در شرایط فقدان عضویت در گروه اقدام مالی، از یک سو تجارت گران می‌شود و از سوی دیگر بسیاری از شرکت‌ها که از ترس پولشویی و احتمال انتقال پول به دست تروریست ها، عملا وارد تجارت با ایران نمی‌شوند؛ بنابراین تجارت سیاه شکل می‌گیرد. پیوستن به FATF یک نیاز است.
فرارو-وزرای دارایی و روسای بانک‌های مرکزی گروه هفت نسبت به خطرات تبادلات مالی غیرقانونی با ایران «نگرانی عمیق» خود را ابراز کردند. گروه هفت که شامل رهبران هفت کشور بزرگ صنعتی جهان است با این پیام عملاً به پاشنه آشیل اقتصاد ایران یعنی تجارت بین الملل ضربه‌ای جدید وارد کرده‌اند. تبعات چنین هشداری با در نظر گرفتن مشکل ایران در پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی، چشم اندازی نگران کننده ایجاد می‌کند.
به گزارش فرارو، در بیانیۀ کشور‌های آمریکا، بریتانیا، آلمان، فرانسه، ژاپن، ایتالیا و کانادا به‌عنوان اعضای گروه هفت کشور صنعتی جهان تأکید شده است که این گروه «به مقابله با تلاش‌ها برای دور زدن یا تضعیف تحریم‌های وضع‌شده، پایبند می‌ماند.» با در نظر گرفتن این که تا کنون نیز ایران به علت عدم حضور در گروه ویژه اقدام مالی متحمل فشار‌های زیادی شده است.
اکنون پرسش‌های زیادی در این رابطه مطرح است. از جمله این که در صورت ادامه این روند ایران با چه مشکلاتی رو به رو خواهد شد و آیا راهی برای بهبود شرایط اقتصادی یاران در عرصه بین المللی دارد؟ فرارو در این رابطه با قاسم محبعلی، کارشناس روابط خارجی و مدیر کل سابق خاورمیانه وزارت خارجه و مهدی پازوکی، اقتصاددان گفتگو کرده است:
قاسم محبعلی درباره میزان تاثیر گذاری هشدار گروه ۷ گفت: «این موضوع در مرحله اول به سطح مبادلات ما با کشور‌های گروه هفت بستگی دارد. در حال حاضر سطح روابط ما چندان بالا نیست. چون این کشور‌ها از ما نفت نمی‌خرند یا کالا‌ها را به شکل مستقیم به ما انتقال نمی‌دهند. اما کشور‌های دیگر که با گروه هفت تبادل عادی دارند (از چین تا کشور‌های منطقه) و البته کشور‌هایی که بیشترین تبادل را دارند (ایالات متحده، کره جنوبی، کشور‌های اتحادیه اروپا) طبیعتا نگران مناسبات اقتصادی خود با ایران خواهند بود؛ بنابراین چنین هشداری به شکل غیرمستقیم روی تجارت ما با سایر کشور‌ها اثر می‌می گذارد.»
این تحلیلگر مسائل روابط خارجی، درباره لزوم پیوستن ایران به FATF گفت: «پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی (FATF) درست مانند پیوستن به فیفا یا المپیک است. یعنی اگر یک کشور مایل باشد در سطح رقابت‌ها باشد باید در این گروه‌ها عضو باشد. برای ماندن در انتقالات بانکی و تجارت عادی نیاز داریم جزو گروه اقدام مالی باشیم و در غیر این صورت نمی‌توانیم در حوزه نقل و انتقلات بانکی و بیمه و تبادلات در بنادر بر اساس اصول بین المللی اقتصاد رفتار کنیم.»
وی افزود: «در شرایط فقدان عضویت در گروه اقدام مالی، از یک سو تجارت گران می‌شود و از سوی دیگر بسیاری از شرکت‌ها که از هراس پولشویی و احتمال انتقال پول به دست تروریست‌ها، عملا وارد تجارت با ایران نمی‌شوند؛ بنابراین تجارت سیاه شکل می‌گیرد. می‌دانیم که در تجارت سیاه، قاچاقچی ها، واسطه‌ها و دلال‌ها نقش اصلی را ایفا می‌کنند. پیوستن به FATF یک نیاز است. فارغ از این که روابط ما با غرب خوب بشود یا نه، مسئله هسته‌ای حل بشود یا نه، به هر حال ما نیاز داریم با سایر کشور‌ها و شرکت‌های بین المللی تجارت داشته باشیم. این موضوع باید تحت روندی روشن، شفاف و قابل پیگیری انجام شود. در حال حاضر به نظر می‌رسد برخی از نقل و انتقالاتی که انجام می‌شود هزینه‌های گزافی دارند. چرا که طرف معامله کننده و معامله شونده روشن نیستند و ممکن است پول‌ها هدر رفته یا حتی بدون به سرانجام رسیدن معامله، گرفته شوند.»
این دیپلمات پیشین تاکید کرد: «مسیر پیوستن به گروه ویژه اقدام مالی برای ایران مسدود نیست. همه کشور‌ها شرایط خود را برای پیوستن به این گروه تطابق داده‌اند. هر کاری سود‌ها و زیان‌هایی دارد. باید دید هزینه و سود این کار چقدر است. طبیعیست که هزینه‌های عدم عضویت برای کشور، برای تجارت، برای بازرگانان و بانک‌های ما بسیار زیاد است. در عین حال این شرایط برای افرادی که به دنبال تجارت سیاه هستند و از وضعیت فعلی سود می‌برند، مطلوب است و آن‌ها مخالف FATF هستند.»
مهدی پازوکی در خصوص علل نپیوستن ایران به FATF گفت: «من معتقدم یکی از بزرگ‌ترین مشکلات فعلی کشور در بخش سیاست خارجی است. سیاست خارجی باید در خدمت رشد و توسعه اقتصادی کشور باشد. در ایران متاسفانه اقتصاد در گرو سیاست است و در نتیجه من سیاست خارجی ایران را مطلوب نمی‌بینم و اعتقاد دارم که ما باید با جهان، به ویژه غرب و به خصوص ایالات متحده آمریکا وارد ارتباط اقتصادی شویم. این ارتباط به نفع ما و به ضرر رقبای منطقه‌ای ما خواهد بود.»
وی ادامه داد: «متاسفانه اقتصاد ایران تبدیل به گروگان سیاست شده است. طبق سند چشم انداز ۲۰ ساله، قرار بود ما در بخش آسیای جنوب غربی ممتاز باشیم. اما نه تنها این اتفاق نیفتاد، بلکه فاصله زیادی با کشور‌های منطقه از جمله عربستان، امارات، ترکیه و آذربایجان در بخش شاخصهای کلان اقتصادی داریم. یکی از مهمترین دلایل این معضل همین بسته بودن اقتصاد ایران است که به سیاست خارجی ما بر می‌گردد.»
این اقتصاددان درخصوص اهمیت پیوستن به FATF گفت: «مدت هاست که اقتصاددانان درباره اهمیت FATF صحبت می‌کنند. در حال حاضر سیستم بانکی ایران تحقیقا با دنیا کار نمی‌کند. بخشی از این محدودیت به خاطر تحریم‌های ناجوانمردانه دشمنان ما است و بخشی نیز به علت ناآگاهی و تصمیم‌های غلط خود ما است. اگر FATF بد است، چرا شرکای اصلی ما، چین، روسیه و ترکیه اعضای اصلی گروه اقدام مالی هستند؟ این در حالی است که اصلا قرار نبوده ما عضو اصلی باشیم، قرار بوده عضو همکار باشیم.»
وی تاکید کرد: «اگر مسئولان تصمیم به عضویت داشته باشند، عضو شدن چندان کار سختی نیست و اگر همین امشب تصمیم بگیرند، فردا در بورس تاثیر مثبت خواهد داشت. مشکل این است که در ایران یک تفکر وجود دارد که نه دنیا را می‌شناسند و نه از روابط بین الملل آگاهی دارند. امروز ارتباط اقتصادی با ایالات متحده آمریکا به نفع ملت ایران و به ضرر اسرائیل است. یکی از دلایلی که روس‌ها در صنعت نفت و گاز توانستند قدرتمند شوند همین است که در اواخر دهه ۱۹۹۰ میلادی، شرکت‌های غربی مثل توتال وارد صنعت روسیه شدند. در حال حاضر ما در صنعت نفت به تکنولوژی نیاز داریم.»
پازوکی افزود: «ادامه این شرایط انزوای بین المللی ایران و نوعی تحریم خودخواسته است. تمامی کشور‌های منطقه از ما سبقت گرفته اند چرا که درک کرده اند باید با دنیا تعامل کنند. برای مثال عربستان هم با چین کار می‌کند و هم با ایالات متحده. امروز ما برای توسعه کشور نیاز به سرمایه گذاری مستقیم خارجی و حضور تکنولوژی خارجی داریم. در حال حاضر چنین چیزی در ایران تقریبا صفر است. ما شاخصهای داریم که هیچ یک از کشور‌های منطقه ندارند و آن هم نیروی کار متخصص تحصیلکرده در کنار انرژی ارزان است. این یک مزیت بزرگ برای ایران است و ما باید بتوانیم از پتانسیل‌های صنعت نفت به خوبی استفاده کنیم. ما حتی نمی‌توانیم در حوزه LNG سرمایه گذاری و صادرات کنیم. تفکر سیسات خارجی ما اصلاحات جدی نیاز دارد.»
