اروپا در تقابل با نتانیاهو: عقب‌نشینی یا تشدید فشار؟
آیا تل‌آویو روی خط قرمز اروپا قدم می‌گذارد؟
با گذشت بیست ماه از جنگ غزه، روابط اروپا و اسرائیل به‌شدت تیره شده است. اروپا، اقدامات اسرائیل را در محاصره و حمله به غزه غیرقابل‌دفاع می‌داند و تهدید به تحریم و تعلیق توافق‌نامه‌ها کرده است. نتانیاهو با حملات لفظی، تلاش دارد اروپا را به عقب‌نشینی وادارد، اما فشار بین‌المللی به‌دلیل بحران انسانی، حمایت افکار عمومی اسرائیل از پایان جنگ و محکومیت‌های داخلی افزایش یافته است. اروپا نباید عقب‌نشینی کند، بلکه باید فشارها را تشدید کند.
فرارو- گیدئون راچمن ستون نویس روزنامه فایننشال تایمز.
به گزارش فرارو به نقل از روزنامه فایننشال تایمز، زمانی‌که حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حمله‌ای علیه اسرائیل آغاز کرد، رهبران اروپایی بی‌درنگ برای ابراز همبستگی با اسرائیل وارد عمل شدند. اما اکنون، پس از گذشت بیست ماه، شکاف عمیقی آکنده از سوء‌تفاهم روابط میان اروپا و اسرائیل را درنوردیده است.
اروپا اسرائیل را زیر ذره‌بین می‌برد؛ از تعلیق توافق تا تهدید تحریم
اسرائیل محاصره بلندمدت نوار غزه را ابزاری ضروری برای فشار بر حماس می‌داند و اعتراضات پراکنده فلسطینیان علیه این گروه را نشانه‌ای از موفقیت حمله مجدد خود تلقی می‌کند. به‌گفته مقامات اسرائیلی، پایان دادن به رنج مردم غزه مسئولیتی است که بر دوش حماس سنگینی می‌کند و راه‌حل آن، تسلیم شدن این گروه و آزادی تمام گروگان‌های باقی‌مانده اسرائیلی است.
اما برای دولت‌های اروپایی، چنین استدلالی چیزی جز یک سفسطه‌ی هولناک تلقی نمی‌شود. از نگاه آن‌ها، این اسرائیل است که مانع ورود کامیون‌های حامل غذا و کمک‌های انسان‌دوستانه به غزه شده است. از منظر اخلاقی و حقوقی، تأمین غذا برای غیرنظامیان هرگز نباید به ابزاری برای جنگ تبدیل شود. بریتانیا، فرانسه و کانادا گسترش دامنه جنگ از سوی اسرائیل را محکوم کرده و وضعیت انسانی در غزه را «غیرقابل تحمل» خوانده‌اند. بریتانیا مذاکرات مربوط به توافق تجارت آزاد با اسرائیل را به حالت تعلیق درآورده و اتحادیه اروپا نیز در حال بازنگری در توافق‌نامه همکاری با تل‌آویو است.
اقدامات ملموس‌تری نیز احتمالاً در راه است: از جمله تحریم اعضای افراطی کابینه نتانیاهو یا به‌رسمیت‌شناختن کشور فلسطین. به‌دلیل صدور کیفرخواستی از سوی دیوان کیفری بین‌المللی، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در صورت سفر به بریتانیا یا بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا با خطر بازداشت مواجه است.
چرا اروپا باید در برابر اسرائیل عقب‌نشینی نکند؟
هفته ی گذشته پس از قتل دو کارمند سفارت اسرائیل در واشنگتن، تنش بین اسرائیل و اروپا افزایش یافته است. با وجود آنکه حادثه در خاک آمریکا رخ داد، وزیر خارجه اسرائیل، اروپایی‌ها را به «تحریک ضدیهودی» متهم کرد و انگشت اتهام را به‌سوی اروپا نشانه رفت.
عقب‌نشینی اروپا در این مقطع، اشتباهی فاحش خواهد بود. اصلی‌ترین دلیل برای حفظ فشار آن است که خطر قحطی همچنان سایه‌اش را بر سر غزه گسترانده است. سازمان ملل اوایل ماه جاری هشدار داد که ۴۷۰ هزار نفر در معرض تهدید جدی قرار دارند و «اکثریت قریب به اتفاق کودکان غزه با کمبود شدید غذا مواجه‌اند».
ارسال محدود کمک‌های بشردوستانه از سوی اسرائیل، به‌هیچ‌وجه پایانی بر این فاجعه انسانی نیست. البته اعتبار هشدارهای سازمان ملل زمانی ضربه دید که یکی از مقامات ارشد این نهاد ادعا کرد ممکن است طی ۴۸ ساعت، ۱۴ هزار نوزاد جان خود را از دست بدهند؛ ادعایی که در نهایت پس گرفته شد. با این‌حال، حتی دونالد ترامپ نیز اذعان کرده که «عده زیادی در غزه گرسنگی می‌کشند». خود نتانیاهو هم هشدار داده بود که غزه «در آستانه عبور از خط قرمز قحطی» قرار دارد.
۶۱ درصد اسرائیلی‌ها خواهان پایان جنگ‌اند؛ دولت اروپا صدای آن‌ها را می‌شنود؟
در جریان حمله مجدد اسرائیل به غزه، شمار زیادی از غیرنظامیان که بسیاری از آن‌ها کودک‌اند همچنان کشته یا آواره می‌شوند. هم‌زمان در کرانه باختری، شهرک‌نشینان اسرائیلی با پشتیبانی جناح‌های قدرتمند در دولت، به حملات خود ادامه داده‌اند. در این میان، افراطی‌ترین اعضای کابینه اسرائیل نیز بی‌پرده از اخراج دائمی فلسطینی‌ها سخن می‌گویند.
اروپایی‌ها به‌جای سکوت در برابر این واقعیات، باید با صدایی بلندتر و لحنی قاطع‌تر سخن بگویند. فشار مؤثر است. خود نتانیاهو در توجیه ازسرگیری محدود ارسال کمک‌های بشردوستانه اذعان کرد که حامیان اسرائیل تاب دیدن تصاویر قحطی گسترده را ندارند. در همین حال، شواهد فزاینده‌ای حاکی از آن است که دولت فعلی اسرائیل، بازتاب‌دهنده دیدگاه کل جامعه این کشور نیست. طبق یک نظرسنجی تازه، ۶۱ درصد از اسرائیلی‌ها خواهان پایان جنگ و بازگرداندن گروگان‌ها هستند؛ در حالی‌که تنها ۲۵ درصد از ادامه جنگ و اشغال غزه حمایت می‌کنند.
ایهود باراک و ایهود اولمرت دو نخست‌وزیر پیشین اسرائیل از جناح‌های میانه‌رو چپ و راست با زبانی به‌مراتب تندتر از آنچه رهبران اروپایی به کار می‌برند، دولت فعلی اسرائیل را محکوم کرده‌اند. اولمرت هفته گذشته نوشت: «آنچه در غزه انجام می‌دهیم، یک جنگ نابودگر است؛ کشتار غیرنظامیان به‌شکلی بی‌هدف، بی‌ملاحظه، بی‌رحمانه و مجرمانه... بله، ما مرتکب جنایات جنگی می‌شویم.» در حالی‌که هیچ رهبر سیاسی اروپایی جسارت بیان چنین سخنانی را ندارد.
بسیاری از راست‌گرایان اسرائیلی، انتقادهای اروپا از سیاست‌های اسرائیل را بازتابی از گذشته تاریک این قاره در زمینه یهودستیزی می‌دانند. اما این تصویر، کاریکاتوری منسوخ و بی‌پایه است. در دهه‌های اخیر، در حالی‌که اسرائیل در خاورمیانه‌ای خصمانه با انزوا روبه‌رو بود، اروپا تلاش کرد تا با گشودن درهای اقتصادی و فرهنگی، این انزوا را درهم بشکند.
اتحادیه اروپا بزرگ‌ترین شریک تجاری اسرائیل به‌شمار می‌رود. آلمان یکی از اصلی‌ترین تأمین‌کنندگان تسلیحات اسرائیل است و نیروی هوایی فرانسه و بریتانیا نیز سال گذشته در برابر موج حملات موشکی ایران، به دفاع از اسرائیل برخاستند. اروپایی‌ها نشان داده‌اند که در دفاع از اسرائیل برابر دشمنانش تردیدی ندارند. اما اقداماتی که دولت اسرائیل در غزه انجام می‌دهد، به‌هیچ‌وجه قابل‌دفاع نیست. در دفاع از حقوق فلسطینی‌ها و در راستای منافع بلندمدت خود اسرائیل اتحادیه اروپا و بریتانیا باید فشار بر دولت نتانیاهو را افزایش دهند.
