فرارو- باتوجه به قرار گرفتن در فصل گرم سال، هواشناسی اعلام کرده است که در روزهای آینده مناطق جنوبی نظیر اهواز با گرمای طاقت فرسا روبرو هستند. از همین رو احتمال گرمازدگی برای افرادی که در فضای باز به فعالیت میپردازند وجود دارد. به همین کارشناسان توصیه میکنند برای پیشگیری از گرمازدگی و کمبود آب بدن، قبل از احساس تشنگی مقدار مورد نیاز آب بدن که چیزی حدود ۱/۵ تا ۲ لیتر آب در طول روز است، بنوشیم.
به گزارش فرارو، افرادی که این روزهای گرم بیشتردر معرض گرمازدگی قرار دارند، سالمندان، نوزادان و کودکان، مبتلایان به بیماریهای مزمن به خصوص بیماران قلبی و کلیوی و افرادی که در فضای باز کار میکنند مانند کشاورزان هستند.
پس در ادامه راه حلهای موثر درمان گرمازدگی را بیان میکنیم تا در این مواثع حساس دچار سردرگمی نشوید.
حسن پور کارشناس تغذیه در این باره توصیه هایی ارائه کرده است. او میگوید اگر دچار گرمازدگی شدید نواحی که عروق بزرگ و اصلی بدن رد میشوند مثل کنارههای گردن در زیر گوش، زیر بغل، پهلوها، شکم و کشاله ران را با کمپرس یخ خنک نگه دارید و در صورت امکان دوش سرد بگیرید، سپس دراز بکشید و نوشیدنیهای خنک و ایزوتونیک میل کنید.
به گفته این کارشناس علائم گرمازدگی بهطور معمول تپش قلب، تنفس شدید، سرگیجه، بی اشتهایی، تهوع و استفراغ، تب، خستگی و ناتوانی در حرکت و تمرکز نداشتن در انجام کارها است.
در همین رابطه مدیر روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی قم، گرمازدگی را به عنوان خطرناکترین آسیب در کودکان در فصل تابستان میداند. او از والدین خواست که در هوای گرم فرزندان خود را درون خودرو نگه ندارند.
اقدامات لازم برای درمان گرمازدگی
براساس گفتههای پژوهشگران، بسیاری از مواقع افراد تب و گرمازدگی را با یکدیگر اشتباه میگیرند. در این مواقع اگر فرد دچار تب شده باشد، مسکن هایی، چون استامینوفن درمانی مناسب برای پایین آوردن دمای بدن بیمار است. اما درخصوص فردی که دچاز گرمازدگی شده است این درمان بی اثر است.
مهمترین راهکار کم کردن لباسهای فرد گرمازده و قرار دادن او در محیطی خنک است تا دمای بدنش پایین بیاید. اما میزان شدت گرمازدگی در افراد متفاوت است. در برخی اوقات که میزان گرمازدگی شدت نیافته است توقف فعالیتها و نوشیدن مایعات خنک به تنهایی میتوانند باعث بهبود حال شخص گرمازده شوند.
اما در شرایط حادیتر باید اقدامات جدیتری برای کاهش دمای بدن فرد انجام داد. نکته قابل توجه در این مورد نوشین آب است که اگر بدون املاح باشد میتواند وضعیت گرمازدگی را تشدید کند.
در مواقع اضطراری که دچار گرمازدگی شده و به مراکز درمانی دسترسی ندارید، به مکانی خنک بروید و بدنتان را با حوله خیس یا با استفاده از پنکه خنک کنید تا دمای بدنتان کاهش یابد. هم چنین کارشناسان توصیه میکنند ک در این شرایط از کیسههای یخ استفاده کنید و آنها را در ناحیه کشالههای ران و زیر بازوها قرار دهید. این کار به کاهش هرچه زودتر دمای بدن شما کمک بسیاری خواهد کرد.
اما در شرایطی که دمای بدن شخص گرمازده به بالای ۴۰ درجه رسیده است، برای درمان او نیاز به اقدامات فوری و اورژانسی اطرافیان است. ممکن است در این شرایط خطر رفتن به کما و یا سکته افزایش یابد پس بهترین راه مراجعه به مراکز درمانی است.
براساس نظریههای برخی کارشناسان اگر فردی از نزدیکانتان به دلیل گرما هوشیاری خود را از دست داده است باید سریعاً به اورژانس خبر دهید تا هرچه زودتر به نزدیکترین مرز درمانی منتقل شود. همچنین تا قبل از رسیدن مأمورین اورژانس میتوانید فرد را در وان یخ قرار دهید.
راهکار پیشگیری از گرمازدگی
برای جلوگیری از گرمازدگی و سایر بیماریهای مرتبط با گرما میتوان اقدامات احتیاطی را انجام دهید که در ادامه به آن پرداخته شده است.
لباسهای سبک و گشاد بپوشید، مواظب آفتاب سوختگی باشید (در فضای باز از کلاه لبه دار، عینک آفتابی و کرم ضد آفتاب با SPF حداقل ۱۵ هر دو ساعت یک بار استفاده کنید.)، مصرف مایعات فراوان، احتیاط در مصرف داروهای خاص (اگر داروی مصرفی شما اختلالی در میزان آب بدن یا دفع گرما به وجود میآورد، مراقب مشکلات مربوط به گرما باشید.)
داخل اتومبیلی که پارک شده ننشینید (دمای خودرویی که زیر آفتاب پارک شده میتواند در عرض ۱۰ دقیقه، ۲۰ درجه فارنهایت (بیش از ۷/۶ درجه سانتیگراد) افزایش یابد.)، در ساعات گرم روز به خود استراحت دهید، به آب و هوای جدید خو بگیرید (زمان کار یا ورزش در گرما را تا زمانی که به آن خو میگیرید، محدود کنید. افرادی که به هوای گرم عادت ندارند، مستعد ابتلا به بیماریهای مربوط به گرما هستند. چند هفته طول میکشد تا بدن با هوای گرم سازگار شود.)
احتیاط در صورت داشتن ریسک فاکتورها (در صورت مصرف دارو یا وجود شرایطی که احتمال بروز مشکلات مربوط به گرما را افزایش میدهد، مانند سابقه بیماری گرمایی قبلی، از گرما بپرهیزید. اگر در یک رویداد ورزشی بزرگ در هوای گرم شرکت میکنید، اطمینان حاصل کنید که در موارد اضطراری خدمات پزشکی در دسترس است.)
فرزاد شیدفر، متخصص تغذیه در خصوص پیشگیری از بروز گرمازدگی استفاده از سبزیجات، سالاد و میوهجات فصل تابستان را توصیه کرده است. او میگوید مصرف آنها به مقدار قابل توجهی آب مورد نیاز بدن را تامین میکنند.
این پزشک متخصص معتقد است هر فرد به طور متوسط باید در طول روز حدود ۸ لیوان آب دریافت کند.
زیر تابش مستقیم آفتاب نمانید، بطری آب به همراه داشته باشید، بین ساعتهای ۱۱ تا ۳ عصر بیرون نروید، خاکشیر خنک با شربت آب لیمو بخورید، غذای چرب و سنگین نخورید، مرتب دوش آب سرد بگیرید، پوستتان را با مرتب با آب خنک کنید، لباس گشاد و رنگ روشن بپوشید، لباس زیاد و تنگ نپوشید، در ورزش افراط نکنید، فعالیتهای بدنی شدید را محدود کنید. این ها چند روش ساده دیگر برای پیشگیری از گرمازدگی است.
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر با شخصی مواجه شدید که علائم گردمازدگی دارد، در صورت گیجی یا آشفتگی، از دست دادن هوشیاری یا عدم توانایی در نوشیدن، فوراً به پزشک خبر دهید.
در این رابطه دکتر فرزاد شیدفر گفته است که هنگامی که گرمازدگی شدید باشد و بیمار دچار بیهوشی شود، شخص حتما باید به مراکز درمانی رود و بستری شود تا کارد درمان بتوانند با استفاده از مایعات تزریقی به بیمار کمک کنند و ذخیره آب بدن فرد را در شرایط متعادل قرار دهند و بنابراین بر اساس شدت گرمازدگی اقدامات درمانی که انجام میدهیم، متفاوت است.
همچنین اگر دمای مرکزی بدن فرد (اندازه گیری توسط دماسنج مقعدی) به ۱۰۴ درجه فارنهایت (۴۰ درجه سانتیگراد) یا بالاتر برسد، به مراقبتهای پزشکی فوری نیاز خواهد داشت.
چه عواملی سبب تشدید علائم گرمازدگی میشود؟
هرکسی ممکن است دچار گرمازدگی شود، اما برخی از عوامل باعث افزایش حساسیت به گرما میشوند. سن بالا یا کم (خطر گرمازدگی در نوزادان و کودکان زیر ۴ سال و بزرگسالان بالای ۶۵ سال بیشتر است.)
داروهای خاص (داروهایی که توانایی بدن در هیدراته ماندن و واکنش مناسب به گرما را تحت تأثیر قرار میدهند. این داروها شامل داروهای مورد استفاده برای درمان فشار خون بالا و مشکلات قلبی، کاهش علائم آلرژی، مسکنها یا داروهای کاهنده علائم روانپزشکی از جمله داروهای ضد روان پریشی هستند. به علاوه برخی از داروهای غیرقانونی، مانند کوکائین و آمفتامین نیز میتوانند دمای بدن را افزایش دهند.)
چاقی، تغییرات ناگهانی دما (اگر به گرما عادت نداشته باشید، مستعد ابتلا به بیماریهای مرتبط با گرما مانند گرمازدگی هستید.)، شاخص حرارت بالا (شاخص گرما یک مقدار درجه حرارت واحد است که احساسی را که دمای خارج از منزل و رطوبت به فرد میدهد، در نظر میگیرد.) از جمله این موارد هستند.
عوارض روانی گرمازدگی
به گفته روانشناسان گرمازدگی بر سیستم اعصاب مرکزی تأثیر میگذارد و در نتیجه میتواند منجر به برخی علائم روانی نیز شود. این علائم مواردی نظیر گیجی، زدن حرفهای بی ربط، احساس هیجان زیاد، تشنج و پرخاشگری زیاد است.