کابوس گردوغبار در تالاب‌های ایران؛ ۱.۵ میلیون هکتار آماده غبارخیزی
«جلوگیری از چرای بی‌رویه دام و فرهنگ‌سازی درباره حفاظت از پوشش گیاهی تالاب‌ها از دیگر رویکردهای مؤثر برای جلوگیری از تبدیل بسترهای خشک به منشأ گرد و غبار به‌شمار می‌رود. تجارب جهانی و علمی اثبات کرده راه‌حل واقعی، مدیریت درون‌بخشی و مصرف بهینه منابع آب در همان حوضه است؛ نه صرفاً انتقال آب‌های دوردست، که خود با چالش‌های زیست‌محیطی مضاعف روبه‌روست.»
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به خشک شدن تالاب‌ها و چالش گرد و غبار گفت: اکنون بیش از یک و نیم میلیون هکتار از تالاب‌های کشور پتانسیل غبارخیزی دارند.
به گزارش ایسنا، آرزو اشرفی‌زاده در یک برنامه رادیویی افزود: ایران حدود ۴.۵ میلیون هکتار عرصه تالابی را در خود جای داده که بنا بر آخرین مطالعات، بالغ بر یک و نیم میلیون هکتار آن‌ها مستعد ایجاد کانون‌های گردوغبار هستند.
وی با ذکر اینکه خشک‌شدن بستر تالاب‌ها علت اصلی شکل‌گیری این کانون‌هاست، اظهار کرد: ۴۱ نوع تالاب در قالب ۲۲۶ عرصه در سطح کشور شناسایی شده که بخش قابل توجهی از آن‌ها یا خشک شده‌اند یا در معرض خشکی هستند و برخی از آن‌ها به دلیل احداث سد، برداشت بیش از حد آب و مدیریت نامطلوب حوضه‌های بالادست با خطر جدی مواجه‌اند.
اشرفی‌زاده ضمن اشاره به پیامدهای اکولوژیک خشک‌شدن تالاب‌هایی نظیر صالحیه، جازموریان و هامون، گفت: وقتی بستر این تالاب‌ها خشک می‌شود، در وزش بادهای شدید، حجم قابل توجهی از گردوغبار به مناطق اطراف منتقل می‌شود و زندگی میلیون‌ها نفر را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
به اعتقاد مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست، هر گونه مداخله فیزیکی غیراصولی مانند ریختن ماسه یا سنگریزه تنها راه‌حل کوتاه‌مدت است؛ اما راهکار اصلی و پایدار، تأمین حداقل حقابه محیط‌زیستی برای تالاب‌ها و مدیریت تقاضای آب در حوضه‌های آبخیز است.
وی افزود: جلوگیری از چرای بی‌رویه دام و فرهنگ‌سازی درباره حفاظت از پوشش گیاهی تالاب‌ها از دیگر رویکردهای مؤثر برای جلوگیری از تبدیل بسترهای خشک به منشأ گرد و غبار به‌شمار می‌رود.
اشرفی‌زاده همچنین انتقال آب از دریای شمال و جنوب به مناطق مرکزی کشور را ناکارآمد و پرهزینه دانست و تاکید کرد: تجارب جهانی و علمی اثبات کرده راه‌حل واقعی، مدیریت درون‌بخشی و مصرف بهینه منابع آب در همان حوضه است؛ نه صرفاً انتقال آب‌های دوردست، که خود با چالش‌های زیست‌محیطی مضاعف روبه‌روست.
وی در پایان نقش مردم و تشکل‌های غیردولتی در مواجهه با بحران تالاب‌ها را مهم دانست و گفت: هر شهروند باید مسئولیت خود را در قبال طبیعت و پایداری سرزمین بداند و برای حفاظت از تالاب‌ها مشارکت فعال داشته باشد.
