سید حسن حسینی استاد گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران در گفتگو با فرارو
ریشه‌یابی علل افزایش آمار نزاع ودرگیری
سید حسن حسینی استاد گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران وجود فاصله طبقاتی شدید را در جامعه یکی از زمینه‌های اصلی بروز درگیری دانست و گفت: «با توجه به مشکلات اقتصادی که طی دو سال اخیر در کشور به وجود آمده، شکاف طبقاتی روز به روز عمیق‌تر شده که این امر افزایش میزان نزاغ و درگیری را رقم زده است، این در حالیست که به طور کلی هرچه محرومیت‌های اجتماعی بیشتر شود و دسترسی یکسان و عادلانه افراد جامعه به امکانات زیرساخت‌های‌عمومی کمتر شود، به تبع آن نزاع و درگیری در سطح جامعه افزایش پیدا می‌کند.»
فرارو- بر اساس اعلام سازمان پزشکی قانونی، در نیمه نخست سال ۹۸ آمار مراجعین نزاع به پزشکی قانونی در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایشی ۲.۵ درصدی داشته است.
سید حسن حسینی جامعه شناسی می گوید دلایل زیادی از جمله افزایش فاصله طبقاتی در افزایش نزاع و درگیری در جامعه دخیل است
احساس ناکامی و محرومیت، احتمال نزاع را بالا می برد
سید حسن حسینی عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران در گفتگو با فرارو در مورد علل افزایش نزاع و درگیری در جامعه ایران اظهار داشت: «یکی از مهم‌ترین دلایل این امر بروز ناکامی‌ها و محرومیت‌هایی است که در زندگی افراد جامعه به وجود می‌آید، این مسئله باعث ایجاد جمع شدن خشونت در فرد می‌شود و احساس نارضایتی در افراد را هویدا می‌کند.»
وی افزود: «در چنین شرایطی بازتولید خشونت به سرعت انجام می‌شود و فرد با کوچکترین حرف یا رفتاری، از خودش پرخاش نشان می‌دهد، که این امر در نهایت به نزاع ودرگیری منجر خواهد شد، از سوی دیگر این محرومیت‌های اجتماعی به شرایط نابرابر در سطج جامعه دامن زده و طیف برخوردار را در مقابل طیف محروم قرار می‌دهد.»
این جامعه‌شناس اضافه کرد: «در چنین شرایطی، طبقه محروم گستره بیشتری از جامعه را در برمی‌گیرد و افراد این طبقه از اجتماع به دلیل شرایط محیطی که در آن قرار دارند، آماده درگیری هستند و با کوچکترین مسئله‌ای از کوره در رفته و ممکن است سر یک موضوع جزئی حتی یک نزاع دسته‌جمعی شکل گرفته که این امر می‌توان صدمات جبران ناپذیری را به دنبال خود داشته باشد.»
حسینی با اشاره به اینکه بروکراسی حاکم بر ادارات نیز خود به تولید خشونت اقدام می‌کند، بیان داشت: «با توجه به اینکه در این سیستم رشوه، فساد، باندبازی، پارتی بازی و... وجود دارد، کار‌های افراد جامعه در چنین محیط‌هایی به کندی پیش می‌رود و به همین دلیل اکثریت شهروندان از این سیستم بروکراسی که ناکارآمد هم است تا حدودی، رضایت ندارند و این احساس به آن‌ها دست می‌دهد که کارشان انجام نشده است.»
این استاد دانشگاه ادامه داد: «در ادامه یک نارضایتی ناشی از این موضوع در فرد ایجاد می‌شود که ممکن است، این شخص عصبانیت خود را از راه نیفتادن کار خود در محیط خانواده یا در سطح جامعه خالی کند و باعث نزاع و درگیری شود، این درحالیست که اگر قانون خوب اجرا شود، تا حدود زیادی می‌توان از به وجود آمدن این نزاع‌های خیابانی جلوگیری کرد.»
به گفته جامعه شناسان وجود مشکلات اقتصادی تاب آوری افراد جامعه را پایین آورده و این مسئله نزاع و درگیری را افزایش داده است
کمبود امکانات در به وجود آمدن نزاع و درگیری موثر است
حسینی کمبود امکانات را یکی از زمینه‌های جدی افزایش نزاع و درگیری در سطح جامعه قلمداد کرد و گفت: «این امر تنها مختص به شهر‌های کوچک و روستا‌ها نیست، بلکه امروز‌ها کمبود امکانات در کلان‌شهر‌ها نیز مشکلات بسیاری را به وجود آورد، در این زمینه کمبود وسائل حمل و نقل همگانی وعدم دسترسی همه به حمل و نقل ارزان و سریع، باعث شده افراد در کلان‌شهر‌ها به‌خصوص تهران روزانه ساعت‌های زیادی را در ترافیک گیر کنند، بدون اینکه کار مفیدی انجام دهند، این امر فشار عصبی محیطی را به وجود می‌آورد و در مقابل آن کنترل اجتماعی را تضعیف می‌کند.»
این جامعه‌شناس با تاکید بر اینکه سیستم‌های کنترل اجتماعی و همچنین نظام بیمه‌ای به خوبی به وظایف خود عمل نمی‌کنند، اظهار داشت: «در این زمینه به عنوان مثال دو طرفی که تصادف کرده‌اند، در شرایطی که از نظر روحی و روانی تحت فشار هستند و مستعد پرخاش و نزاع باید زمان زیادی را صبر کنند، تا پلیس اقدامات مربوط به خود را در مورد تصادف انجام دهد، در صورتیکه که می‌توان این موضوع را به سرعت بیشتری پیش برد.»
بیشتر بخوانید:
وی افزود: «در چنین شرایطی احتمال نزاع و درگیری بالاتر می‌رود، از طرف دیگر بیمه که برای پرداخت خسارت در مواقعی نظیر تصادفات ایجاد شده‌اند، اصولا کارکرد درستی ندارد و فرد باید زحمت فراوانی را به خود دهد، تا بتواند از خدمات بیمه‌ای به منظور جبران خسارات وارد در جریان تصادف استفاده کند، بنابراین اگر این دو ارگان نتوانند به درستی به وظایف خود عمل کنند، در یک تصادف خیلی ساده، این امکان وجود دارد که نزاع بسیار جدی و شدیدی بین طرفی به وجود آید.»
عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران تصریح کرد: «زمانیکه افراد حس کنند، عدالت در مورد آن‌ها اجرا می‌شود، احساس رضایت و امیدواری نیز در آن‌ها متجلی می‌شود، اما ما در جامعه خود در مسائل بسیار جزئی شاهد این موضوع نیستیم، به عنوان مثال نظام تولید و توزیع کالا و خدمات در کشورمان به درستی عمل نمی‌کند، در چنین شرایطی اگر شما یک کالای تقلبی را خریداری کنید و بعدا متوجه شوید، برای احقاق حق خود در اکثر موارد کاری نمی‌توانید انجام دهید و برای همین عطای پیگیری را به لقایش می‌بخشید، اما عصبیت این امر با شما حمل می‌شود و ممکن است سر مسئله‌ای کوچک این عصبیت بیرون زده و منجر به نزاع و درگیری شود.»
حسینی وجود فاصله طبقاتی شدید را در جامعه یکی از زمینه‌های اصلی بروز درگیری دانست و گفت: «با توجه به مشکلات اقتصادی که طی دو سال اخیر در کشور به وجود آمده، شکاف طبقاتی روز به روز عمیق‌تر شده که این امر افزایش میزان نزاع و درگیری را رقم زده است، این در حالی است که به طور کلی هرچه محرومیت‌های اجتماعی بیشتر شود و دسترسی یکسان و عادلانه افراد جامعه به امکانات زیرساخت‌های‌عمومی کمتر شود، به تبع آن نزاع و درگیری در سطح جامعه افزایش پیدا می‌کند.»
