بیش از یک هفته از تهاجم تمام عیار روسیه به اوکراین گذشته است، اما نه تنها جریان انتشار اخبار نادرست و غلط انداز متوقف نشده، بلکه نظریههای عجیب و غریب بیشتری ظهور کرده است.از پیوستن یک بازیگر مشهور آمریکایی به ارتش روسیه گرفته تا پیوستن همسر معاون اول رییسجمهور اوکراین به ارتش کشورش.
به گزارش بی بی سی، در حالی که ویدئوها و تصاویر گمراهکننده همچنان در پلتفرمهای بزرگ مقدار قابل توجهی بیننده دارند، عناصر افراطی چپ و افراطی راست هم مشغول پخش کردن این ایده هستند که کل جنگ یک فریب ساختگی و دستکاری رسانهای است یا اینکه غرب درباره ابعاد آن اغراق میکند. بعضی از این نظرات گمراهکننده را بررسی کردهایم.
تصویر دو مرد اوکراینی که ادعا شده با اسلحه مقوایی مشغول جنگ هستند به عنوان نمادی از دروغین بودن جنگ اوکراین به کار رفته است
یک اسکرینشات بیکیفیت از تصویری از شبکه فاکسنیوز در اینترنت پخش شده که نشان میدهد دو مرد اوکراینی اسلحههای مقوایی به دست دارند. این عکس در شبکههای اجتماعی و میان گروههای حامی تئوری توطئه بارها بازنشر شده است.
همراه با این عکس این ادعا مطرح میشود که جنگ در اوکراین یا دروغین است یا رسانههای غربی آن را جور دیگری نمایش میدهند.
جستوجو درباره این عکس نشان میدهد که مربوط به اواسط فوریه است، قبل از آنکه جنگ شروع شده باشد. عکس متعلق به کلاسهای آموزشی نیروهای دستراستی گردان آزوف در شهر خارکیف برای شهروندان داوطلب است که میخواستند در صورت وقوع جنگ از خود و محلهشان در مقابل حمله روسیه دفاع کنند.
توییت جعلی منتسب به حساب کاربری رسمی سیانان که در آن ادعا شده استیون سیگال، بازیگر دوملیتی آمریکایی روسی مشغول جنگ در اوکراین است
یک توییت جعلی که ظاهرا از حساب کاربری رسمی شبکه سیانان بازنشر نشده ادعا میکند که استیون سیگال، بازیگر آمریکایی و استاد هنرهای رزمی، که شهروندی روسیه را هم دارد، "در میان نیروهای ویژه روسی" نزدیک کییف، پایتخت اوکراین دیده شده است.
علاوه بر کاربران عادی که به این توییت جعلی توجه نشان دادند، حسابهای صاحب نفوذ با دنبالکنندههای میلیونی هم آن را بازنشر کردند از جمله جو روگن، مجری سرشناس پادکست که این موضوع را با ۱۴ میلیون فالوئر خود در اینستاگرام به اشتراک گذاشت.
آقای روگان بعدا پست خود را در اینستاگرام حذف کرد.
اما آقای سیگال در کنار نیروهای روسی مشغول جنگ در اوکراین نیست و این توییت احتمالا توسط ابزارهای آنلاینی ساخته شده که به کاربران اجازه میدهد توییتهایی را با ظاهر حسابهای کاربری رسمی و تایید شده منتشر کنند.
یک دیپلمات روسی اسکرین شات توییتهایی را به اشتراک گذاشته که گفته شده نشان میدهد سیانان ماجرای کشته شدن یک روزنامهنگار در اوکراین را در طول حمله جعل کرده است.
دیپلماتهای روسی توییتهای جعلی سیانان را بازنشر میکنند
دیمیتری پولیانسکی، معاون سفیر روسیه در سازمان ملل متحد، توییت کرد: "چطور یک خبر جعلی بسازیم…. همکاران، حواستان باشد، جنگ اصلی در اوکراین نیست، بلکه در دروغها و جعلیات رسانههای جریان اصلی است. "
او برای اثبات حرفهایش تصویر توییتی را هم به اشتراک گذاشت که ادعا کرده ثابت میکند چطور سیانان از مرگ "برنی گورس" در اوکراین خبر میدهد، در حالی که در یک خبر دیگر دقیقا گزارش مرگ همین مرد را پارسال در طول پیشروی طالبان در افغانستان منتشر کرده بود.
اما اخبار این اسکرین شات که برای اثبات خبر جعلی سیانان منتشر شده، همه از حسابهای کاربری غیرمعتبر منتشر شده که متعلق به سیانان نیست و هر دوی آنها هم در حال حاضر تعلیق و بسته شده است؛ و مرد ادعا شده در تصویر هم برنی گورس نیست و در واقع یک گیمر یوتیوب به نام جوردی جوردن است.
یکی از نمایندگان سیانان به گروه راستیآزمایی خبرگزاری رویترز گفته که این مطلب "از اساس ساختگی است. "
در شبکههای اجتماعی تصویر همسر معاون رییسجمهور اوکراین به اشتراک گذاشته و ادعا شده که او برای دفاع از کشورش در مقابل روسیه به نیروهای ارتش اوکراین پیوسته است.
به هرحال اوکراین معاون رئیسجمهوری ندارد و وبسایت 'لاجیکالی' که دادهها را راستیآزمایی میکند، میگوید این عکسی آرشیوی از یک سرباز اوکراینی است که در اوت ۲۰۲۱ گرفته شده است.
این عکس در جریان یک رژه و مانور نظامی در کییف گرفته شده است.
در نسخه دیگری از این خبر جعلی، در شبکههای اجتماعی در توضیح این عکس نوشته شده که او اولنا زلنسکا، بانوی نخست اوکراین و همسر رییسجمهور این کشور است.
نسخههای مختلفی از یک ویدئو به طور گسترده بازنشر شده که در آن یک کارگردان از جمعیت زیادی میخواهد که بدوند و از ترس جیغ بکشند. این ویدئو صدها هزار بار در شبکههای مختلف دیده شده است.
ادعا شده که این ویدئو از داخل اوکراین به بیرون درز کرده و به گفته مدعیان شاهدی بر آن است که چطور صحنههای پریشانی مردم اوکراین توسط رسانهها بازسازی شده است.
اما این ویدئو مربوط به صحنه فیلمبرداری فیلمی در میدان ویکتوریای شهر بیرمنگام بریتانیا در سال ۲۰۱۳ است. این صحنه مربوط به فیلم علمی تخیلی 'کالیدوسکوپ من' است که در آن به سیاره زمین حمله میشود.
کارگردان فیلم در توییتر نوشت از اینکه صحنههایش فیلمش اینگونه در شبکههای اجتماعی استفاده شده "شوکه" شده است.
یک ویدئوی جعلی که به گروه هکری شناخته شده انانیموس (ناشناس) نسبت داده شده در شبکههای اجتماعی مورد توجه بسیاری قرار گرفت.
در این ویدئو از طرف هکرهای گروه ناشناس ادعا میشود که تا سوم ماه مارس حسابهای بانکی شهروندان روسیه خالی و پول آن به ارتش اوکراین منتقل خواهد شد. مگر آنکه روسها با جمعیت زیاد به خیابان بریزند و علیه حمله به اوکراین اعتراض کنند.
این پیام را وبسایت 'ایندیپندنت کییف' که در طول یک هفته حمله منبع اصلی بسیاری از اخبار بوده، بازنشر کرد. اما بعد از آنکه وزارت ارتباطات دیجیتال اوکراین گفت این ویدئو جعلی است، مجبور شد خبرش را اصلاح کند.
یکی از حسابهای کاربری شبکههای اجتماعی که ادعا شده مربوط به گروه هکرهای ناشناس است، در توییتی اعلام کرد که این پیام ویدئویی جعلی است.