تجاوز اسرائیل به ایران؛ چه شد و چه خواهد شد؟

فرارو- در حالی‌که تنش‌ها در خاورمیانه و به طور ویژه بین اسرائیل و ایران، به بالاترین سطح در سال‌های اخیر رسیده، تلاش های دیپلماتیک موازی با جنگ در جریان است. امیر سعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل، از شورای امنیت خواست در برابر اقدامات اسرائیل واکنش نشان دهد. او با ابراز نگرانی از تشدید حملات گفت: «اسرائیل ظاهراً اعلام کرده که این حملات را تا هر چند روز که لازم باشد ادامه خواهد داد. ما نگران گزارش‌هایی معتبر هستیم که می‌گویند ایالات متحده ممکن است به این جنگ بپیوندد.» همچنین عباس عراقچی دور اول نشست خود با تروئیکای اروپا در خصوص مسائل هسته ای را در ژنو برگزار کرد.

به گزارش فرارو، اظهارات ترامپ در روزهای اخیر، به ویژه در خصوص ورود یا عدم ورود ایالات متحده به جنگ از سوی کارشناسان مبهم و ناواضح ارزیابی شده ولی او در آخرین اظهارات خود مدت زمانی 2 هفته ای را برای تصمیم گیری نهایی خود در این زمینه اعلام کرده است. نشست اخیر شورای امنیت در خصوص تحولات نظامی بین ایران و اسرائیل نیز در حالی برگزار شد که دستاور ویژه ای از آن درز پیدا نکرد.

با توجه به این شرایط، عبدالرضا فرجی راد، دیپلمات با سابقه ایرانی و استاد ژئوپلیتیک به بررسی شرایط موجود پرداخته است:

تلاشهای دیپلماتیک از سوی طرف غربی تشدید شده است

عبدالرضا فرجی راد به فرارو گفت: «حمله و تجاوزی به کشور ما شده که آغاز آن بسیار تعجب برانگیز بود چرا که تیم مذاکره کننده ایران در حال آمادگی بود که سفر بعدی خود را برای دور ششم مذاکرات به مسقط داشته باشد. بنابراین، پیش بینی نمی شد که قبل از دور ششم مذاکرات، چنین اتفاقی رخ دهد. البته شاهد تحرکاتی از سوی اسرائیل بودیم اما اگرچه می دانستیم اسرائیل قصد حمله دارد اما این را هم می دانستیم که اسرائیل بدون اجازه ایالات متحده چنین حمله ای انجام نمی دهد . روز نخست حمله با غافلگیری آغاز شد و متاسفانه تلفات هم بالا بود اما ایران خیلی زود، خود را بازسازی کرد و عملی برای مقابله به مثل را در پیش گرفت. با ادامه حملات متقابل ایران به اسرائیل، این دلگرمی ایجاد شد که ایران می تواند در برابر حملات اسرائیل که با حمایت همه جانبه آمریکا و کمک های کشورهای اروپایی مثل آلمان و احتمالا فرانسه و برخی اعضای ناتو صورت می گیرد مقابله کند. درواقع اسرائیل ضربات سنگینی را متحمل شد که شاید تصور نمی کرد به این شکل، قرار باشد آسیب ببیند. ظاهرا اسرائیل برای آغاز این حمله مجوز را از آمریکا دریافت کرده است. بر اساس آن چه سران اسرائیل مدعی شده اند؛ برنامه دارند تمامی مراکز هسته ای و نظامی ایران را هدف بگیرند و تضعیف کنند.»

وی افزود: «اگر ایران به شکلی که آمریکایی ها مایلند، سر میز مذاکره باز نگردد، این احتمال وجود دارد که در نهایت آمریکایی ها هم وارد کارزار حمله شوند. البته به موازات این اتفاقات، دیپلماسی نیز، فعال شده است و برعکس روزهای نخست، با تلاشهایی که کشورهای همسایه، اروپایی ها و آمریکا انجام داده، قرار شده طرحی برای مذاکره مجدد هسته ای در دستور کار قرار بگیرد. روز جمعه مذاکره ای بین سران اروپایی و آقای عراقچی در ژنو برگزار شد. قرار بر این است که مذاکرات در روزهای آینده هم ادامه پیدا کند. البته دو نکته مهم وجود دارد. نکته اول این است که اروپا مثل ایالات متحده، از حملات اسرائیل حمایت کرد، چرا که آن ها معتقدند با این روش، بساط هسته ای ایران برچیده می شود و ایران تضعیف می شود. اما وقتی مقاومت ایران در برابر موشک های اسرائیل دیده شد، این فرضیه بین این کشورها مطرح شد که امکان شکست اسرائیل نیز وجود دارد و لذا وارد دیپلماسی شدند. جناحی از دولت آمریکا نیز با اروپایی ها طرف مشورت قرار گرفتند تا بتوانند از طریق گفتگو به خواسته خود برسند. گفتگو ضمن جنگ، با هدف افزایش امتیازگیری، بخشی از برنامه طرف غربی است. اما طرف ایرانی نیز متوجه این سناریو است. به همین دلیل است که ایران بر لزوم آتش بس، پیش از آغاز گفتگوها تاکید دارد. »

آمریکا نمی خواهد اروپا نقشی جدی در مذاکرات ایفا کند

این دیپلمات با تجربه در ادامه گفت: «مشکل دیگر این است که آمریکایی ها و شخص ترامپ، نمی خواهند اروپایی ها در مذاکرات نقش فعالی داشته باشند. روبیو وزیر امور خارجه ایالات متحده اعلام کرده در جریان جزئیات مذاکره ایران و اروپا قرار دارد، اما در نهایت ترامپ مواضع خود را مجددا اعلام کرد و گفت ایران هم مایل است با آمریکا به نتیجه برسد نه اروپا. اگرچه ترامپ در سخنان خود به باز بودن پنجره مذاکرات اشاره می کند اما در لحن او تهدید هم وجود دارد و بنابراین باید دید در دور دوم مذاکرات ایران و اروپا و در جزئیات آن چه اتفاقی رخ می دهد. به نظر می رسد می توان راه حل های موقتی برای آتش بس پیدا کرد. اروپایی ها هم می دانند که این جنگ به پایان نمی رسد مگر این که آمریکا راضی شود. آقای عراقچی سفری هم به مسکو خواهند داشت که حائز اهمیت بسیاری است. احتمالا چینی ها هم به زودی در جریان امور قرار خواهند گرفت. بنابراین، اکنون، وارد شرایطی خاص شده ایم. تا روزهای قبل فقط جنگ داشتیم اما اکنون در دو سطح نظامی و دیپلماتیک درگیریم در این شرایط این امید وجود دارد که صحنه دیپلماتیک بر صحنه نظامی غلبه کند.»

وی در خصوص جدیدترین اظهارنظرهای وزیرامور خارجه ایران در خصوص نقش ایالات متحده در کنترل حمله اسرائیل گفت:«من تصور نمی کنم بنیامین نتانیاهو بدون چراغ سبز آمریکا و شخص ترامپ، حمله را آغاز کرده باشد. حتی اگر ترامپ مایل باشد حمله متوقف شود، نتانیاهو، جسارت ادامه حملات را نخواهد داشت. درواقع حملاتی که از سوی اسرائیل انجام می شود کاملا با سلاح های آمریکایی است و انبارهای موشکی اسرائیل نیز کاملا با سلاح های آمریکایی پر شده است. لجبازی با ترامپ برای نتانیاهو امکان پذیر نیست. بعید می دانم اگر ترامپ تصمیم به اتش بس بگیرد، نتانیاهو سرپیچی کند. حرف آقای عراقچی از این جهت درست است و ترامپ چنین اختیاراتی دارد. در حال حاضر داخل آمریکا نیز اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد. هنوز طرف آمریکایی اظهارنظر صریح نکرده است اما اروپا در تلاش است به هر شکلی، اتش بسی شکل بگیرد تا سطح تنش ها کاهش پیدا کند. هرچند سطح اختیارات اروپایی ها پایین تر از آمریکا است. این روزها مسیر  دیپلماسی فعال شده و جلسه شورای امنیت هم جلسه بدی نبود. حال باید دید نتیجه این جلسات و نشست های سیاسی چه خواهد شد.»