امسال چگونه و چه فيلمي به اسكار می رود؟
با نزديك شدن به زمان معرفي فيلمي از سينماي ايران به اسكار، بحث و بررسي اينكه چه فيلمي با چه ويژگي‌هايي مي‌تواند نماينده‌ي سينماي ايران در اسكار باشد، حائز اهميت است و در ارزيابي برگزاري جلساتي كه براي معرفي فيلم به اسكار هر ساله برگزار مي‌شود، برخي از هنرمندان مواردي را مطرح و پيشنهاداتي را ارايه كردند.
عليرضا ريسييان رييس كانون كارگردانان سينماي ايران در ارزيابي سينماي ايران در معرفي فيلم به اسكار گفت: براي معرفي فيلم به اسكار، يكسري معيار و ملاك وجود دارد كه خود قوانين اسكار تعيين مي‌كنند، از جمله اينكه بايد دريك محدوده تاريخي حتما اكران عمومي شده باشد و كارشناسان سينمايي آن كشور، نه مقامات رسمي و دولتي، آن فيلم را معرفي كنند.
او خاطرنشان كرد: طي 6،7 سال گذشته يعني پس از دوره مديريت آقاي سيف‌الله داد، دوباره برگزاري جلسات معرفي فيلم به اسكار به دست بنياد سينمايي فارابي بااعمال نظر زياد افتاد.
رييسيان با اشاره به حضور اعضا هيات رييسه آكادمي اسكار طي چند ماه گذشته در ايران خاطرنشان كرد: ما در ملاقات‌هاي اخيري كه با اعضا آكادمي داشتيم، به‌عنوان كانون كارگردانان سينماي ايران، پيشنهاد كرديم، فيلم نماينده سينماي ايران به اسكار حتما از طرف كارشناسان خانه سينما معرفي شود.
اما دقيقا نمي‌دانم دراين فاصله اين توافقات پيگيري شده است يا نه؟! به هر حال در همان جلسه‌اي كه اين پيشنهاد مطرح شد، رييس آكادمي و اعضاء هيات رييسه هم پذيرفتند كه بهترين شيوه اين است كه خارج از مسير معادلات دولتي، اين معرفي اتفاق بيفتد.
كارگردان «ايستگاه متروك» در ادامه‌ي اين گفت‌وگو به ايسنا گفت: يكي از فاكتورهاي مهم در داشتن شانس براي فيلم معرفي شده به اسكار، جوايز بين‌المللي است و فاكتور مهم ديگر، داشتن پخش‌كننده بين‌المللي است.
با توجه به اين امتيازات نظر شخصي من اين است كه،«درباره‌ي الي» اين شانس را داشته باشد.
رييسيان با تاكيد بر اينكه امسال اشتباهاتي كه چند سال گذشته در معرفي فيلم به اسكار صورت گرفته است، نبايد تكرار شود، توضيح داد:كارشناسان فقط بايد امتياز و شانس‌ها را نسبت به فيلم‌ها بسنجند، نه اينكه آنها را داوري كنند. چون براي ارسال فيلم به اسكار قضيه داوري منتفي است. بايد ببينند چه فيلمي بيشترين امتياز و بيشترين شانس را دارد و نماينده خوبي براي سينماي ملي و نه سينماي دولتي هست.
او ادامه داد: در غيراينصورت امسال هم اگر قرار باشد باهمان اعمال نظرهاي دولت و فارابي، معرفي فيلم به اسكار اتفاق بيفتد، من خيلي خوشبين نيستم كه جريان درستي حاكم شود. ولي اگر خانه سينما اين موضوع را مديريت بكند، من فكر مي‌كنم فيلم كه داراي بيشترين شانس است، معرفي خواهد شد.
اين كارگردان ادامه داد: دليل اين تاكيد براي معرفي فيلم توسط خانه سينما مسايل پيش‌آمده در جشنواره همدان امسال و دو دوره‌ي اخير جشنواره‌ي فجر است كه نشانگر سو تدبير و مديريت در بنياد سينمايي فارابي است.
رييسيان با اشاره به چگونگي انتخاب فيلم‌ها براي اسكار اذعان داشت: اگر از لحاظ تاريخچه‌اي، فيلم‌هايي كه در اسكار بهترين فيلم خارجي زبان موفق بودند را بررسي كنيم، متوجه مي‌شويم اكثرا در ايران اشتباه صورت گرفته است. چون فيلم‌هاي در اسكار موفق‌تر بودند كه آن فيلم شاخص فرهنگي امروزي آن كشور را داشته باشد.
او در پايان تاكيد كرد: ما بايد فكر كنيم نماينده سينماي ملي كيست و كاري به مسائل حاشيه‌اي و مديريتي نداشته باشيم.
عليرضا شجاع‌نوري نيز با اعتقاد بر اينكه؛ جلسات براي معرفي فيلم به اسكار بايد به سمتي پيش برود كه مناسبت‌ترين فيلم انتخاب شود، ادامه داد: مناسب‌ترين هم، فيلمي است كه بيشترين شانس را براي برنده‌شدن و براي گزيده‌شده توسط آكادمي اسكار داشته باشد.
او ادامه داد: متاسفانه سوتفاهمي و توهمي در ايران در مورد اسكار و انتخاب فيلم براي اسكار وجود دارد و خيلي از رسانه‌ها هم به آن دامن زده‌اند و آن توهم اين است كه اگر فيلمي از ايران به آكادمي اسكار معرفي شد، حتما بايد آنجا جزو نامزدها و برنده‌ها باشد، در صورتي‌كه اصلا اين‌گونه نيست. چون اين‌همه فيلم از سراسر دنيا به اسكار مي‌رود و در يك رقابت شركت مي‌كنند و ممكن است انتخاب بشوند و يا نشوند.
شجاع‌نوري خاطرنشان كرد: از زماني‌كه فيلمي براي معرفي به اسكار انتخاب مي‌شود، در روزنامه‌ها شروع مي‌كنند راجب به اين فيلم نوشتند و بزرگش مي‌كنند و توقعي را در خوانندگان و مردم ايجاد مي‌كنند كه اين فيلم حتما شانس بسيار زيادي دارند. در حاليكه اين‌گونه نيست، فيلمي كه در اينجا انتخاب مي‌شود به نظر آن گروه مناسب‌ترين فيلمي بوده است كه حالا بايد برود در رقابت بين هزاران فيلم شركت بكند و شايد مورد توجه واقع بشود.
شجاع‌نوري با اشاره به جلسه‌ي سال گذشته كه براي اسكار شركت داشته‌است، تصريح كرد: مي‌توانم شهادت بدهم در آن جلسه تمام تلاش و تمركز تمام افرادي كه شركت كرده بودند، اين بود كه مناسب‌ترين فيلم و فيلمي را كه به نظرمان مناسب‌ترين شانس را براي برنده‌شدن داشت، را معرفي كنند و هر فردي دلايلش را مطرح مي‌كرد.
اين تهيه‌كننده در پايان سخنانش با اشاره به ويژگي فيلمي كه مي‌تواند در اسكار بهتر ديده شود، گفت: اگر فيلمي از پخش جهاني مناسب، مخصوصا در آمريكا برخوردار باشد، شانس بسيار زيادي دارد.
علي معلم تهيه‌كننده سينما نيز در ارزيابي‌اش در چگونكي معرفي فيلم به اسكار در ايران گفت: متاسفانه به رغم توانايي‌هايي كه درون صنعت سينماي ايران وجود دارد، اما سينماي ما فاقد هرگونه سازمان‌دهي و تشكيلات منسجم براي پيشبرد اهدافش است. نظام سينمايي ما يك نظام كاملا مفعولانه است و هيچ نقش فاعلانه‌اي بازي نمي‌كند و مديريت سينمايي و سازمان‌هاي مرتبط با جريان سينما، آن قوت لازم را براي پيشبرد اهداف اين سينما ندارند.
او در ادامه بحث «اسكار» و حضور سينماي ايران در بازارهاي جهاني را از جمله‌ي اين مباحث برشمرد و افزود: بيش از هر چيزي اين روزها فقدان مديريت دولتي و صنفي را مي‌توانيد در سينما ملاحظه بكنيد. يعني هيچ‌گاه جريان مديريتي‌مان با پتانسيل دروني سينماي ايران و امكانات واقعي سينماي ايران، هماهنگ نبوده و معمولا عقب‌تر بوده است و در هر زمينه فاقد سازمان‌دهي و نظر‌دهي هستيم.
علي معلم اظهار تاسف كرد از اينكه؛ براي دست‌اندركاران مديريتي هم اهميت صاحب‌نظران اين حوزه هنوز روشن نشده است و يا اينكه اگر روشن شده است، يك لجاجت در برخورد با نظرات وجود دارد.
اين تهيه‌كننده ادامه داد: مساله اسكار نيز جداي از اين ماجرا نيست، شما مي‌بينيد هر سال همين داستان تكرار مي‌شود، شناخت‌هاي لازم وجود ندارد و كميته‌ي مناسبي براي اين‌كار تشكيل نمي‌شود.
معلم با اشاره به حضور دو ساله‌اش در برخي جلسات معرفي فيلم به اسكار گفت: چند سال قبل كه در خانه سينما بودم در دو دوره در كميته‌هاي انتخاب فيلم براي اسكار شركت داشتم و به خاطر دارم يك دوره‌اش، بحث جدي مطرح شد و توان‌سنجي شد، اما اخيرا اين ماجرا به ماجرا‌هاي حيدري، نعمتي سينماي ايران افزوده شده است و متاسفانه، كارشناسي كمترين نقش را بازي مي‌كند. به همين دليل توفيقي هم دراين سال‌ها به دست نيامده است، در حاليكه همان سال‌ها، حداقل دوتا از فيلم‌هاي ما به مرز ديده‌شدن در اسكار رسيد.
تهيه‌كننده «گاوخوني» با تاكيد بر اينكه بايد فكري براي سازمان سينمايي كشور بشود، تصريح كرد: ماجراي معرفي فيلم به اسكار نيازمند يك سنجش از زواياي مختلفي از حضور بين‌المللي فيلم‌هاست. من به خاطر دارم در يكي از جلسات كه براي معرفي فيلم به اسكار حضور داشتم، افرادي كه در آن جلسه حضور داشتند و بايد تشخيص مي‌دادند كه چه اثري براي اسكار انتخاب شود، واقعا كوچكترين اطلاعاتي درباره‌ي جهان فيلم‌سازي و جشن‌هاي سينمايي در دنيا نداشتند و فكر مي‌كردند بايد فيلم برتر خودشان را انتخاب بكنند و بعضا تصور برخي دوستان اين است كه فيلمي بايد انتخاب بشود كه آنها دوست دارند. در حاليكه انتخاب و معرفي فيلم براي اسكار نيازمند، كار كارشناسي است.
معلم گفت: اسكار يك جريان بزرگ و پربيننده است و تبليغات يك فيلم در معرفي فيلم به بازارهاي جهاني بسيار موثر است، در حاليكه ما بي‌توجه هستيم و عمدتا كارشناسان ناكارآمد انتخاب مي‌كنيم و همچنان هم معلوم نيست خانه سينما مسوول يا فارابي و هيچ كدام در واقع به‌طور كامل پشت قضيه قرار نمي‌گيرند.
وي در پاسخ به اينكه امسال رقابت فيلم براي معرفي به اسكار در سينماي ايران وجود دارد، نيز گفت: امسال دايره گزينش فيلم براي اسكار، شايد به تعداد انگشتان دست هم نرسد و به‌طور طبيعي فكر مي‌كنم اگر در اين شرايط گزينه‌ي نامناسبي را انتخاب بكنيم، ديگر بدتر است. به هر حال يكي از معدود فيلم‌هاي كه قابليت معرفي به اسكار را دارد فيلم «درباره‌الي» است كه نمايش موفقي در جشنواره‌ها داشته است و فيلم به لحاظ تكنيكي و با استاندارد‌هاي سينمايي همخواني دارد.
طبق آنچه در سايت آكادمي اسكار آمده است، انتخاب فيلم‌ها در هر كشوري توسط يك سازمان و يا يك هيات داوري متشكل از هنرمندان و اهالي صنعت سينما، انجام مي‌شود كه فهرست اعضاء اين كميته انتخاب بايد تا تاريخ 13 آگوست (12 مرداد‌ماه) به آكادمي معرفي شده باشد.
و سپس تا اول اكتبر (9 مهرماه) يعني كمتر از يك ماه و نيم ديگر، بايد فيلم به همراه پوستر و عكس‌ها به آكادمي ارسال شود.
طي چند ماه گذشته پيش‌بيني مي‌شد، براساس سفري كه اعضاء هيات آكادمي اسكار به دعوت خانه سينما به ايران داشته‌اند، امسال اين كار برعهده خانه سينما باشد و طبق پيگيري‌هاي خبرنگار ايسنا؛ طرحي از سوي خانه سينما براي تشكيل جلسات معرفي فيلم به آكادمي اسكار وجود دارد كه با توجه به فضاي ماههاي اخير، هنوز به معاونت سينمايي وزارت ارشاد ارسال نشده است.
گفته مي‌شود در طرحي كه از سوي خانه سينما آماده شده است، تشكيل جلساتي با تركيب 7 نفره به مسووليت مديريت جشنواره و مجامع سينمايي وزارت ارشاد پيش‌بيني شده است كه دو نفر از سازمان‌هاي عرضه بين‌المللي كه يكي مي‌تواند فارابي باشد و ديگري حوزه‌ي هنري و ... چهار نفر نماينده خانه سينما، يك نفر صاحب نظر سينمايي در عرضه بين‌المللي به انتخاب معاونت سينمايي در اين جلسات حضور دارند.
در اين طرح پيشنهاد شده است، در جلسه اول هر كدام از نمايندگان 10 فيلم را معرفي كنند و به يك مخرج مشترك كه رسيدند، به مدت يك هفته، همگي فيلم‌ها را با هم مي‌بينند و سپس جلسه‌اي برگزار شود تا فيلم به اسكار معرفي شود.
