آواتار؛ ماجراجویی تازه‌وارد چینی در بازار خودرو ایران

نشان avtar جزو برند های جدید بازار ایران است که محصولاتش به صورت وارداتی عرضه می شوند. در ادامه به بررسی محصولات آواتار در ایران می پردازیم.

به گزارش آخرین خودرو، بازار خودروی ایران در سال‌های اخیر شاهد ورود نام‌های متنوعی از برندهای چینی بوده است. بسیاری از این برندها با سر و صدای زیاد معرفی شدند، اما به‌دلیل مشکلات واردکنندگان یا ضعف پشتیبانی، در عمل جایگاه پایداری پیدا نکردند. حالا اما نامی تازه وارد میدان شده: آواتار (Avatr).

در نگاه اول، شاید یک خودروساز دیگر از چین باشد که با طراحی مدرن و آپشن‌های زیاد قصد جلب مشتری ایرانی دارد. اما پشت پرده‌ی آواتار داستانی بسیار متفاوت و مهم‌تر نهفته است؛ داستان اتحاد سه غول صنعتی چین که هرکدام در زمینه‌ی خود رهبر جهانی هستند. این ترکیب به آواتار هویتی ویژه داده که آن را از بسیاری دیگر از برندهای تازه‌وارد متمایز می‌کند.

آواتار یک برند نوپا نیست که روی پای خودش ایستاده باشد، بلکه حاصل اتحاد سه غول صنعتی چین است: چانگان به‌عنوان خودروساز مادر، CATL به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده باتری‌های لیتیومی جهان، و هواوی به‌عنوان نماد فناوری دیجیتال و سیستم‌های هوشمند. همین اتحاد به‌تنهایی نشان می‌دهد که آواتار بیش از آنکه یک خودروساز تازه‌کار باشد یک پروژه‌ی استراتژیک است که برای رقابت با برندهای جهانی طراحی شده است.

اما اینجا ایران است؛ بازاری متفاوت. مصرف‌کننده ایرانی با هزار خاطره‌ی نیمه‌کاره از برندهایی که آمده‌اند و رفته‌اند به آواتار نگاه می‌کند. او می‌بیند که خودرو زیباست، قدرت موتورهایش چشمگیر است و آپشن‌هایش حتی از کره‌ای‌ها هم بیشترند. اما همان سؤال تکراری در ذهنش می‌چرخد: آیا این یکی می‌ماند؟ یا چند سال دیگر می‌رود و ما می‌مانیم با ماشینی که کسی نمیتواند تعمیرش کند؟

اینجاست که آواموتور به میدان می‌آید. شرکتی که مسئولیت معرفی و پشتیبانی آواتار در ایران را بر عهده دارد. موفقیت آواتار نه فقط به کیفیت خودروهایش، بلکه به توان آواموتور در ایجاد اعتماد وابسته است. مردم باید باور کنند که این بار داستان مثل زوتی و هن‌تنگ و بایک نیست؛ این بار ماجرا جدی است.

آواتار از یک طرف باید خود را به‌عنوان یک برند لاکچری-فناورانه جا بیندازد، چیزی شبیه به تسلا یا NIO و از طرف دیگر باید به مصرف‌کننده ایرانی نشان دهد که مثل فیدلیتی یا دیگنیتی، قطعه و خدماتش در دسترس خواهد بود. این دوگانه سخت‌ترین چالش اوست. در واقع روایت آواتار در ایران چیزی شبیه یک فیلم ماجراجویانه است: قهرمانی تازه‌وارد که با شمشیر تکنولوژی به میدان می‌آید اما باید از دیوارهای بی‌اعتمادی و رقابت‌های سخت عبور کند تا جایگاه واقعی‌اش را پیدا کند.

ریشه‌ها و فلسفه‌ی شکل‌گیری آواتار

برای فهمیدن آواتار باید کمی به عقب برگردیم. در اواخر دهه‌ی ۲۰۱۰، شرکت چانگان (یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین خودروسازان دولتی چین) به این نتیجه رسید که برای رقابت واقعی در دنیای خودروهای برقی و هوشمند نیاز به یک برند جدید دارد. در ابتدا همکاری مشترکی با نیو (NIO) شکل گرفت؛ اما این همکاری چندان پایدار نبود. چانگان تصمیم گرفت پروژه را بازطراحی کند و این بار دو شریک قدرتمند دیگر را وارد میدان کند:

CATL ؛  غول بی‌رقیب دنیای باتری‌های لیتیومی که تأمین‌کننده‌ی اصلی برندهایی مانند تسلا، بی‌ام‌و و فولکس‌واگن هم هست.

هواوی؛  شرکتی که بعد از تحریم‌های بین‌المللی، تمرکز زیادی روی بازار خودرو گذاشت و امروز توسعه‌دهنده‌ی سیستم‌های رانندگی هوشمند، موتورهای برقی یکپارچه و نرم‌افزارهای کابین دیجیتال است.

این اتحاد منجر شد به شکل‌گیری پلتفرمی با نام CHN؛ معماری‌ای که قرار بود پایه‌ی همه‌ی خودروهای جدید برند آواتار باشد. این یعنی هر محصول آواتار ترکیبی از مهندسی بدنه و تجربه‌ی تولید چانگان، باتری‌های CATL و فناوری‌های الکترونیکی و نرم‌افزاری هواوی است.

فلسفه‌ی آواتار هم از همین‌جا شکل گرفت: «خودرو دیگر فقط وسیله‌ی حمل‌ونقل نیست، بلکه یک موجود هوشمند متحرک است.» به همین دلیل طراحی و مهندسی محصولات آواتار بیشتر شبیه گجت‌های دیجیتال روی چرخ است تا خودروهای سنتی.

زبان طراحی و هویت بصری؛ آینده در دسترس

یکی از نخستین چیزهایی که هر بیننده‌ای را جذب می‌کند ظاهر خودروهای آواتار است. طراحی این محصولات نه شلوغ و نه ساده، بلکه کاملاً آینده‌نگر است. چراغ‌های باریک، خطوط بدنه‌ی نرم اما عضلانی، و کابین‌هایی با نمایشگرهای سرتاسری، همه بیانگر این هستند که آواتار قصد ندارد تنها «یک چینی دیگر» باشد. در این میان آواتار ۱۲ جایگاه خاصی دارد. این سدان/گرن‌کوپه‌ی لوکس توسط نادر فقیه‌زاده (طراح ایرانی–آلمانی که سال‌ها در ب‌ام‌و فعالیت کرده) طراحی شده است. حضور چنین طراح بین‌المللی باعث شده محصولی که روی کاغذ یک خودروی چینی است حال‌وهوایی کاملاً جهانی و اروپایی پیدا کند.

در طراحی داخلی نیز آواتار کاملاً بر محور مینیمالیسم دیجیتال حرکت کرده است. نمایشگرهای بزرگ، حذف کلیدهای فیزیکی، نورپردازی هوشمند و استفاده از متریال‌های مدرن باعث شده کابین‌های این برند شبیه یک استودیو دیجیتال به‌نظر برسند. البته همین مسئله می‌تواند برای برخی مشتریان ایرانی که عادت به طراحی‌های سنتی‌تر دارند کمی غریب باشد.

پلتفرم  CHN ؛ قلب مهندسی آواتار

آواتار روی پلتفرم CHN ساخته می‌شود؛ یک زیرساخت مخصوص خودروهای برقی و هیبریدی. سه ویژگی مهم این پلتفرم:

۱ .  سیستم برقی  ۸۰۰  ولت

بیشتر خودروهای برقی فعلی روی معماری ۴۰۰ ولت ساخته می‌شوند. آواتار با استفاده از سیستم ۸۰۰ ولت (و نیمه‌هادی‌های سیلیکون کاربید) توانسته سرعت شارژ را چند برابر افزایش دهد. به زبان ساده، این خودروها می‌توانند در حدود ۱۵ دقیقه از ۳۰ تا ۸۰ درصد شارژ شوند مشروط به وجود شارژر سریع سازگار. برای کشوری مثل ایران این ویژگی شاید امروز چندان کاربردی نباشد چون زیرساخت کافی نداریم اما نشان می‌دهد که آواتار آماده‌ی آینده است.

۲ .  باتری‌های  CATL

بزرگ‌ترین نقطه‌ی قوت آواتار همین CATLاست. همان شرکتی است که باتری‌های تسلا در چین و بسیاری از برندهای اروپایی را تأمین می‌کند. استفاده از نسل‌های جدید باتری مانند CTP 3.0 یا پک‌های LFP و NMC باعث شده محصولات آواتار برد بالا، دوام زیاد و ایمنی مناسبی داشته باشند.

۳ .  سیستم‌های یکپارچه هواوی

از موتورهای برقی DriveOne گرفته تا نرم‌افزار کابین HarmonyOS و سامانه‌ی رانندگی هوشمند ADS، همه توسط هواوی ساخته شده‌اند. این یکپارچگی باعث می‌شود خودروهای آواتار بیشتر شبیه یک «گجت متصل» باشند تا یک وسیله‌ی سنتی. برای مثال سیستم ADS می‌تواند با استفاده از لیدارها، رادارها و دوربین‌ها، رانندگی نیمه‌خودران در بزرگراه یا حتی در برخی شرایط شهری را ممکن کند.

شاسی و سیستم تعلیق؛ جایی برای جدی گرفتن دینامیک

یکی از نقاطی که کمتر درباره‌ی خودروهای چینی جدی گرفته می‌شود دینامیک حرکتی است. اما آواتار برخلاف بسیاری از رقبایش از معماری‌های پیشرفته‌ی تعلیق استفاده می‌کند. بیشتر محصولات این برند دارای دوبل جناغی در جلو و مولتی‌لینک در عقب هستند؛ ترکیبی که بیشتر در خودروهای اروپایی و اسپرت دیده می‌شود.

در برخی مدل‌ها مثل آواتار ۰۷، نسخه‌های مجهز به تعلیق بادی هم عرضه می‌شوند. این سیستم نه‌تنها راحتی سواری را بالا می‌برد، بلکه امکان تغییر ارتفاع خودرو و سازگاری بهتر با شرایط جاده را فراهم می‌کند؛ نکته‌ای که در جاده‌های پرچالش ایران می‌تواند مزیت بزرگی باشد.

بررسی فنی و تخصصی محصولات آواتار

۱ .  آواتار ۱۱؛ کراس‌اوور پرچم‌دار

آواتار ۱۱ روی پلتفرم CHN ساخته شده است؛ این پلتفرم از پایه برای خودروهای تمام‌برقی طراحی شده و به‌خاطر استفاده از باتری‌های CATL، مزیت بزرگی در بحث دوام و برد دارد. معماری ۷۰۰ ولتی این خودرو به آن اجازه می‌دهد تا تنها در حدود ۱۰ دقیقه، شارژ کافی برای بیش از ۲۰۰ کیلومتر مسافت دریافت کند.

این موضوع در کشوری مثل ایران که زیرساخت شارژ گسترده نیست یک برگ برنده است؛ چراکه مدت توقف‌های طولانی را از بین می‌برد. از نظر قوای محرکه نسخه‌ی دو موتوره‌ی آن حدود ۵۷۰ اسب بخار قدرت تولید می‌کند. شتاب صفر تا صد آن نزدیک به ۴.۵ ثانیه است. این عدد برای یک کراس‌اوور سنگین‌وزن با طول حدود ۴.۸ متر و وزنی نزدیک به ۲.۳ تن نشان‌دهنده‌ی توان مهندسی بالای چانگان و هوآوی است.

سیستم تعلیق آواتار ۱۱ از نوع مک‌فرسون در جلو و مولتی‌لینک در عقب است اما نسخه‌های فول‌تر به سیستم تعلیق بادی تطبیقی مجهز هستند. این یعنی خودرو می‌تواند ارتفاع خود را بر اساس شرایط جاده تغییر دهد.

کابین، نقطه‌ی قوت بزرگ دیگر است. استفاده از سیستم‌عامل HarmonyOS هوآوی باعث شده تا خودرو همانند یک گوشی هوشمند عمل کند؛ به‌روزرسانی OTA، هوش مصنوعی برای پیشنهاد مسیر یا کنترل مصرف انرژی و حتی تعامل صوتی با راننده. اینجا جایی است که آواتار ۱۱ از رقبا جلو می‌زند: بیشتر خودروهای چینی وارداتی در ایران هنوز چنین اکوسیستمی ندارند.

۲ .  آواتار ۱۲؛ سدان لوکس آینده‌نگر

آواتار ۱۲ در نگاه اول یک سدان فست‌بک است اما وقتی پای تکنولوژی وسط می‌آید بیشتر شبیه یک اتاق فرمان دیجیتال می‌شود. این خودرو نیز از پلتفرم CHN بهره می‌برد و باتری‌های CATL آن در نسخه‌های مختلف ظرفیت‌هایی بین ۹۰ تا ۱۲۰ کیلووات‌ساعت دارند.

این یعنی بردی تا حدود ۶۸۰ کیلومتر که حتی در استانداردهای اروپایی هم عددی بسیار رقابتی است. در بخش موتور نسخه‌ی دو موتوره با خروجی ۵۰۰+ اسب بخار عرضه می‌شود. شتاب صفر تا صد آن حدود ۳.۹ ثانیه است؛ عددی که آن را به قلمروی خودروهای اسپرت نزدیک می‌کند.
تعلیق این خودرو بیشتر روی راحتی و لوکس بودن تنظیم شده. در نسخه‌های فول‌آپشن، سیستم تعلیق بادی به همراه دامپرهای تطبیقی حضور دارد. نتیجه‌اش این است که سواری خودرو در جاده‌های ناهموار ایران (که مشتری ایرانی همیشه از آن گلایه دارد) بسیار نرم و بی‌صداتر خواهد بود.
داخل کابین، سه نمایشگر بزرگ دیده می‌شود: یکی برای راننده، یکی برای سرنشین جلو و یک پنل عریض در وسط. سیستم صوتی با بلندگوهای سطح بالا و عایق‌بندی کابین، تجربه‌ای لوکس ایجاد می‌کند. در واقع آواتار ۱۲ آمده تا به مشتری ایرانی بگوید: من جایگزین یک E کلاس یا سری ۵ می‌توانم باشم، اما با تکنولوژی آینده.

۳. آواتار ۰۷؛ SUV متعادل و خانوادگی

آواتار ۰۷ جدیدترین عضو خانواده است. این خودرو کمی جمع‌وجورتر از ۱۱ است اما طراحی عضلانی‌تری دارد. موتورهای آن از نوع دوگانه هستند: نسخه‌ی پایه با یک موتور حدود ۳۱۳ اسب بخار تولید می‌کند درحالی‌که نسخه‌ی قوی‌تر با دو موتور تا ۴۹۰ اسب بخار قدرت دارد.

باتری‌ها در نسخه‌های مختلف بین ۷۸ تا ۱۰۰ کیلووات‌ساعت هستند و بردی بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلومتر ارائه می‌دهند. نکته‌ی مهم در مورد ۰۷ این است که نسبت به ۱۱ و ۱۲ تمرکز بیشتری روی کاربرد روزمره و خانوادگی بودن دارد. صندوق بار بزرگ‌تر، فضای پای سرنشینان عقب بیشتر، و طراحی صندلی‌هایی که برای سفرهای طولانی مناسب‌اند. تعلیق ۰۷ ساده‌تر از ۱۱ و ۱۲ است اما همچنان سیستم مولتی‌لینک در عقب برای پایداری بهتر دارد. در نسخه‌های فول امکان سفارش سیستم تعلیق تطبیقی وجود دارد.

کابین، اگرچه کمی مینیمالیستی‌تر از ۱۱ است اما همچنان همان اکوسیستم هوآوی را دارد؛ این یعنی مشتری ایرانی با هرکدام از محصولات آواتار که روبه‌رو شود، تجربه‌ی نرم‌افزاری مشابه خواهد داشت.

در سطح جهانی رقبای آواتار چه برندهایی هستند؟

آواتار یک برند نیو انرژی (برقی و هیبریدی) است که با همکاری چانگان + CATL + هوآوی متولد شده. بنابراین رقبای طبیعی‌اش در چین و جهان برندهایی هستند که فلسفه‌ای مشابه دارند:

بی‌وای‌دی  (BYD) :  به‌خصوص سری Han و Tang که در کلاس سدان لوکس و شاسی‌بلند الکتریکی هستند.

نئو  (NIO) :  بیشتر در کلاس سدان و SUV لوکس برقی.

لی‌اتو  (Li Auto) :  با تمرکز بر کراس‌اوورهای هیبریدی پرآپشن.

زیکر   ( Zeekr ، زیرمجموعه جیلی ) :  برندی تازه اما با پلتفرم مدرن و طراحی اروپایی.

چالش‌های آواتار در بازار ایران

۱. ناشناخته بودن برند

آواتار یک برند تازه‌وارد است. حتی در چین هم هنوز سابقه‌ی طولانی ندارد و بیشتر از سه سال از معرفی اولین محصولش نمی‌گذرد. در بازار ایران وقتی نامی ناشناخته بیاید ذهن مشتری ناخودآگاه به سراغ تجربه‌های تلخ قبلی می‌رود. ده‌ها برند چینی در طول ۱۵ سال گذشته آمدند و رفتند.

از زامیاد سیف، MVM های اولیه، تا برندهایی مثل دانگ‌فنگ، لیفان، هاوال. بسیاری از آنها بدون پشتیبانی درست ناپدید شدند و مشتریان را با خودرویی بلااستفاده رها کردند. این خاطره جمعی باعث می‌شود که حتی اگر آواتار از نظر فنی عالی باشد ذهن مشتری ایرانی بگوید: خب اگر فردا رفت چه؟

۲. نبود زیرساخت شارژ سریع

آواتار روی معماری ۷۰۰ ولتی و شارژ فوق سریع مانور می‌دهد. یعنی در تئوری می‌تواند در کمتر از ۲۰ دقیقه باتری را از ۲۰ به ۸۰ درصد برساند. اما مشکل اینجاست: در ایران حتی ایستگاه‌های شارژ ۴۰۰ ولتی هم انگشت‌شمار هستند چه برسد به ۷۰۰ ولت.

این یعنی کاربر ایرانی مجبور می‌شود از پریزهای خانگی یا نهایتاً شارژرهای AC ضعیف استفاده کند. نتیجه؟ باتری ۱۰۰ کیلووات‌ساعتی آواتار ممکن است برای شارژ کامل بیش از ۱۲ ساعت زمان ببرد. این تضاد بین پتانسیل فنی خودرو و واقعیت زیرساخت ایران می‌تواند تجربه‌ی کاربر را خراب کند.

۳. خدمات پس از فروش و قطعات یدکی

چالش بعدی مربوط به زنجیره تأمین است. خودروهای برقی پیچیدگی مکانیکی کمتری نسبت به بنزینی دارند، اما قطعات الکترونیکی و نرم‌افزاری‌شان بسیار حساس است. برای مثال:
باتری‌های CATL اگر دچار مشکل شوند هزینه‌ی تعویضشان به اندازه نصف قیمت خودرو است.

نرم‌افزار HarmonyOS باید به‌طور مداوم به‌روزرسانی شود اما آیا در ایران سرورهای هوآوی دسترس‌پذیر خواهند بود؟

سنسورها، رادارها و لیدارهای استفاده‌شده در سیستم‌های کمک‌راننده (ADAS) در ایران به‌راحتی پیدا نمی‌شوند.

اگر واردکننده نتواند شبکه‌ی خدماتی درست ایجاد کند این خودروها در عرض یکی دو سال به «ویترین‌های خاموش» تبدیل می‌شوند.

۴. قیمت‌گذاری و رقابت در بازار داخلی

برند آواتار، لوکس محسوب می‌شود. در چین آواتار ۱۱ قیمتی در محدوده ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار یوان دارد (یعنی چیزی حدود ۴۵ تا ۶۰ هزار دلار). وقتی این خودرو با تعرفه‌های گمرکی و هزینه‌های جانبی وارد ایران شود به‌راحتی قیمتی بالای ۵ تا ۷ میلیارد تومان پیدا می‌کند. مشتری در این سطح ترجیح می‌دهد به سمت برندهای امتحان‌پس‌داده برود تا یک تازه‌وارد چینی.

۵. ذهنیت مصرف‌کننده ایرانی نسبت به خودروهای برقی

مصرف‌کننده ایرانی هنوز به خودروهای برقی اعتماد کامل ندارد. نگرانی‌های اصلی او:
باتری بعد از چند سال خراب می‌شود؟

در زمستان برد نصف می‌شود، چه کنم؟

اگر در جاده بمانم، چطور شارژ کنم؟

این نگرانی‌ها حتی در بازار اروپا هم وجود دارند چه برسد به ایران که زیرساخت پشتیبانی ضعیف‌تر است. آواتار باید با تبلیغات، تضمین‌های طولانی‌مدت برای باتری (مثلاً گارانتی ۸ یا ۱۰ ساله) و ایجاد ایستگاه‌های شارژ اختصاصی اعتمادسازی کند.

۶. سیاست‌های واردات و آینده‌ی مبهم

بازار ایران پر از فراز و نشیب است. امروز اجازه‌ی واردات خودروهای برقی داده می‌شود، فردا ممکن است سیاست‌ها تغییر کند. همین بلاتکلیفی آینده‌ی برندهایی مثل آواتار را در ایران تهدید می‌کند. برای مشتری مهم است که بداند اگر ۷ میلیارد خرج کرد فردا هم نمایندگی و قطعه وجود خواهد داشت یا نه.

جمع‌بندی؛ فرصتی بزرگ اما مشروط

آواتار یکی از متفاوت‌ترین برندهایی است که تاکنون وارد ایران شده. پشتوانه‌ی سه غول صنعتی چین به آن قدرت و اعتبار داده که کمتر در برندهای تازه‌وارد دیده می‌شود. طراحی مدرن، فناوری‌های پیشرفته، سیستم‌های هوشمند و باتری‌های CATL، همه نوید یک تجربه‌ی سطح‌بالا را می‌دهند.
اما موفقیت این برند در ایران بیش از آنکه به کیفیت ذاتی خودرو وابسته باشد به عملکرد شرکت واردکننده بستگی دارد. اگر آوا موتور بتواند گارانتی واقعی، شبکه‌ی خدمات پس از فروش گسترده، تأمین قطعات و پشتیبانی نرم‌افزاری ارائه دهد آواتار می‌تواند یکی از موفق‌ترین برندهای چینی بازار ایران شود.

در غیر این صورت خطر فراموش شدن سریع آن وجود دارد. برای مشتری ایرانی بهترین انتخاب در شرایط کنونی نسخه‌های EREV (هیبرید توسعه‌یافته) است که نگرانی‌های مربوط به زیرساخت شارژ را از بین می‌برد و همزمان امکان تجربه‌ی رانندگی تمام‌برقی در شهر را فراهم می‌کند.