عباس سلیمی نمین در گفتگو با «فرارو»: عدالت شقوق مختلفی دارد
چرا وضعیت عدالت راضی کننده نیست؟
فرارو- رئیس دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران، سخنان اخیر رهبر انقلاب را فقط مختص به مقطع کنونی نداست و گفت: «عدالت شقوق مختلفی دارد؛ ما عدالت اقتصادی داریم، عدالت اجتماعی داریم، عدالت سیاسی داریم و ... . شاید در برخی مواضع و عملکردها این نقضان متوجه قوه اجرایی کشور شود و در برخی زمان‌ها هم متوجه قوه مقننه و در برخی زمان‌ها هم متوجه قضاییه باشد.»
عباس سلیمی نمین در گفت‌وگو با خبرنگار «فرارو» پیرامون اظهارات رهبر انقلاب درباره راضی کننده نبودن وضع فعلی عدالت در کشور، گفت: «فکر نمی‌کنم این اظهارات متعلق به مقطع خاصی باشد. ایشان در مقاطع مختلف درباره مسایل جاری کشور بحث‌هایی داشته‌اند؛ برای مثال چندی پیش درباره مبارزه با فساد در زمان همین دولت تاکید کردند که روسای سه قوه برنامه‌هایشان را برای مبارزه با فساد دنبال کنند و برای این مساله گرد هم آیند.»
وی افزود: «ایشان در آن زمان نیز هم ابراز نارضایتی داشتند و هم تاکید داشتند که ما باید بتوانیم مظاهر فساد در جامعه را از بین ببریم.»
این کارشناس مسایل سیاسی با بیان اینکه در شرایط کنونی طرح این مساله از جانب ایشان فقط به عملکرد قوه مجریه باز نمی‌گردد، گفت: «عدالت شقوق مختلفی دارد؛ ما عدالت اقتصادی داریم، عدالت اجتماعی داریم، عدالت سیاسی داریم و ... . شاید در برخی مواضع و عملکردها این نقضان متوجه قوه اجرایی کشور شود و در برخی زمان‌ها هم متوجه قوه مقننه و در برخی زمان‌ها هم متوجه قضاییه باشد.»
سلیمی نمین در توضیح بیشتر این مطلب گفت: «برای مثال از نظر وضع قوانینی که بتواند برخی از گریزگاه‌ها برای نقض عدالت را بگیرد، ما کارکرد قوه مقننه را مشاهده می‌کنیم. در موارد دیگر هم می‌بینیم که قوه قضایه در اجرای عدالت میان کسانی که به منافع عمومی ظلم می‌کنند و سعی می‌کنند که منافع اکثریت را در انحصار خود بگیرند، کاستی و کاهلی دارد.»
وی با تاکید بر اینکه این کاهلی موجب نقض عدالت در جامعه می‌شود و جایگاه آن را تنزل می‌دهد، گفت: «یعنی ما نیازمند برخورد قوه قضاییه با کسانی هستیم که از منافع عمومی سوءاستفاده می‌کنند یا آنکه با سوءاستفاده از اطلاعاتی که دارند، رانت خورای می‌کنند. اینها نیاز جدی به عملکرد قوه قضاییه دارد و قوه مجریه در این زمینه چندان دخیل نیست.»
این پژوهشگر تاریخ معاصر اضافه کرد: « در برخی موارد شاهد هستیم که برخی از اشخاص زمین‌هایی را که متعلق به منابع عمومی است، در اختیار می‌گیرند و زمین‌هایی را که باید متعلق به همه جامعه باشد، در انحصار خودشان در می‌آورند. بنابراین قوه قضاییه در این زمینه‌ها باید برخورد مناسبی داشته باشد تا قادر باشیم عدالت را در جامعه محقق کنیم و نگذاریم که قدرت‌های کاذب اقتصادی شکل بگیرد. با وجود اینکه سال‌هاست مشخص شده که برخی اراضی ارزشمند متعلق به کلیت جامعه در اختیار برخی از عناصر با نفوذ قرار گرفته اما تاکنون قوه قضاییه در این زمینه کارکرد قابل پذیرشی نداشته است.»
سلیمی نمین تاکید کرد: «البته این بدین معنا نیست که قوه مجریه در این ماجرا بی‌نقش باشد. ما درقوه مجریه هم برخی از رویکردهای خاص را عامل بی توجهی به عدالت می‌دانیم. بنابراین این هشدار رهبر انقلاب تازگی ندارد. چون هر فسادی ناقض عدالت است و ایشان در گذشته نیز ایشان نسبت به حدود فساد هشدار دادند.»
وی در پاسخ به این سوال که آیا ابراز نارضایتی رهبر انقلاب از وضع کنونی عدالت در جامعه به معنای شکست پروژه دولت در اجرای عدالت است، گفت: «خیر به این معنا نیست. آقای احمدی‌نژاد می‌تواند گام‌های موثری در مسیر عدالت برداشته باشند و یا اینکه می‌تواند در زمینه‌هایی ایراد و کاستی داشته باشد.»
سلیمی نمین ادامه داد: «آنچه مسلم است این است که برخی از اقدامات دولت کنونی را می‌توان گام مهمی در اجرای عدالت ارزیابی کرد ولی در برخی موارد نیز عملکرد دولت ناقض عدالت بوده و با عدالت هم خوانی ندارد. بنایراین این مطلب را نمی‌توانیم به این معنا بگیریم که هرگز توسط دولت آقای احمدی‌نژاد گامی در خصوص عدالت برداشته نشده و این مطلب را نمی‌توانیم به معنای شکست دولت در اجرای عدالت تلقی کنیم.»
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به اینکه بسیاری از نمایندگان مجلس ابراز کرده‌اند که 30 درصد از درآمد حامل‌های انرژی به بخش تولیدی تعلق نگرفته است، آیا اظهارات رهبر انقلاب را می‌توان به معنای نارضایتی ایشان از نحوه اجرای هدفمند کردن یارانه‌ها تعبیر کرد، گفت: «این یک کاستی است. برای اینکه اقتصاد و صنعت دچار مشکل نشود، وقتی که تعدیل قیمت‌ها صورت می‌گیرد، باید مبالغی تزریق شود. دولت در این زمینه ضعف دارد ولی این معنای خط بطلان کشیدن بر همه کارهایی نیست که تاکنون صورت گرفته است. این اقدام باید مکمل کارهایی که تاکنون صورت گرفته، باشد وگرنه نقصان و ایراد خواهد داشت ولی نافی کل حرکت نیست.»
وی همچنین در پایان از جوابیه دولت به سخنان اخیرش ابراز بی اطلاعی کرد و گفت: «چون من فرصت مطالعه مطالبی که در سایت‌ها و رسانه‌ها منتشر می‌شود را ندارم لذا پاسخ دولت را ندیدیم. من بر اساس قرائنی که می‌دیدم این استنباط را داشتم و همچنان بر آن هستم که تنها توجیهی که برای برخی از اقدامات دولت می‌توان داشت این است که دولت در مسیر ماندگاری در قدرت حرکت می‌کند.»
