نگاهی به برنامه اقتصادی موسوی

فرارو- پس از انتشار بیانیه ی حقوق بشر و شهروندی مهندس موسوی برنامه های اقتصادی او نیز توسط تیم مشاورانش منتشر شد، در بیانیه ی اقتصادی موسوی نکات مثبت فراوانی را می توان مشاهده کرد اما نکات مبهم و نا مشخصی را هم می توان در آن بیانیه دید.

1) موضوع اول و اساسی که باید به آن توجه کرد این است که مشاوران موسوی این بیانیه را با عنوان برنامه ی اقتصادی منتشر کرده اند، در حالی که اگر به متن آن توجه شود در آن هیچ خبری از برنامه و طرح اقتصادی وجود ندارد در واقع بیانیه ی مهندس موسوی گزارشی کامل از مشکلات و بحران های اقتصادی ایران است.

مشاوران موسوی در تلاش بوده اند تا بیماری اقتصاد ایران را تشخیص دهند و در این مورد با استفاده از مبانی فکری خود موفق شده اند بعضی مشکلات اقتصادی ایران را شناسایی کنند و راهکارهایی کلی برای حل این معضلات ارائه داده اند اما نتوانسته اند به نسخه ای قطعی ویک دست برای حل بحران های اقتصادی ایران دست یابند.

2)در بیانیه ی موسوی آمده است: «اقتصاد ایران بر دوش نفت بنا شده است و در صنعت نفت نبود شفافیت بیش از سایر بخش‌ها زیان‌بخش است. قراردادهای نفتی به مجلس نمی‌آیند و نمایندگان مردم از آنها بی‌اطلاعند. شفافیت در قراردادهای نفتی، جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی را آسان می‌سازد و می‌تواند از اتلاف منابع بسیار هنگفت در بخش نفت و خالی شدن مخازن مشترک ایران به نفع همسایگان جلوگیری کند.»

برنامه ریزان اقتصادی موسوی معترف هستند که اقتصاد ایران، اقتصادی نفتی است اما مشکل این اقتصاد را نفت نمی دانند، بلکه کاستی های موجود در اقتصاد نفتی را مد نظر دارند، عدم جذب سرمایه ، اتلاف منابع، عدم شفاف سازی و...را به عنوان اصل مشکل اقتصاد نفتی بر می شمارند نه خود نفس وجود اقتصاد وابسته به نفت، این تشخیص نمی تواند به مشکلات اقتصاد نفتی پایان دهد و باعث معالجه ی بیماری اقتصاد ایران نمی شود بلکه فقط تسکین دهنده ی آن است.

در ادامه ی این بیانیه درباره ی مسئله ی نفت آمده است: «اگر جهت‌گیری همه بخش‌ها و نظام آموزشی کشور قبل از هر چیز در مسیر تأمین نیازهای صنعت نفت قرار گیرد، سرمایه‌گذاری در این صنعت تقاضای گسترده‌ای را برای بخش‌های مختلف کشور و نیز اشتغال فارغ‌التحصیلان دانشگاهی و نیروی کار، ایجاد خواهد کرد و به این صورت مردم جنبة مثبت و مولد نفت را در زندگی خود حس خواهند کرد.» این جهت گیری که در آن تمام برنامه های اقتصادی بر اساس نفت پایه ریزی شده است نه تنها دوای درد ایران نیست بلکه می تواند در دراز مدت معضل اقتصاد ایران را بزرگتر کند. برنامه ی اقتصاد دانان موسوی به جای اینکه معطوف به کنار گذاشتن نفت یا استفاده ی معقول تری از نفت باشد در همان مسیری سیر می کند که اقتصاد ایران سال هاست در این مسیر باتلاقی حرکت می کند و عملا از هر نظر دچار بحران شده است.

3) بیانیه ی اقتصادی مهندس موسوی به موضوع قابل تامل دولت الکترونیک پرداخته است. این بخش از طرح موسوی وابسته به فضای سیاسی است ودر یک فضای آزاد سیاسی امکان تحقق دولت الکترونیک وجود دارد در بیانیه ی موسوی آمده است: «تجربیات جهانی نشان داده است که اکسیر توسعه عموم کشورهای جهان نظیر مالزی ، هند و کره، فناوری اطلاعات و ارتباطات بوده است و ما اطمینان داریم جمهوری اسلامی ایران با توانمندی¬های انسانی و سرمایه های اجتماعی- فرهنگی و دینی بی‌نظیر خود می تواند طرحی نو از کارآمدی و رشد را در جهان با استفاده از این سرمایه‌ها وفناوری اطلاعات ترسیم کند.»

مشاوران اقتصادی مهندس موسوی هم دراین بخش از بیانیه ی خود به فضای سیاسی کشور اشاره می کنند و معتقد هستند: «بدون جریان آزاد اطلاعات و استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات موارد زیر (دولت الکترونیک) بی‌معنی و شعارهایی غیرعملی خواهد بود.»

این بخش از بیانیه ی موسوی تفاوت اساسی طرح موسوی را با طرح اقتصادی دیگر کاندیدای اصلاح طلب به خوبی روشن می سازد در طرح موسوی اقتصاد وابسته به فضای سیاسی است و این امر تحقق طرح وی را دشوار تر می کند این در حالیست که در طرح اقتصادی کروبی سیاست است که وابسته به اقتصاد می شود و با توجه به این که حساسیت در ساختار ایران بیشتر بر روی مسائل سیاسی است تا مسائل اقتصادی. به نظر می رسد برنامه ی موسوی با دشواری بیشتری نسبت به کلیت برنامه ی اقتصادی_ اجتماعی کروبی امکان تحقق داشته باشد.