زندانیان را آزاد نکنید!

روزنامه هم میهن در سرمقاله خود نوشت: آقای اژه‌ای در جلسه اخیری که خبرش منتشر شد، گفته‌اند: «برخی گفتند زندانیان سیاسی را آزاد کن؛ گفتم اسم بدهید ولی تا به امروز هیچ‌کس هیچ اسمی به من نداده است». 

ما نمی‌دانیم که چه کسانی مستقیماً از ایشان درخواست آزادی زندانیان را داشته‌اند و به این درخواست ایشان هم چه پاسخی داده‌اند؛ ولی حدس می‌زنیم اغلب آنان گمان کرده‌اند که منظور خود را نتوانسته‌اند بیان کنند یا ایشان متوجه منظورشان نشده است که در پاسخ به پیشنهاد آنان، درخواست چند نام را داده‌اند. 

از آنجا که چند بار در گزارش‌ها و یادداشت‌های خود به این مسئله اشاره شده، می‌خواهیم پاسخ خود را تقدیم کنیم. البته، از نظر ما درخواست آزادی زندانیان نه در ابتدای لیست پیشنهادها، بلکه در ردیف‌های انتهایی است. نه به این علت که این مسئله مهم نیست؛ بلکه به این علت که آزادی زندانیان باید نتیجه اقدامات اصلاحی دیگر باشد و نه مقدمه آن‌ها. 

اکنون می‌خواهیم تأکید کنیم پیشنهادهایی که به‌عنوان اصلاح امور مطرح کرده‌ایم، از جمله آزادی زندانیان، هیچ‌کدام در مقام مطالبه و درخواست یک شهروند یا روزنامه نبوده، فقط در مقام تحلیل بوده است. 

اگر حکومت خواست انجام دهد و اگر هم نخواست، انجام ندهد. حتی اگر صلاح دانست تعداد زندانیان را بیشتر کند، ما کاری نمی‌توانیم انجام دهیم. این پیشنهادها ناظر به یک تحلیل روشن است که خلاصه آن را تکرار می‌کنیم. 

وضعیت ایران در تجاوز اخیر، نیازمند یک بازنگری نسبت به سیاست‌های گذشته بود. اتفاقی بسیار مهم رخ داد که هنوز هم تمام نشده است. خسارات سنگینی وارد شد، پاسخ‌هایی هم داده شد. پرسش این بود که اگر رسیدن به این نقطه مطلوب است و حکومت هم می‌تواند با همین دست فرمان ادامه دهد، پس ادامه دهید. در این صورت، نه سیاست خارجی و نه سیاست داخلی نیازمند تغییر نیست. 

اگر لازم دانستید می‌توانید شدت آن‌ها را بیشتر هم بکنید. سیاست مواجهه با منتقدین نیز مشمول همین قاعده است. ولی اگر گمان می‌کنید که ادامه این راه ممکن و مطلوب نیست، پس باید از جایی آغاز و سیاست گذشته را اصلاح کرد. 

ما به‌عنوان ناظر بیرونی و خیرخواه حکومت وظیفه خود می‌دانیم که نظرمان را بگوییم. مواردی را پیشنهاد کرده‌ایم که یکی از آن‌ها نیز در مورد زندانیان است. اگر حکومت پذیرفت، مصادیق و حد و حدود آن را خودش تعیین می‌کند، به ما ربطی ندارد. ما به صفت ناظر و تحلیلگر دنبال آزادی فرد خاصی نیستیم که نام او را پیشنهاد دهیم. دنبال بهبود رویکرد و سیاست‌ها هستیم. 

اگر آزادی افراد ناشی از تغییر رویکرد و سیاست نباشد، اهمیتی ندارد، و اگر باشد، تعیین مصداق آن با خود حکومت و دستگاه قضایی است. مطمئن باشید که اگر صد نفر هم به دلیل پیشنهاد این و آن آزاد شوند، ولی تغییر رویکرد حاصل نشود؛ هیچ مشکلی حل نخواهد شد، همچنان که تاکنون حل نشده است. و اگر یک نفر براساس تغییر رویکرد آزاد شود، مهم و اثرگذار است. 

بنابراین، ریش و قیچی دست حکومت است. تا حالا خودش تصمیم می‌گرفته و از این به بعد هم چنین خواهد بود. ضمن احترام به همکارانی که دنبال تهیه نام هستند تا پیشنهاد کنند، متذکر می‌شویم که این کار بی‌فایده است و ایده کلی را خراب نباید کرد. اگر همه آن‌ها هم آزاد شوند، هیچ اثری ندارد، بلکه بدتر می‌شود.