گشتی در بازار شب یلدا
شب عاشقان بیدل چه شبی دراز باشد...


فرارو- شب عاشقان بیدل چه شبی دراز باشد/ تو بیا کز اول شب در صبح باز باشد. امشب شب یلداست. بعید نیست که امشب هندوانه داشته باشید و با انار و آجیل در کنار سفره یلدا، جمع خانواده جمع باشد. سالیان سال است که چنین شبی در خانه ایرانیان جشن به پا میشود.
به گزارش فرارو؛ شب "یلدا" یا "چله"، طولانیترین شب سال است که ایرانیهای باستان آن را جشن زایش آفتاب نام نهادهاند. ایرانیان هر سال این شب را در کنار خانواده با میوه و شیرینی و آجیل به سر کردهاند. گرانی باشد یا ارزانی فرقی نمیکند آنچه مهم است با هم بودن است.
تحقیقات تاریخی نشان میدهند که کریسمس هم برگرفته از این شب است. میراثی که رومیان از دوره اشکانیان به غرب بردهاند و حالا، درخت سرو و ستاره علامتی از آیین مهرپرستی و کلاه پاپانوئل یادگاری موبدان زرتشتی است.
زندگی ایرانیان مبتنی بر کشاورزی و دامداری بود. از این رو آفتاب محرک حیات ایرانی بوده است. از این رو آیین میترا را کیش مهر و آفتاب دانستهاند. حضور آفتاب کم میشود که طولانیترین شب سال در پایان پائیز چشم ایرانیان را به خویش روشن میکند. و شب یلدا انتظار کشیدن برای آفتاب است و از اینرو جشن زایش ایزد مهر. حالا ایرانیان کمتر کشاورز و دامدارند اما جشن شب یلدا هنوز برقرار است.
اصل جشن یلدا بیتغییر باقی مانده است. آجیل و میوه و جمع صمیمی خانواده. ایرانیان باستان با میوههای باقی مانده از پائیز به استقبال چله میرفتند. خربزه، سيب، بِه، انگور و مخصوصا انار و هندوانه که همرنگی با سرخی آفتاب به این دو موقعیتی جاودانه میداد. ایرانیان معتقد بودند که با تنقلات سرد و گرم، مزاج را تنظیم میکنند.
یلدای باستان تنها با آجیل و میوه همراه نبود. فردای شب چله، شاه رخت سپید میپوشید. بر فرش سپید مینشست و با توده مردم دیدار میکرد.
غیر از خوردن و آشامیدن گفتن از آیین و اندیشه در جشن یلدا همیشه حضور داشته است. شاهنامه خوانی و تفال به حافظ یادگاری است از محتوای فرهنگی یلدا. هرچند که شاید الان دیگر تلویزیون وقتی برای رجوع به شعر و اندیشه باقی نگذارد. اما آجیل و میوه هنوز فراهم است.
دغدغه های یلدایی
هندوانه باید سرخ باشد و شیرین. رنگ انار هم مهم است، اما بعضی ها ترش و شیرینش را میپسندند. کیفیت آجیل که جای خود را دارد. میوه فروشیها و قنادیها نشان میدهد که بازار تهیه بساط یلدا امسال هم داغ است اما در این میان، جای نگرانی هم نیست.
هندوانه را باید از صدای طبل گونهاش شناخت. قیمت خرید هندوانه متغیر است. به نقل از خبرگزاری مهر وزارت بازرگانی سقف قیمت هندوانه را 450 تومان اعلام کرده است. گشت و گذار خبرنگار همشهری در میادین میوه فروشی قیمت هندوانه را بین 500 تا 1500 تومان تخمین زده است.
اگر به دنبال انار خوب هستید، انار ساوه یا یزد بهتر است. قیمت این صد دانه یاقوت را وازرت بازرگانی، کیلویی 1470 تومان اعلام کرده است. البته در میوه فروشیها قیمت چیزی دیگری است.
قیمت سایر میوه ها را سازمان میادین میوه و تره بار اینطور اعلام کرده است: «هر کیلوگرم نارنگی 750تومان، پرتقال شمال 920 تومان، پرتقال تامسون 1500 تومان، خیار 690 تومان و موز 1120 تومان.»
از بابت شیرینی میتوان بیدغدغه به خرید پرداخت. رئیس اتحادیه قنادان گفته است که در مورد پنج قلم شیرینی افزایش قیمت وجود نخواهد داشت. شما میتوانید شیرینیهایی چون کیک یزدی، گل محمدی، زبان و پاپیون، شیرینیتر و برنجی را با همان قیمتهای قبلی بخرید. قیمتهایی ما بین سه تا چهار هزار تومان.
نگرانی آجیل را هم نباید به دلتان راه بدهید: «تفاهم نامهای نیز میان اتحادیه قنادان و اتحادیه خشکبار منعقد شده تا افزایش قیمتی بر روی آجیل وجود نداشته باشد، در غیر این صورت تخلف محسوب می شود.»
رییس اتحادیه آجیل و خشکبار، از کاهش 5 درصدی قیمت پسته نسبت به سال گذشته خبر داده و گفته است که آجیل و خشکبار در آستانه شب یلدا هیچگونه افزایش قیمتی نخواهد داشت و فقط گردو و قیسی به علت سرمازدگی قیمتشان بیشتر شده است.
با نظارت و پیگیری دولت، قیمت اقلام یلدایی فرق چندانی با قیمتهای دولتی ندارند. بر اساس مشاهدات خبرنگار فرارو قیمت آجیل شب یلدا از نه الی چهارده هزار تومان متغیر میباشد و قیمت شیرینی به طور میانگین سه هزار و پانصد تومان است.
شما می توانید با احتساب قیمت هندوانه از 450 تومان، انار 1500 تومان، آجیل یلدا 10000 تومان، شیرینی 3500 تومان و پشمک 2000 تومان، اگر از خرید نارنگی و خیار و پرتقال صرف نظر کنید و مهمان زیاد نداشته باشید و اگر به موقع خود را به میادین میوه برسانید، میتوانید با نزدیک به بیست هزار تومان جشن دیرین یلدا را زنده نگه دارید و به استقبال روزهای بلند تر بروید. روزهایی که روشنی بیشتری را به همراه خود خواهند آورد.