رأی دادگاه به نفع ایران در پرونده آثار دوره هخامنشی

دادگاه تجدید نظر انگلستان با نقض حکم دادگاه بدوی، ادعای ایران را بر چند اثر تاریخی این کشور وارد دانسته و راه پیگیری حقوقی برای بازگرداندن این آثار را باز کرده است.

حدود نه ماه پیشتر، دادگاه عالی بريتانيا رأی داده بود که دولت ايران نمی تواند مانع حراج هيجده قطعه اثر تاریخی مربوط به دوره هخامنشیان از سوی گالری 'برکات' در لندن بشود.

اما روز جمعه قضات دادگاه تجدیدنظر حکم دادگاه عالی را نقض کرده و گفتند با توجه به قانون ایران که کاوش و حفاری بدون مجوز را برای آثار باستانی با قدمت بیش از صد سال ممنوع می داند، این کشور می تواند مالکیت خود را بر قطعات تاریخی مورد بحث ثابت کند.

این هيجده اثر باستانی عبارتند از دو کوزه، پنج جام، شش گلدان، یک کاسه، یک ظرف و سه وزنه که مقامات ايران می گويند طی سال های 2001 تا 2004 ميلادی و پس از آنکه جاری شدن سيل در دره هليل رود (در نزدیکی جیرفت در جنوب ایران) گورهای باستانی اين منطقه را نمايان ساخت، مورد "چپاول" قرار گرفته و به بازارهای بین ‌المللی قاچاق شده اند.

سفارت ایران در لندن بيش از دو سال پيش پس از اطلاع از حراج هيجده اثر مزبور در گالری برکات، موضوع را به سازمان ميراث فرهنگی اطلاع داد و سپس از طريق دفتر خدمات حقوقی ايران در پاريس و از طريق طرح دعوی در دادگاه، تلاش برای بازگرداندن اين آثار را آغاز کرد.

اما در ماه مارس سال جاری میلادی، چارلز گری، قاضی دادگاه عالی بريتانيا رأی داد که دولت ايران حتی در چارچوب قوانين خود نيز نتوانسته است مالکيتش بر اين آثار باستانی را به اثبات برساند و بنابراين نمی توان گالری برکات را از حراج اين آثار منع کرد.

'اهمیت ویژه'
مالک گالری برکات پس از اعلام رأی دادگاه تجدیدنظر به نفع ایران گفته است که احتمالا تقاضای تجدیدنظر را به مجلس اعیان، که بالاترین مرجع فرجام‌خواهی در بریتانیا محسوب می شود، ارائه خواهد کرد.

وکیل طرف ایرانی می گوید گالری هیچ ادعایی بر این هیجده قطعه ندارد چرا که "ممکن نیست که یابنده ناشناس این آثار مالکیت صحیح و قانونی بر این آثار داشته باشد."

وی پس از صدور حکم گفت: «این پرونده از اهمیت بسیاری برای ایران برخوردار است چراکه آنها بر این باورند که اشیائی با این کیفیت، که جزو بهترین قطعات گورهای باستانی بوده، باید در ایران باشد.»

گالری برکات ارزش مالی آثاری را که به حراج گذاشته حدود دويست و پنجاه هزار پوند تخمين زده و اين در حالی است که هزينه دادرسی مربوط به بازگرداندن اين آثار به ايران تا نيم ميليون پوند تخمين زده می شود.

گالری برکات که شعبه ای در محله می فر در مرکز شهر لندن و شعبه ديگری در بورلی هيلز لس آنجلس دارد، به خانواده ای يهودی به نام برکت تعلق دارد که پنج نسل است به جمع آوری و دادوستد عتيقه جات آثار تاريخی اشتغال دارند و اين گالری را ابتدا يکصد سال پيش در بيت المقدس تأسيس کردند.