کرده بودند که اگر در این مسئله به آن‌ها اجازه ساخت نمی‌دادیم این افراد به دیوان عدالت اداری شکایت می‌کردند و ممکن بود با این کار کل مصوبه از بین می‌رفت؛ لذا رأی به ساخت این ۶۲ باغ با همان شرایط مصوبه اولیه داده شد.»

علی اعطا سخنگوی شورای شهر که از موافقان این مصوبه بود نیز استدلالی مشابه را مطرح کرد و گفت: "۶۲ پرونده‌ای که روز گذشته در شورا با پروانه ساخت آن موافقت شد مواردی است که پیش از لغو مصوبه برج باغ در اسفند ۹۶، تمام فرایند را طی کرده بودند و تمام عوارض را پرداخت کرده بودند و چه بخواهیم چه نخواهیم، حقی برای آن‌ها ایجاد شده بود."

او تاکید کرد: «دوستانی که شورای شهر را به باغ کشی و درخت کشی و امثال آن متهم می‌کنند، چرا توجه ندارند از زمان شورای دوم که برج باغ در شورا مصوب شد، این شورای پنجم بود که اراده کرد و مصوبه برج باغ را لغو کرد تا از باغ‌های پایتخت صیانت شود.»

به گفته اعطا "از زمان لغو مصوبه برج باغ در اسفند ۹۶ تاکنون، برای ساخت کدام برج باغ پرونده شهرسازی در شهرداری تشکیل شده است؟ قطعا موردی پیدا نمی‌کنید، مگر اینکه در یک گوشه‌ای کسی تخلفی کرده باشد. ما این رویه و این ضابطه را منتفی کردیم. اما اگر واقع بین نگاه کنیم خواهیم گفت: اگر همچنان این شصت و دو پرونده معلق می‌ماند، چه بسا اصل مصوبه لغو برج باغ به مشکل برمی خورد و همه رشته‌ها پنبه می‌شد."

البته الهام فخاری از اعضای شورای شهر که مخالف این مصوبه بود معتقد است که راه‌های دیگری برای حل این موضوع وجود داشت. راه‌هایی که دیگر نیاز به اعظای مجوز به ۶۲ برج باغ جدید نبود.

او در این باره به روزنامه شهروند گفته است: «از منظر حقوقی و پیگیری کار‌ها بسیار زمانبر و دشوار بود و شاید یکی از دلایل برای بیان نکردن آن‌ها همین باشد که راه‌حل‌های دیگر سخت و مبتنی بر مذاکره بود و از نظر حقوقی پیچیدگی داشت و برای همین هم در آن روز مورد بررسی قرار نگرفت.»

با این حال برخی از مخالفان جدی برج باغ ها همچون پیروز حناچی شهردار کنونی تهران نیز از مصوبه شورای راضی است، او در این باره گفته است: «چیزی که تحت عنوان مجوز ساخت ۶٢مورد برج‌باغ‌ شاهد بودیم، دقیقا همان اینرسی است که پس از ترمز محکم قطار برج‌باغ‌ها حادثه شده است. مورد اخیر کم‌ترین تبعاتی است که می‌توانستیم انتظارش را داشته باشیم.»