در ضرورت و فوریت یک تغییر نمادین

صدرالدین شریعتی باید برکنار شود. عزل رییس دانشگاه علامه نشانه‌ی مهمی از تغییر است. در شهریور ماه سال 1384 کمتر از یک ماه پس از روی کارآمدن محمود احمدی‌نژاد، صدرالدین شریعتی جایگزین نجفقلی حبیبی شد. این یک تغییر نمادین بود و شروع یک دوره بود. اکنون آغاز دوران مدیریت دانشگاهی دولت اعتدال‌گرا نیز نیاز به یک تغییر نمادین در حوزه‌ی دانشگاه دارد.

دانشگاه علامه‌ طباطبایی نماد دوران اصلاحات بود. این دانشگاه حتی در دوران اصلاحات نیز سمبلی از آزاد اندیشی بود. بسیج دانشجویی دانشگاه علامه نیز به همین خاطر مشکلات زیادی با ریاست دانشگاه داشت، در یکی از بیانیه‌های بسیج که در دوران اصلاحات صادر شد، حبیبی متهم به ترویج فساد در دانشگاه علامه شده بود. انجمن اسلامی دانشجویان که آن روزها نوک پیکان اصلاحات بود و حتی منتقد کندی حرکت کاروان اصلاح در ایران، به دفاع از رییس اصلاح‌طلب دانشگاه پرداخت و تجمع‌های دانشجویی در اعتراض به اهانت دانشگاه برگزار کرد.

نشست دفتر تحکیم وحدت در دانشگاه علامه در مقابل طیف دولت‌ساخت شیراز نیز باعث شد تا نام این دانشگاه با رویکرد تند دانشجویی گره بخورد. عملکرد همراه با تساهل آکادمیک نجفقلی حبیبی باعث شده بود که وی آماج حمله نهادهای تندرو باشد. دانشجویان سیاسی در دوران اصلاحات از دانشگاه‌های مختلف کشور به دانشگاه علامه منتقل می‌شدند و اساتیدش نمادی از رواداری و آزاداندیشی بودند.

از این رو نماد دانشگاهی دوران اصلاحات باید پیش از هر نهاد دیگری شکسته می‌شد و صدر الدین شریعتی نماد دانشگاهی دوران مهرورزی ‌شد. از عملکرد این رییس دانشگاه بسیار گفته شده است، اما حالا ما با یک نماد مواجهیم، نمادی که نگاه به عملکرد امروز او، نشان می‌دهد بر سیاق گذشته رفتار می‌کند و دانشجویان را هنوز در دوران احمدی‌نژاد نگاه داشته است.

سید محمد خاتمی در یکی از اولین دیدار‌هایش با دانشجویان پس از پیروزی حسن روحانی گفت که رفتار دولت با دانشگاه در هشت سال گذشته، فشار همراه با تحقیر بوده است. بی‌شک نماد فشار همراه با تحقیر را دانشجویان دانشگاه علامه در این هشت سال به جان چشیدند. رشید اسماعیلی یکی از این دانشجویان بود، وی توسط کمیته‌ی سخت‌گیر انضباطی و به خاطر اعتراض به تعطیلی انجمن اسلامی دانشجویان و محرومیت از تحصیل بسیاری از دوستانش اعتراض کرده بود و خود محروم از تحصیل شده بود. وی از ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد رشته حقوق بشر محروم ماند. بسیاری دیگر از دانشجویان نیز به بهانه‌های کوچک از نعمت بزرگ تحصیل محروم ماندند.

هر دوران جدید نیاز به نمادهای جدید دارد. بی‌شک رعایت قانون باید مانع از رفتارهای کینه‌ورزیانه و خشن شود اما این به معنای صرف‌نظر از بازگرداندن اعتدال و قانون نمی‌تواند باشد. اگر شعار دولت تدبیر و امید عمل به قانون است، این رویکرد باید در مدیریت دانشگاه‌ها نیز اعمال شود و اولین جایی که باید قانون در آن اعمال شود، در ست جایی است که نماد بی‌قانونی دانشگاهی خوانده می‌شد؛ دانشگاه علامه طباطبایی.

امروز دانشجویان در انتطار عملکرد عینی وزارت علوم دولت تدبیر و امید هستند. اما این عملکرد نمی‌تواند یک کار ساده باشد که البته باید کارهای ساده و طبیعی بسیاری صورت گیرد و وزارت علوم احیا شود. عملکرد مورد انتظار دانشجویان اما، عملکردی نمادین است. در حالی که با روی‌کار آمدن دولت جدید همه روسای دانشگاه‌های کشور مدیریت را به تعویق درآورده و منتظر تصمیمات جدید دولت اند، صدرالدین شریعتی هنوز بر سیاق دوران احمدی‌نژاد در حال بریدن و دوختن است، خود را با افتخار سخنگوی آرمان‌های غیر آکادمیک دوران احمدی‌نژاد می‌داند. آنچه کودتای شریعتی خواند شده است، نشان از آن دارد که مدیریت دانشگاه علامه شایسته یک تغییر نمادین است. یک کار نمادین باید در جهت عکس نماد گذشته صورت گیرد. اگر دولت گذشته در دانشگاه‌های کشور عملکردی غیر قانونی و به دور از شان دانشگاه داشت، امروز تنها کار نمادین و فوری عزل رییس دانشگاهی است که هنوز بر همان سیاق رفتار می‌کند.