فرارو- تصویب نرخ ۷۲۰ تا ۷۵۰ تومانی خرید تضمینی گندم از سوی شورای اقتصاد به دليل غير واقعي بودن آن منجر به کاهش رغبت گندم کاران نسبت به افزایش سطح زیر کشت گندم و افزایش تولید می شود. علاوه بر اين احتمال ارائه گندم از سوی کشاورزان به واسطه ها برای خروج گندم از کشور افزایش می یابد. قيمت جهاني گندم با آنكه طي ماههاي گذشته كاهش داشته و به تني 310 دلار رسيده با حسب نرخ آزاد ارز قيمت هر كيلو گندم در بازار جهاني معادل 1100 تومان ميشود كه 35 درصد بالاتر از قيمت داخلي است.
به گزارش فرارو، مصرف سالانه گندم در ايران 30 ميليون تن است و گفته مي شود كه ميزان توليد هم با اين عدد برابري مي كند. اما با اين حال امسال در 5 ميليون و 180 هزار تن گندم وارد شده است. دولت مدعي است كه مقدار گندم توليد شده سال قبل 13 - 14 ميليون تن بوده و از طرفي رييس دولت دهم اعلام كرده است كه به دليل اجراي طرح هدفمندي مصرف گندم داخلي 30 درصد كاهش داشته است.
واردات مازاد بر نياز تنها به گندم اختصاص ندارد و اقلام ديگري نظير برنج و گوشت هم چنين شرايطي دارند. نیاز مصرفی کل کشور به برنج سالانه به میزان 2 میلیون 800 هزار تن است که تولید داخلی دو میلیون 400 هزار تن از آن را پوشش می دهد. با اين حال در سال گذشته ميزان واردات برنج از مرز يك ميليون تن گذشت.
همچنين ميزان توليد گوشت قرمز در سال گذشته 980 هزار تن بوده است و سالانه یک میلیون و 50 هزار تن گوشت قرمز مورد نیاز است. با اين همه بر اساس آمار گمرك واردات انواع گوشت و احشای خوراکی در سال 1391 با کاهش 14.84 درصدی نسبت به سال 1390 به بیش از 164.6 هزار تن رسید. اين ميزان در سال 90 به ميزان 25 درصد بيش از نياز كشور بوده است.
واردات بي رويه كه توسط واردكنندگان انحصاري اين محصولات انجام مي شود، علاوه بر آنكه سود سرشاري را نصيب اين عده مي كند، به دليل هزينه كمتري كه براي دولت در مقايسه با توليد دارد موجب كاهش سرمايه گذاري در حوزه توليد از سوي دولت شده است.
بر اساس سیاست های دولت، تاکنون 1000 هکتار از زمین های کشاورزی در استانهای شمالی به دلیل مشکلات تولید و صرفه کم مالی تغییر کاربری داده اند. کارشناسان معتقدند که با مساعدت وزارت کشاورزی و کشت بذر های پر محصول می توان از واردات برنج بی نیاز شد. همچنين مدير عامل اتحاديه مركزي دامداران نيز معتقد است تخصيص اعتبار گوشت وارداتي به توليد داخل ما را در توليد گوشت قرمز خودكفا خواهد كرد.
سال گذشته که نرخ خرید تضمینی در هر کیلو گندم ۵۵۰ تومان بود، با اين حال گندم با نرخ ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان به داخل کشور وارد شده است. دولت در نتيجه افزايش وابستگي به نفت، عدم توجه به صادرات غير نفتي و گسترش تحريم ها مجبور است كه نفت را در قبال كالا به فروش رساند. عمده واردات گندم در سال پيش از كشور هاي هند و پاكستان صورت گرفته است.
همچنين كاهش قيمت خريد تضميني دولت موجب افزايش قاچاق اين محصولات به خارج از مرز هاي ايران شده است. به گفته يك عضو کمیسیون کشاورزی مجلس هم اكنون نمایندگان کشورهای حوزه خلیج فارس با حضور در جنوب استان کرمان اقدام به خرید گندم کشاورزان با نرخ 1000 تومان برای هرکیلو کرده اند. گفته ميشود كاميونهاي حامل گندم قاچاق براي ورود به عراق در مرزها صف كشيدهاند.
علاوه بر اين چندي پيش یک مقام مسئول از قاچاق روزانه ۴۰ تا ۵۰ کامیون دام زنده به عراق و ترکیه خبر داد اين اقدام به دليل قيمت پايين گوشت در ايران و افزايش آن در دو كشور مذبور صورت گرفته است كه باعث افزايش 60 درصدي گوشت در كشور شد. قاچاق گوشت از كشور در حالي است كه دولت سالانه بیش از 164.6تن گوشت و احشاي خوراكي وارد مي كند.
افزايش هزينه توليد و كاهش نفع اقتصادي براي توليد كنندگان به ميزان كاهش توليد و قاچاق دامن مي زند اين در حالي است كه دولت به دليل وابستگي به درآمد هاي نفتي، عدم حمايت از توليد و گسترش تحريم ها مجبور است كه اين محصولات را از كشور هاي ديگر وارد كند. به عقيده كارشناسان كليد حل اين معضل دوگانه حمايت از توليد و تلاش در جهت افزايش صادرات غير نفتي است.