«شیر» در وضعیت شیر تو شیر!


قصه گرانی لبنیات از کجا آغاز شد؟
لبنیات بهعنوان یکی از مهمترین کالاهای اساسی در سبد خانوار سال ٩٧ را با گرانیهای متعددی پشت سر گذاشت. نخستین باری که محصولات لبنی در سال ٩٧ گرانی را تجربه کردند، اوایل اردیبهشتماه بود. نرخ هر لیتر شیر خام در بهار نسبت به زمستان سال قبلش ٧٥٠ تومان رشد کرد. در تابستان هم این روند ادامه داشت، بهطوریکه در دومین ماه این فصل گرم حتی بدون مجوز وزارت کشاورزی این محصولات با رشد ٩درصدی به دست مصرفکننده رسید. در مرداد ماه بود که برخی از گزارشها حکایت از این داشت که قیمت محصولات لبنی نسبت به ماههای گذشته ٣٢درصد رشد کرده و حتی در پاییز هم ترمز این گرانیها کشیده نشد، بهطوریکه براساس گزارشها، قیمت این محصولات در بازار رو به بالا رفت و در آبانماه سال ٩٧ صنایع لبنی قیمت محصولات خود را برای سومین بار افزایش دادند. هر بطری شیر در اردیبهشت سال گذشته از ٢٧٥٠ تومان به ٣هزار تومان و در برخی برندها به ٣٢٠٠ تومان افزایش پیدا کرد.
ماست و پنیر رکوردداران گرانی بعد از شیر
دومین کالایی که در بین خوراکیهای لبنی قیمت پایان سال آن در مقایسه با نخستین ماه سال رشد محسوسی داشته، ماست با تورم٥٢,٩ درصدی است. در حالی که قیمت یک کیلوگرم ماست پاستوریزه در پایان فروردین ماه سال گذشته، ٣هزار و ۹۲۳ تومان بوده، قیمت تمامشده آن در پایان سال به رقم حدود ٦هزار تومان رسید. در حالی متوسط قیمت یک کیلوگرم ماست در سال ٩٧ به حدود نرخ ٦هزار تومان رسیده که قیمت آن در سال٩٦، ٣هزار و ٧٥٥ تومان بوده است. پنیر هم یکی دیگر از کالاهای لبنی بوده که در پایان سال ٩٧ نسبت به ابتدای سال رشد ٤٩درصدی را تجربه کرد، به طوری که در پایان فروردین ماه سال ٩٧ قیمت ٥٠٠ گرم پنیر ایرانی پاستوریزه، ٥هزار و ٩٦٣ تومان بوده که با رشد ٤٩درصدی تا پایان سال به رقم ٨هزار و ٩٣٩ تومان رسید. کره پاستوریزه ١٠٠ گرمی که متوسط قیمت آن در سال ٩٦ معادل ٣هزار و ١٠٠ تومان بوده با ٣٤درصد رشد در سال ٩٧ به رقم ٤هزار و ٥٠٠ تومان رسید.
گرانیهای بدون مجوز
امسال هم در حالیکه هنوز مجوز رسمی به کارخانههای تولید لبنیات برای گرانکردن محصولاتشان داده نشده بود، اما دو کارخانه معروف نرخ برخی از تولیدات خود را افزایش دادند. یکی از این شرکتهای لبنی که پیش از این یک بطری شیر کمچرب را ٤٤٠٠ تومان عرضه میکرد، در اردیبهشت امسال قیمت ٥٢٠٠ تومان را روی بطریها درج کرده است. این شرکت لبنی شیر پرچرب را هم کیلویی ٥٥٠٠ تومان عرضه میکند. افزایش خودسرانه قیمت لبنیات از سوی شرکتهای لبنی همواره وجود داشته و آنها خود را هرگز در قید و بند قانون و مصوبات تنظیم بازار نمیدانند.
باز هم گرانی در راه است
موج جدید گرانی محصولات لبنی در راه است، البته اینبار با مجوز. رضا باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی درباره گرانشدن محصولات لبنی در سال ٩٨ به «شهروند» میگوید: «هر سال کارشناسان سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان با حسابرسیهای دقیق و بررسی هزینههای تولید، نرخهای جدید و اینکه تولیدکنندگان چقدر مجاز به افزایش قیمتها هستند را به آنها اعلام میکنند. این اتفاقی است که هر سال رخ میدهد و موضوع عجیبی نیست. قیمتهای جدید هم براساس بهای تمامشده برای تولید محصولات در نظر گرفته میشود و حسابرسهای سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان براساس اسناد و مدارک و بهطور کاملا قانونی نرخهای جدید را به تولیدکنندگان اعلام میکنند.» در این میان، تکلیف کارخانههایی که یکبار در سال ٩٨ محصولات خود را گران کردهاند، چه میشود؟ باکری در پاسخ به این سوال میگوید: «با کارخانههایی که بدون مجوز و غیرقانونی محصولات خود را در اردیبهشتماه امسال گران کردند، برخورد شد. آنها ملزم به رعایت قیمتهای جدید خواهند بود و نمیتوانند بالاتر از قیمتهای جدید محصولات خود را بفروشند.»
باکری درباره انتقادهایی که از گرانشدن محصولات لبنی میشود، ادامه داد: «بارها به مسئولان التماس کردیم که وضع صنایع لبنی را تعیین تکلیف کنند و آنها را از ورشکستگی نجات دهند، اما هیچ پاسخی نشنیدیم. صنایع لبنی حتی حاضر بودند در ازای افزایش هزینه ۲۷درصدی، رشد قیمت ۲ تا ۳درصدی داشته باشند، اما کسی توجهی نکرد. صنایع لبنی گرفتار هستند و با قیمت بالاتری محصول خود را تولید میکنند و حاشیه سود آنها بسیار کم است و بسیاری هم متضرر میشوند. کسانی که مدام در حال انتقاد از گرانشدن لبنیات هستند، به ورشکستشدن این کارخانهها فکر نمیکنند؟ هر کارخانهای که تعطیل شود، تعداد زیادی از کارگران آن بیکار میشوند و این موضوع به نفع هیچکس نیست.»